aspekt

Temat: Aspekt czasownika

Nacobezu: -rozumiesz czym jest aspekt czasownika -rozpoznajesz kategorie gramatyczne czasownika -rozpoznajesz aspekt czasownika -tworzysz czasowniki dokonane i niedokonane

Aspekt – to kategoria, za pomocą której wskazujemy, że: - czynność trwa w czasie i nie da się wskazać lub przewidzieć jej rezultatu (zakończenia), - czynność została zakończona lub możemy przewidzieć jej rezultat.

Zapisz i zapamiętaj

Aspekt czasownika może być dokonany lub niedokonany. Nie jest to kategoria, przez którą odmieniamy czasownik. Czasownik ma określony aspekt.

Zapisz i zapamiętaj Czasowniki niedokonane – wskazują czynności (stany, zdarzenia) z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, które nie mają swego zakończenia lub rezultatu, np.: Kiedyś dużo czytałem. Dziś wiele czytam. W przyszłości będę czytał jeszcze więcej.

Zapisz i zapamiętajCzasowniki dokonane – wskazują czynności (stany, zdarzenia) z przeszłości lub przyszłości, o których powiemy, że mają swój koniec (rezultat), lub przewidujemy, że będą miały koniec i rezultat, np.: Kiedyś przeczytałem wszystkie lektury. W przyszłości chętnie przeczytam tę grubą książkę.

Czasowniki dokonane i niedokonane mają różną odmianę. Dotyczy ona głównie czasu: dla czasowników niedokonanych tworzymy formy wszystkich czasów: przeszłego, teraźniejszego i przyszłego. Trzeba jednak pamiętać, że formy czasu przyszłego są zawsze złożone (np. będę + czytał / czytać). Dla czasowników dokonanych tworzymy jedynie formy dwóch czasów: przeszłego i przyszłego. Również musimy pamiętać o tym, że formy czasu przyszłego są zawsze formami prostymi (np. przeczytam).

Czasowniki dokonane niedokonane

cz. przeszły cz. teraźniejszy cz. przyszły

cz. przeszły cz. przyszły

zawsze forma prosta: przeczytam

zawsze forma złożona: będę czytać/ będę czytał/a

Ćwiczenie 1.Przyporządkuj czasowniki do odpowiedniej grupy.

czasowniki dokonane

czasowniki

czasowniki niedokonane

przeliczyć, pisać, napisać, sprzątać, przyjść, budować, wracać, zbudować, iść, wrócić, liczyć, posprzątać

Ćwiczenie 2. Rozpoznaj podane formy czasownika

czytałaś, czytamy, napracujecie się, przeczytałyście, będzimy czytały, będą kupowały, pracujesz, napracowaliśmy się, kupowałeś, będziecie pracowały, kupiliście, piszę, kupią, sprzedacie, będziesz pisała, pisałem, sprzedałem, pracowałaś, kupujecie, przeczytacie

Ćwiczenie 3.

Dobierz brakujący czasownik z pary aspektowej, który ma przeciwną formę.

Dziękuję!