Pan Tadeusz - Epilog

SPOTKANIE Z LEKTURĄAdam Mickiewicz "PAN TADEUSZ"

Temat: Epilog.

Monika Szkliniarz

EPILOG

Epilog pełni ważną rolę w „Panu Tadeuszu”, ponieważ stanowi swoisty komentarz odautorski. Zabiera w nim głos sam Adam Mickiewicz. Dowiadujemy się też, że to on był narratorem utworu. To jego opowieści słuchał czytelnik, jego wspomnień z pięknego kraju, który lada chwila może całkowicie zniknąć z pamięci historycznej Europy. Ta część dzieła ma charakter refleksyjno-elegijny i stanowi swoisty komentarz do wydarzeń przedstawionych w poemacie. Mickiewicz w duchowej ucieczce do „kraju lat dziecinnych” widzi sposób na oddalenie się od tego, co „obce i nienawistne”, od „hałasów Europy” i sporów, które coraz bardziej dzielą polską emigrację. Wizja dawnej świetności ojczyzny, odciągająca, choć na jakiś czas, od świadomości przelanej krwi, od myśli o byciu nieproszonym gościem na obczyźnie, jest przypomnieniem, że kiedyś jego ojczyzna była wolna i potężna. Miał to być świat niezmieniony biegiem wydarzeń, „święty i czysty”.

"KRAJ LAT DZIECINNYCH"

Mówiąc "zbiegi" autor ma na myśli środowisko emigracyjne. Wielokrotnie podkreśla on swą przynależność do tej grupy, m.in. poprzez użycie zaimków osobowych w liczbie mnogiej, np. my, nam, itp. Mickiewicz rozlicza po kolei wszystkie grzechy emigrantów: ucieczkę od obowiązków żołnierskich – niewzięcie udziału w powstaniu, współpracę z wrogiem, wykorzenianie polskości z serca, kłótliwość i wzajemną niechęć.

Narrator wspomina Polskę z nostalgią. Stosując peryfrazę (omówienie), nazywa ojczyznę krajem lat dziecinnych. „Pan Tadeusz” przynosi idealistyczną wizję ojczyzny. Mamy tu do czynienia z Polską sielską i mityczną, krajem o wspaniałej przyrodzie, pięknie szlacheckich obyczajów i wielowiekowej, uświęconej tradycji. Obraz ten miał więc pełnić funkcję terapeutyczną. Jego rolą było uleczenie zranionych dusz emigrantów i „pokrzepienie serc”. Marzeniem narratora jest, by epos trafił do wszystkich ludzi, zwłaszcza prostych. W kolejnych strofach narrator podkreśla prostotę swego dzieła i wyraża pragnienie, by trafiło ono pod strzechy, było powszechnie czytane. Ma nawet wyobrażenie tego, w jaki sposób ludzie będą to czynić - właśnie tak, jak zapamiętał on ze swoich lat dziecięcych.

Dziękuję za udział w lekcji.