Kompozycja rytmiczna

kompozycja rytmiczna

wstęp

Rytm w sztuce pojawia się dzięki powtórzeniom pewnych elementów kompozycji w określonych odstępach. Występuje w utworach muzycznych, malarskich, rzeźbiarskich, graficznych i innych.

Na co dzień najłatwiej można zaobserwować rytm w architekturze.

Fotografia, autor bnorbert3, Pałac w Roztoce, online-skills, CC BY 3.0

Roman Opałka, „Wieża Babel”, 1968, Muzeum Sztuki w Łodzi, zasoby.msl.org.pl, CC BY 3.0

Powtarzanie motywu nie tylko wprowadza ład do dzieła, ale ułatwia i przyspiesza jego wykonanie. Wystarczy raz wymyślić wzór, by potem powielić go dowolną ilość razy. Z tego powodu bardzo często rytm pojawia się w wytworach ręcznych takich, jak koronki, hafty, wycinanki ludowe, zdobienia naczyń, różne plecionki (np. koszyki).

Kompozycje rytmiczne w sztuce ludowej

Ilustracja wektorowa, Wzory łowickie, online-skills, CC BY 3.0

Wiklina, online-skills, CC BY 3.0

Rytmiczne‑techniczne

Regularne odstępy podobnych elementów spotyka się tam, gdzie użyto miary. W ten sposób powstają kompozycje rytmiczne dzięki działaniom technicznym: w budownictwie (powielone elementy zewnętrzne budynku, jednakowe domy w zabudowie szeregowej), w ogrodnictwie (powtórzone rabaty, grządki, donice), drogownictwie (drzewa posadzone w równych odstępach).

Rzymskie Koloseum, online-skills, CC BY 3.0

Przedmioty codziennego użytku też bywają przyozdobione wzorem o rytmicznym charakterze.

Różnorodne zastosowanie mogą znaleźć geometryczne wzory utworzone komputerowo.

Kompozycja rytmiczna z kostek przedstawionych na płaszczyźnie, online-skills, CC BY 3.0

Autor nieznany, Filiżanka, XIX w. Chiny, Muzeum Narodowe w Warszawie, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0

Zaburzenia rytmu

Mówi się o rytmie w przyrodzie, a także o życiu zgodnie z jej rytmem. Po zimie przychodzi wiosna, podczas której roślinność budzi się do życia. Potem będzie lato, a wraz z nim upragnione wakacje. Wkrótce po powrocie do szkoły pojawi się jesień. Po niej znów zima i wszystko się powtórzy. Rozpoczynanie i kończenie zajęć o tych samych porach, również nadaje naszemu życiu rytm. Gdy nagle zachorujemy i musimy zostać w domu, mówimy o zaburzeniu rytmu. Podobne zjawisko można odnaleźć w twórczości plastycznej.

Puszki z farbami, online-skills, CC BY 3.0

Wzór heksagonalny, online-skills, CC BY 3.0

Normalna i nieprawidłowa praca serca na wykresie EKG, online-skills, CC BY 3.0

Narzędzia do tworzenia kompozycji rytmicznej

Aby uzyskać kompozycję rytmiczną potrzebny jest program, który umożliwia wielokrotne wstawienie tego samego motywu. Można skorzystać z darmowego programu graficznego GIMP. Na wykonanie regularnie powtarzającego się wzoru pozwala opcja Pattern. Po zapisaniu wzoru w także PowerPoint pozwala na ręczne wypełnienie projektowanej powierzchni kompozycją złożoną z powtórzonych motywów, które kopiujemy do schowka. Wymaga to, jednak więcej czasu i nie zawsze gwarantuje dokładność. Trzeba pamiętać, że program ten jest płatny. Wśród interaktywnych narzędzi do skorzystania online znajduje się program Canva, ma część opcji darmowych oraz oferuje gotowe grafiki do pobrania. Trzeba jednak zwrócić uwagę na oznaczenie free, bo tylko te ilustracje są bezpłatne.

dziękuję za uwagę!