Pan Tadeusz - księga XI

SPOTKANIE Z LEKTURĄAdam Mickiewicz "PAN TADEUSZ"

Temat: Księga XI: Rok 1812.

Monika Szkliniarz

KSIĘGA XI.ROK 1812Treść: Wróżby wiosenne - Wkroczenie wojsk - Nabożeństwo - Rehabilitacja urzędowa śp. Jacka Soplicy - Z rozmów Gerwazego i Protazego wnosić można bliski koniec procesu - Umizgi ułana z dziewczyną - Rozstrzyga się spór o Kusego i Sokoła - Zaczym goście zgromadzają się na biesiadę - Przedstawienie wodzom par narzeczonych

rok 1812

Księga XI, w której Mickiewicz opisuje jeden dzień z roku 1812, rozpoczyna się apostrofą „O roku ów!”. Ma ona podkreślić jego wielkie znaczenie, bo jak sam narrator mówi dla ludu był to rok urodzaju, dla żołnierzy – rok wojny. Litwini oczekiwali spełnienia przewidywań odczytywanych z różnych zjawisk. Przewidywali, że coś ważnego się zbliża, oczekiwali tego „tęsknie i radośnie”. Był to czas, kiedy odżyły nadzieje na osiągnięcie celu, jakim było odebranie zaborcom ziem ojczystych. W tym czasie na Litwę wkroczyły wojska Napoleona toczące wojnę z Rosją. Te wydarzenia były ważne dla Polaków, wiązali je z odzyskaniem niepodległości.

W 1812 roku, kiedy armia napoleońska wkroczyła na Litwę, w Soplicowie stacjonował czterdziestotysięczny oddział żołnierzy. Generał Jan Henryk Dąbrowski zatrzymał się w Soplicowie wraz z towarzyszącymi mu innymi bohaterami narodowymi: Karolem Ottonem Kniaziewiczem, Kazimierzem Małachowskim, Romualdem Giedrojciem i Stefanem Grabowskim.

Wojski zebrał kucharzy z sąsiedztwa i przygotowywał biesiadę, na której obecni mieli być znamienici goście oraz odbyć się miały zaręczyny trzech par.

PRZEMÓWIENIE PODKOMORZEGO - REHABILITACJA (UNIEWINNIENIE) JACKA SOPLICY

O poranku Litwini z okolicy zebrali się wokoło kaplicy z okazji święta kościelnego (święto Najświętszej Panny Kwietnej) oraz po to, by zobaczyć uczestniczących we mszy polskich generałów.

Po niedzielnej mszy Podkomorzy w obecności okolicznej szlachty, ludu i żołnierzy dokonał rehabilitacji Jacka Soplicy. Wszystkie czyny Jacka Soplicy zostały mu wybaczone, a on sam przywrócony do czci. Zasługi Jacka Soplicy: - brał udział w bitwie pod Hohenlinden, gdzie z narażeniem życia przenosił listy; - dwa razy ranny w bitwie pod Samosierrą; - jako wysłannik przenosił tajne rozkazy, zakładał tajemne towarzystwa; - przygotowywał powstanie na Litwie. Po śmierci Jacka Soplicy na jego grobie zawieszono przyznany mu przez Napoleona krzyż Legii Honorowej.

ZGODA

Pod domem, popijając miód i zażywając tabaki, zgodnie gawędzą sobie Woźny Protazy i Klucznik Gerwazy. Rozmawiają o zakończonym procesie o zamek (dzięki małżeństwu Tadeusza i Zosi). Protazy mówi, że rok temu widział dwa walczące wróble, którym czeladź nadała imiona Soplicy i Hrabiego. Zosia rozdzieliła ptaki i wszyscy orzekli, że jej rolą będzie pogodzenie dwóch zwaśnionych rodów. Gerwazy przyznaje, że bardzo lubił Tadeusza, kiedy ten był jeszcze dzieckiem i nigdy by nie pomyślał, że będzie dziedzicem zamku i mężem Zosi.

Zakład został rozstrzygnięty. Psy razem wpadły na szaraka i zatopiły w nim kły. Wojski ogłosił remis i nakazał zgodę. Rejent i Asesor podali sobie ręce i wymienili się podarkami. Rejent wręczył Asesorowi rząd, czyli siodło na konia bez konia, który został zabrany na wojnę. Z kolei Asesor dał mu smycz z obrożą ze złotymi kolcami.

UCZTA

Przed ucztą Tadeusz i Zosia rozmawiali o swych zaręczynach. Młody Soplica zapytał, czy Zosia darzy go szczerym uczuciem (nie chciał bowiem, by dziewczyna zaręczyła się z nim tylko dlatego, że nalegają na to Sędzia i Telimena). Zosia jednak zapewniła Tadeusza o swoim szczerym uczuciu.Uczta odbywa się na zamku. Zosia, ubrana w ludowy strój, z wiankiem na głowie, rozdaje gościom kwiaty. Generał Kniaziewicz obejmuje dziewczynę i całuje ją po ojcowsku w czoło. Stawia ją na stole, a wszyscy podziwiają jej urodę i strój. Jeden z oficerów szkicuje dziewczynę. Sędzia rozpoznaje w nim Hrabiego. Dowiaduje się, że młodzieniec awansował na pułkownika. Drugą parą narzeczonych zaprezentowanych podczas uczty są Asesor i Tekla Hreczeszanka. Asesor porzucił zaloty do Telimeny i zwrócił się ku córce Wojskiego. Nadal nie zjawia się trzecia para. Sędzia wysyła sługę i dowiaduje się, że Rejent podczas pościgu za zającem, zgubił pierścień zaręczynowy, zaś jego narzeczona nadal nie jest przygotowana do wyjścia.

Dziękuję za udział w lekcji.