FILOZOFIA 1

CARL G. HEMPEL

FILOZOFIA NAUK PRZYRODNICZYCH

PROBLEMATYKA I ZADANIA KSIAZKI

SPIS TRESCI

Podzial nauk empirycznych

Nauki empiryczne i nie

Podzial nauk

Pytanie 1

Pytanie 2

Kilka slów o ksiazce

Koniec

Autorzy

Nauka

rozdział

PODZIAL NAUK

Róznorodne dziedziny badan naukowych mozna podzielic na dwie podstawowe grupy: - nauki empiryczne - nieempiryczne

Nauki nieempiryczne

NAUKI EMPIRYCZNE

Ta zależnosc od doswiadczenia odróznia nauki empiryczne od nieempirycznych dyscyplin czystej matematyki i logiki, w których dowodzenie twierdzeń zasadniczo nie wymaga powoływania się na świadectwo doswiadczenia,

Nauki empiryczne daza do wykrywania, opisu i wyjasniania, a takze do przewidywania zjawisk zachodzących w świecie, w którym zyjemy. Dlatego twierdzenia tych nauk muszą byc konfrontowane z faktami empirycznymi i zasługują na uznanie tylko wtedy, gdy dostatecznie mocno przemawia za nimi świadectwo doswiadczenia.

VS

+info

PODZIAŁ NAUK EMPIRYCZYCH

Nauki empiryczne dzieli sie na przyrodnicze i spoleczne. Kryteriurn tego podzialu jest znacznie mniej wyrazne niz zasada, wedlug której odróznia sie badania empiryczne od nieempirycznych; nie ma tez ogólnej zgody co do tego, gdzie nalezy poprowadzic linie podzialu. Do nauk przyrodniczych zalicza sie zwykle fizyke, chemie, biologie oraz dyscypliny lezace na ich pograniczu; za nauki spoleczne uwaza sie socjologie, ekonomie, antropologie, nauki polityczne, historyczne i pokrewne. Psychologie zalicza sie czasem do pierwszej z tych grup, czasem do drugiej, nierzadko te ž przyjmuje sie, ze nalezy ona czesciowo do kazdej z nich.

Pytanie1/2

Sprawdź się

Fizykę zalicza się do nauk ...

Nauki społeczne

Nauki przyrodnicze

Pytanie 2/2

Sprawdź się

Socjologię zalicza się do nauk ...

Nauki przyrodnicze

Nauki społeczne

KILKA SŁÓW O TEJ PUBLIKACJI

W serii publikacji, do których nalezy ta ksiazka, podstawy nauk przyrodniczych i podstawy nauk i spolecznych omawiane Sil w osobnych tomach I . Taki podzial zagadnien przyjeto ze wzgledów praktycznych, umozliwia on bowiem bardziej adekwatne przedstawienie rozleglej problematyki filozofii nauki; nie jest to jednak rów noznaczne z przesadzeniem kwestii, czy podzial ten ma równiez walory systematyczne, tj . czy nauki przyrodni cze róznia sie w sposób istotny od spolecznych pod wzgledem przedmiotów, celów, metod lub zalozen wyjsciowych. Wedlug došé powszech nej opinii róznice takie rzeczywiscie istnieja; upatruje sie je w rozmaitych waznych aspektach tych nauk. Szczególowe omówienie tej kwestii wymaga glebokiej analizy zarówno nauk spolecznych, jak i przyrodniczych, wykracza wiec poza zakres niniejszej ksiazki. Nasze rozwazania rzuca jednak pewne swiatlo na te sprawe. Omawiajac zagad nienia filozofii nauk przyrodniczych, bedziemy od czasu do czasu odwolywac sie dIa porównania do nauk spolecznych i zobaczymy, ze wiele ustalen poczynionych w toku naszej analizy metod i podstaw logicznych badania naukowego stosuje sie równie dobrze do nauk spolecznych, jak do przyrodniczych . Slowami "nauka" i "naukowy" bedziemy wiec poslugiwac sie czesto do okreslenia calej dziedziny nauk ermpirycznych; wtedy zas, gdy jasnosc wywodów bedzie tego wymagac, dodamy odpowiednie okreslenia specyfikujace. I Mowa tu jest o serii .Foundations of Philosophy", w ramach której zastal wydany oryginal tej ksiazki, (przyp. tlum.)

NAUKA

Wielki prestiz, którym cieszy sie nauka w naszych czasach, nalezy niewatpliwie przypisac przedewszystkim jej waznym osiagnieciom i szybko rozszerzajacemu sie polu zastosowan. Liczne dziedziny badan empirycznych dostarczyly podstaw odpowiednim galeziom techniki, która przyswoila praktyce wyniki dociekan naukowych, podsuwajac zarazem nauce nowe fakty, problemy i narzedzia badan .

+info

rozdział

BADANIE NAUKOWE: POMYSŁ I TEST

Lorem ipsum dolor sit amet

Prosta ilustracja aspektów badania naukowego

Badania Semmelweisa nad go rączką połogową . Ignacy Semmelweis, lekarz węgierskiego pochodzenia, praktykował w latach 1844-1848 w Wiedeńskim Szpitalu Powszechnym. Jako członek personelu lekarskiego pierwszego oddzi ału kobiecego tego szpitala Semmelweis był zaniepokojony faktem, ż e znaczna część kobiet, które wydały na świat dzieci na tym oddziale, zapadała na poważną i często śmiertelną chorobę znaną pod nazwą gorączki połogowej.

1844

8,2%

W 1844 r. na tę chorobę zmarło aż 260 pośród 3157 położnic pierwszego oddziału , czyli 8,2%,

1845

6,8%

w 1845 r. poziom śmiertelności wyniósł 6,8%,

1846

11,4%

a w 1846 r. wzrósł do 11 ,4%.

Prosta ilustracja aspektów badania naukowego

Liczby te były alarmujące, ponieważ na sąsiednim, drugim oddziale kobiecym tego samego szpitala, przyjmującym prawie tę samą liczbę kobiet co oddział pierwszy , śmiertelność spowodowana gorączką po łogową była znacznie mniejsza: 2,3, 2,0 oraz 2,7% w tych samych latach. W napisanej później książce poświęconej przyczynom gorączki połogowej i za: pobieganiu jej, Semmelwe is opisuje swoje zmagania z rozwiąza niem tej tragicznej zagadkii .

+info

Punktem wyjścia jego poszukiwań były rozmaite ówczesne poglądy na przyczyny gorączki połogowej; niektóre z nich odrzucił natychmiast jako niezgodne z ustalonymi faktami, pozostałe poddał specjalnym testom.

Według jednego z rozpowszechnionych poglądow zapadanie na gorączkę połogową należało tłumaczyć "wpływa mi epidemicznymi", które charakteryzowano jako b liżej n ieokreślone "zmiany atmos feryczno-kosmiczno-telluryczne" zachodzące w całej okolicy i p o w o duj ą c e gorączkę połogową u położnic.

+info

Według innego poglądu przyczyną wysokiej śmiertelnośc i położnic w pierwszym oddziale było jego nadmierne zagęszczenie

+info

W 1846 r. komisja powołana w celu zbadania tej sprawy orzekła , że przyczyną szerzenia s ię gorączki na pierwszym oddziale są skaleczen ia p owstaj ąc e w wyniku nie dość ost rożneg o badania położn ic przez studentów medycyny, odbywających na tym oddziale prak tykę w zakres ie położ nictwa.

+info

+info

+info

DZIEKUJE ZA UWAGE!

Malgorzata Nodzynska