MARIA KONOPNICKA - POETYCKA I LUDZKA WRAŻLIWOŚĆ

POetycKA I LUDZKA WRażliwość

maria konopnicka

Najwybitniejsza poetka okresu realizmu, nowelistka, pisarka dla dzieci, krytyczka, publicystka, tłumaczka. Urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach, zmarła 8 października 1910 roku we Lwowie. Jej teksty wzbudzały kontrowersje, wywoływały polemiki, bywały ostro krytykowane, a przecież w swoich czasach była Konopnicka szalenie popularna i czytana przez wszystkich. Pisała nie tylko wiersze, lecz i poematy, nowele, szkice, obrazki, teksty publicystyczno-reportażowe, prace krytycznoliterackie. Tłumaczyła. W jej utworach można jednak odnaleźć i śmiałość tematyki, i subtelność analizy psychologicznej, bogactwo oryginalnych form narracyjnych, nowatorstwo i wysoki kunszt pisarski. A wiersze Konopnickiej będące pokłosiem jej pobytu we Włoszech i Francji należą bez wątpienia do najlepszych osiągnięć poezji współczesnej.

01

MARIA KONOPNICKA

POEZJA

"CAPRI"

02

PODRÓŻOWANIE

CO NAM DAJE PODRÓŻOWANIE?

03

PODRÓŻOWANIE

DLACZEGO NIE LUBIMY PODRÓŻOWAĆ?

04

PODRÓŻE ROMANTYCZNE I POZYTYWISTYCZNE

05

BŁĘKITNE OKO OCEANU I LUDZKA NĘDZA

MARIA KONOPNICKA "CAPRI"

06

CAPRI Z PERSPEKTYWY PODMIOTU LIRYCZNEGO

"GIOTTO"

07

MADONNA UBOGICH W POEZJI CZASÓW NIEPOETYCKICH

08

MADONNA Z WIERSZA "GIOTTO"

OTOCZENIE

WYGLĄD

CZEGO BRAKUJE?

smutna

aniołów, tronu, gwiazd nad głową, gołębicy, czyli Ducha Św., prorockich ksiąg, rajskich zaświatów

ciemna twarz pełna tęsknoty

bardzo szczupła sylwetka

CO JEST ZAPADAJĄCE SIĘ?

chaty, łąki z rosą, przydrożne mogiły, step, czarny bór, ugory porośnięte chwastami, pola, płoty

błękitna szata lniana

Maryja stoi zamyślona, zasłuchana

"ROTA"

09

CO PATRIOTA WIEDZIEĆ POWINIEN?

Postacie historyczne

Wzorce literackie

Cechy patrioty

Pieśni patriotyczne

Symbole narodowe

Legendy związane z powstaniem państwa

10

TWÓRCY "ROTY"

„…”Rotą” Konopnickiej zmartwychwstawa Polska dzisiejsza. Należy się jej za to od narodu pomnik”. Kazimierz Przerwa- Tetmajer

11

BÓG-JĘZYK-OJCZYZNA

rota-formuła składanej uroczyście przysięgi

Znaczenie tytułu

oburzenie nasilającą się germanizacją, pragnienie wsparcia rodaków walczących o polskość (strajk we Wrześni, Drzymała) powstanie utworu -1908 r. pierwsze wykonanie-1910 r.

Geneza utworu

Podmiot liryczny

podmiot liryczny- zbiorowy: Polacy (pójdziem, polski my naród, nasz ród)

- germanizacja i walka z nią, - długie tradycje polskości – dziedzictwo piastowskie, - zwycięska walka z Krzyżakami, - przywiązanie Polaków do religii, - złoty róg z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.

Nawiązania historyczne i literackie

- metafory: np. Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg, - epitety: orężny hufiec, szczep Piastowy, - wykrzyknienia: Nie damy pogrześć mowy!, - powtórzenia: Nie damy, - refren: Tak nam dopomóż Bóg! - rymy: dominacja rymów męskich, np. ród-lud, żył-pył

Środki poetyckie

Przysięga wierności ojczyźnie, rozbudzanie dumy z polskości, zapowiedź zwycięskiej walki o odzyskanie niepodległości, wezwanie do walki o Polskę, podkreślenie znaczenia podstawowych wartości: Bóg, honor, ojczyzna.

Przesłanie utworu

PROZA

"MENDEL GDAŃSKI"

12

KTO TO JEST ŻYD?

Rozwiąż quiz- więcej informacji o kulturze żydowskiej poznasz w dalszej części lekcji

WYPISZ:

MOJE SKOJARZENIA Z ŻYDAMI I JUDAIZMEM

13

NARODZINY NOWOCZESNEGO ANTYSEMITYZMU

14

ANTYSEMITYZM NA ZIEMIACH POLSKICH

15

KALENDARIUM

1821

1826

1830/1831

1860

1808

1862

1804

1916

1906

1869

1881

1897

1867

1901

16

SWOI CZY OBCY?

17

MENDEL I JEGO MIASTO

18

SPOKOJNA ULICZKA

MENDEL GDAŃSKI

sąsiedztwo / bycie sąsiadami / zaufanie / współpraca / bycie potzebnym / użyteczność / wzajemny szacunek / sympatia / życzliwość

MIESZKAŃCY ULICZKI

19

OD PLOTKI DO POGROMU

KLIKNIJ W DRZEWKO

20

DRZEWKO DECYZYJNE

DECYZJE MENDLA

KONTEKST

21

KŁOPOTLIWE SĄSIEDZTWO? - "CUD PURYMOWY"

22

BOHATEROWIE FILMU

Napisz, jaki był stosunek do Żydów poszczególnych członków rodziny Kochanowskich przed wiadomością o spadku i po niej.

Uzupełnij informacje

Jan Kochanowski

Jadwiga Kochanowska

Heniuś Kochanowski

Holzman

23

CZY SYTUACJA MENDLA JEST AKTUALNA I DZIŚ?

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!