BAPS 2-3 - Pangkat Lima

WIKALIKSIK

01/14/21

BAPS 2-3 Pangkat Lima

Esto es un párrafo listo para contener creatividad, experiencias e historias geniales.

PANIMULA

DIYALEKTO

BAPS 2-3 Pangkat Lima

TAGALOG CEBUANO WARAY

Esto es un párrafo listo para contener creatividad, experiencias e historias geniales.

II.Salin ng salita sa wikang Ingles

III.Kahulugan ng salita

I.Salita

VI.Mga lugar na gumagamit nito

V.

Kaugnayan ng salita sa kanilang kultura

IV. \Lugar kung saan nagmula ang salita

VII.Halimbawa ng gamit sa pangungusap

VII.Larawan

IX.Sanggunian

SALITA

01

TAGALOG

• BALINTATAW

• KARTAMUNETA

• SALUMPUWIT

TAGALOG

II. SALIN NG SALITA SA WIKANG INGLES

01

Balintataw

Pupil of the eye

Kartamuneta

02

Wallet

Salumpuwit

03

Chair

III.KAHULUGAN NG SALITA

TAGALOG

01

BALINTATAW

Ang salitang balintataw ay nangangahulugang alikmata o busilig na pupil ang katumbas na salita sa wikang Ingles. Ito ay isang butas sa gitna ng iris ng mata na nagpapahintulot ng pagpasok ng liwanag sa retina ng mata. Itim ang kulay nito sapagkat karamihan sa liwanag na pumapasok sa balintataw ay hinihigop ng mga tisyung nasa loob ng mga mata. Ito ay lumalaki at lumiliit na bukásan ng inla ng mata, kadalasang hugis bilog sa mga tao ngunit kalimitan ito ay ibang hugis sa ibang hayop.

III.KAHULUGAN NG SALITA

TAGALOG

02

KARTAMUNETA

Ang kartamuneta ay lumang tagalog na katumbas ng salitang pitaka. ito ay mailalarawang isang maliit na lalagyanan na patag, maaaring mayroong ilang dibisyon sa loob nito, kadalasang yari sa katad o tela at kasukat ng bulsa ngunit hindi palaging matitiklupin. Dito ay maaaring maglagay ng mga personal na bagay tulad ng pera, litrato at ilang pagkakakilanlang dokumento at marami pang iba.

III.KAHULUGAN NG SALITA

TAGALOG

03

SALUMPUWIT

Ang salitang Salumpuwit ay sinimulang bigkasin sa pagitan ng mga taong 1950 at 1960 upang mabigyan ng katumbas na katutubong salita ang malawakang ginamit na salitang Filipino na hango sa Espanya ang salitang silya. Ito ay pinaikling salita para sa pangsalo ng puwet.

IV. LUGAR KUNG SAAN NAG MULA

TAGALOG

MANILA, PHILIPPINES

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

TAGALOG

BALINTATAW

Maaaring ma i-ugnay ang salitang ito sa kulturang ng mga Katagalugan, dahil kadalasan sa mga Katagalugan noon ay mga makata. Madalas gumamit ng metapora at ang ‘balintataw’ ay ang salitang kalimitang gamitin upang sumimbolo sa daan ng kaibuturan ng isip o damdamin. Ang hilig ng mga Katagalugan sa mga tula at iba pang sinulat na sining ay ang aspeto kung saan maaaring ma i-ugnay ang salitang ‘balintataw’.

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

TAGALOG

KARTAMUNETA

Maiuugnay natin ang salitang ito sa kultura ng mga Katagalugan dahil sa mga naganap na rebolusyon noong panahon ng Kastila. Maaaring malaki ang naging bahagi ng ‘kartamuneta’ upang maipuslit ang mga kasulatan o dokumento na kinakailangan sa rebolusyon ng katipunan. Dahil dito, ang kartamuneta ay masasabi natin na konektado sa kultura ng Katagalugan at maging hanggang sa ngayon ay gumagamit pa rin ng kartamuneta ang mga tao sa anyo ng pitaka o wallet.

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

TAGALOG

SALUMPUWIT

Mahalaga ang gampanin ng salumpuwit magibg noong unang panahon pa man. Kilala tayong mga Pilipino bilang mapagpatuloy sa mga panauhin o bisita. Kung kaya naman ay mahalaga ang ginampanan ng salumpuwit sa kultura ng mga Katagalugan sapagkat sa tuwing may mga bisita ay kaagad itong pinapapasok at pinauupo sa salas ng bahay. Maiuugnay itong salitang ito sa kultura ng Katagalugan sapagkat ito ay hindi nawawala sa bawat bahay. Sadyang patuloy na nagbabago ang anyo ng wika, kung kaya naman ito ay tinatawag na ngayong upuan o silya.

VI. MGA LUGAR NA GUMAGAMIT NITO

TAGALOG

VII. HALIMBAWA NG GAMIT SA PANGUNGUSAP

TAGALOG

Maitim ang balintataw dahil nasa likuran nito ang madilim na looban ng mata

BALINTATAW

Ubos na ang laman ng aking kartamuneta

KARTAMUNETA

Nasira ang salumpuwit dahil sa kanyang bigat

SALUMPUWIT

VIII.LARAWAN

TAGALOG

BALINTATAW

VIII.LARAWAN

TAGALOG

KARTAMUNETA

VIII.LARAWAN

TAGALOG

SALUMPUWIT

SALITA

01

CEBUANO

• KINAADMAN

• DILAAB

• KAHIDLAW

CEBUANO

II. SALIN NG SALITA SA WIKANG INGLES

01

Kinaadman

Wisdom

Dilaab

02

Flames

Kahidlaw

03

Longing

III.KAHULUGAN NG SALITA

CEBUANO

01

KINAADMAN

Salitang Cebuano na nangangahulugang kaalaman sa wikang Filipino. Ito ay katipunán o lawas ng mga ideya, katunayan, impormasyon at kasanayan na kadalasang nakukuha, nalilinang at nahuhubog ng tao sa pamamagitan ng karanasan sa pang araw -araw na buhay, trabaho o pag-aaral. Ito ay maaaring maibahagi ng isa indibidwal tungo sa isa o maraming tao sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan.

III.KAHULUGAN NG SALITA

CEBUANO

02

DILAAB

Salitang katumbas ng mga salitang sumiklab, apoy at siga. Ito ay ang proseso ng pagkasunog o pagliyab ng mga nasusunog na materyales tulad ng kahoy, plastik, dayami at marami pang iba. Lumilikha ito ng matinding init, usok at nagkakaroon ng liwanag.

III.KAHULUGAN NG SALITA

CEBUANO

03

KAHIDLAW

Sa wikang Filipino ay nangangahulugang matinding pagnanasa. Ito ay ang nabubuong emosyon dahil sa pagnanasa o pangangailangan na matagal na hindi natupad. Ang pakiramdam ng nasa matinding kalungkutan na maaaring sa kadahilanang pananabik at pangungulila sa isang tao, bagay o hayop.

IV. LUGAR KUNG SAAN NAG MULA

CEBUANO

cebu province, philippines

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

CEBUANO

KINAADMAN

Ang salitang ito ay konektado sa kultura ng mga Cebuano. Kilala ang mga Cebuano bilang malilikhain, magusay silang gumawa ng mga kagamitang ornamento at palamuti sa bahay. Kinakaailangan nila ang ‘kinaadman’ o sa Tagalog ay ‘kaalaman’ sa mga ganitong klase ng bagay. Mahusay at kinikilala ang kanilang kinaadman sa pag gawa ng mga bagay na ito. Kung kaya naman ay maikokonekta natin ang salitang ito sa kanilang kultura, sapagkat sila ay may malawak at mahusay na ‘kinaadman’. Ito ay tiyak, sapagkat marami na ring kilalang personalidad na Cebuanos na kung saan ay kilala sa kanilang ‘kinaadman’ o ‘kaalama’ sa ispesipikong larangan na kanilang kinabibilangan.

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

CEBUANO

DILAAB

Hindi natin maikakaila, noon pa man ay gumagamit na ang atibg mga ninuno o sinaunang mga tao at tribo ng apoy. Para sa mga Cebuanos, ito ay tinatawag nilang ‘dilaab’. Hindi maihihiwalay sa kultura ng mga tao ang pagkakatuklas, at pag gamit ng apoy at sa pag kakataong ito, ay tinatawag ito na dilaab. Ang pag gamit ng apoy, pag siga o pag siklab nito ay ginagamit noon sa pag aalay sa mga anito na pinaniniwalaan na diyos. Hanggang sa ngayon ay ginagamit pa rin ang dilaab sa iba’t ibang bagay. Kung kaya naman ang salitang ito ay masasabing sadyang naka konekta sa kultura ng mga Cebuano.

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

CEBUANO

KAHIDLAW

Marahil ay maging noong sinaunang panahon, kahit noong binubo pa lamang ng mga tribo ang komunidad, ay hindi maisasantabi ang pagkaramdam ng ‘kahidlaw’. Sa tuwing may namamatay, o nasawi, ay mararamdaman ito ng mga tao. Noong bago pa man dumating ang mga kastila ay nagkakaroon din ng alitan ang mga tribo, kung minsan ay namamatay rin ang mga ito sa pangangaso. Mararamdaman ng mga katribo nito ang ‘kahidlaw’ maaaring ito ay dala ng kagustuhan na maipag higanti ang nasawing kasamahan o kaya naman ay pag kakaroon ng matinding pag nanais na makapiling ito ngunit hindi magawa. Sadyang ang salitang ‘kahidlaw’ ay maikokonekta sa kultura, hindi lamang ng mga Cebuano kundi pati sa lahat ng tao na nakakatamdam ng emosyon na ito.

VI. MGA LUGAR NA GUMAGAMIT NITO

CEBUANO

VII. HALIMBAWA NG GAMIT SA PANGUNGUSAP

CEBUANO

Ang kinaadman dili kawatan bisan kinsa.

KINAADMAN

Ang sunog sa sulod sa balay ningkusog.

DILAAB

Kahidlaw na gyud ko niya.

KAHIDLAW

VIII.LARAWAN

CEBUANO

KINAADMAN

VIII.LARAWAN

CEBUANO

DILAAB

VIII.LARAWAN

CEBUANO

KAHIDLAW

SALITA

01

WARAY

• KINAADMAN

• DILAAB

• KAHIDLAW

WARAY

II. SALIN NG SALITA SA WIKANG INGLES

01

Gahum

Power

Aghat

02

To encourage

Burabod

03

Spring Water

III.KAHULUGAN NG SALITA

WARAY

01

GAHUM

Wika na may katumbas ng salitang kapangyarihan sa salitang tagalog ngunit hindi lamang simpleng kapangyarihan ang kahulugan nito kung ito ay gagamitin na sa wikang Filipino. Ito ay di-tuwirang impluwensya, puwersa o kontrol ng isang bansa, pangkat o grupo sa iba pang pangkat.

III.KAHULUGAN NG SALITA

WARAY

02

AGHAT

Ito ay may katumbas na ibig sabihing paghimok o pagkukumbinsi sa isang tao na gumawa ng isang bagay. Paghihikayat upang maimpluwensyahan ang isang tao maaaring ukol sa pananaw, pamumuhay o pagkilos, ito man ay mabuti o masama at sapilitan o kusang loob.

III.KAHULUGAN NG SALITA

WARAY

03

BURABOD

Ang salitang burabod ay nangangahulugang pinagmumulan ng tubig. Ito ay bukal ng tubig na kadalasang pinagmumulan at pinagkukuhaan ng tubig sa mga bulubunduking lugar, dito kalimitang isinasagawa ng mga taong naninirahan malayo sa kapatagan ang kanilang araw na araw ng Gawain na nangangailangan ng tubig tulad ng pagligo, paghuhugas at paglalaba.

IV. LUGAR KUNG SAAN NAG MULA

WARAY

NORTHERN SAMAR, philippines

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

WARAY

GAHUM

Sadyang hinahanap at minimithi ng tao na magkaroon ng kapangyarihan. Hindi ito maikakaila, maging hanggang sa kasalukuyan. Ang mga Waray ay kilala rin sa kanilang katapangan. Mag mula pa noong bago pa man dumating ang mga Kastila ay sila na ang nag ko kontrol sa mga isla sa Visayas. Makikita rito ang koneksyon ng salitang ‘gahum’. Ang pagkakaroon ng kapangyarihan ay minimithi, ito man ay direkta o hindi. Ang ‘gahum’ o matindi at maimpluwensyang kapangyarihan ay konektado na sa kultura ng mga Waray.

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

WARAY

AGHAT

Kung ating aalalahanin ay sinubukang ikumbinsi ni Raja Humabon ang iba pang Raja na makipag sandugo sa mga Kastila. Doon pa lamang ay maipapakita na natin ang salitang ‘aghat’ o nangangahulugang pag himok ay kaugnay na ng kultura ng mga Waray noon pa man. Ang pag ‘aghat’ o hikayat ay kinakailangan din upang mag karoon ng pag kakaisa ang isang lugar. Kung kaya naman masasabi na ang salitang ito ay konektado sa kultura ng mga Waray.

V. KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

WARAY

BURABOD

Sa mga lugar na may tubig o malapit sa tubig nagmula ang mga sibilisasyon. Dito ay naisasagawa ang karamihan ng mga pang araw araw na gawain. Hindi maisasantabi o maikakaila na malaki ang ginampanan ng ‘burabod’ sa pag umpisa ng kultura ng mga Waray. Walang kultura kung walang sibilisasyon, at hindi mabubuo ang sibilisasyon kung hindi malapit sa bukal ng tubig o ‘burabod’. Masasabi nating konektado ang salitang ito sa kulturang Waray.

VI. MGA LUGAR NA GUMAGAMIT NITO

WARAY

VII. HALIMBAWA NG GAMIT SA PANGUNGUSAP

WARAY

Paghatag hin ehemplo han gahum han baraan nga espiritu ni Jehova ha paglarang.

GAHUM

An konsensya ni David nag-aghat ha iya nga magbasol.

AGHAT

Ngan ha tuna nga waray tubig maghihimo ako hin mga burabod han tubig..

BURABOD

VIII.LARAWAN

WARAY

GAHUM

VIII.LARAWAN

WARAY

AGHAT

VIII.LARAWAN

WARAY

BURABOD

*SANGGUNIAN*

KAHULUGAN NG SALITA

• Retrieved from http://www.binisaya.com/cebuano/kahidlaw?fbclid=IwAR24D-xx2MMQwoNN6wd30K3hu6RfHFkg8KcFTd1qdSYEzHnsAZ8VklQdXzw
• Ashleynicollex (2020). Ano Ang ibig sabihin Ng "Gahum". Retrieved from https://brainly.ph/question/5932047

*SANGGUNIAN*

LUGAR KUNG SAAN NAGMULA ANG SALITA

• Retrieve from https://www.dynamiclanguage.com/history-and-background-of-tagalog/
• The Editors of Encyclopaedia Britannica (2016, Enero 22). Waray-Waray. Retreived from https://www.britannica.com/topic/Waray-Waray
• The Editors of Encyclopeadia Britannica https://www.britannica.com/topic/Cebuano-language (1998, July 28)

*SANGGUNIAN*

KAUGNAYAN NG SALITA SA KANILANG KULTURA

• R

*SANGGUNIAN*

MGA LUGAR NA GUMAGAMIT NITO

*SANGGUNIAN*

HALIMBAWA NG GAMIT SA PANGUNGUSAP

*SANGGUNIAN*

LARAWAN

MGA MANANALIKSIK

CUENO, CHRISTIAN CARL

CAORONG, SITTIE ANIFFA

DILLA, JOHN DIXS

GARDON, ANDREA GRACE

MGA MANANALIKSIK

SUMAYLO, GEZEL JEE

NAVARRO, MARK HENRY

SALONGA, MA. CARMELA

MOJICA, AXL

Thank You !

01/14/21

Ma'am Jenny Balunggaya

Esto es un párrafo listo para contener creatividad, experiencias e historias geniales.