Testament mój

Rozrachunek ze światem w wierszu Testament mój Juliusza Słowackiego.

Przepiszcie temat do zeszytu.

Poznaliście już treść utworu Słowackiego "Testament mój". Przypomnijmy ją sobie raz jeszcze.

Tekst

Wersja muzyczna

Wiersz został napisany na przełomie 1839 i 1840 roku przez chorego poetę (Słowacki był człowiekiem bardzo słabym, odziedziczył po ojcu gruźlicę – z tego właśnie powodu nie wziął udziału w powstaniu listopadowym, uległ woli matki i w marcu 1831 roku wyjechał na Zachód), jakby w przeczuciu bliskiej śmierci.

Koniecznie przeczytaj

Zapamiętaj poniższe pojęcia:

exegi monumentum(łac. „wybudowałem sobie pomnik”) – motyw zaczerpnięty z pieśni antycznego poety Horacego; wyraża przekonanie, że twórca zapewnia sobie nieśmiertelność poprzez swoje dokonanianon omnis moriar(łac. „nie wszystek umrę”) – motyw zaczerpnięty z pieśni antycznego poety Horacego; wyraża przekonanie o wyjątkowości artysty: jego ciało jest śmiertelne, lecz jego twórczość zapewnia nieśmiertelną sławętestament poetyckiutwór liryczny stylizowany na testament

Zadanie 1. Testament poetycki - utwór liryczny stylizowany na ostatnią wolę osoby zmarłej. Zawiera takie elementy jak pożegnanie ze światem i najbliższymi, rachunek sumienia, dyspozycje dotyczące pogrzebu, życzenia.

Zadanie 2. Do kogo zwraca się nadawca? Znajdź w tekście wskazówki pozwalające określić odbiorcę wypowiedzi lirycznej.

Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami;Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny:.

Lecz wy, coście mnie znali, w podaniach przekażcie,Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode

Niech przyjaciele moi siędą przy pucharzeI zapiją mój pogrzeb — oraz własną biedę:Jeżeli będę duchem, to się im pokażę,Jeśli Bóg mnie uwolni od męki, nie przyjdę…

Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna,Co mi żywemu na nic, tylko czoło zdobi;Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna,Aż was, zjadacze chleba — w aniołów przerobi.

Zadanie 3. Jak siebie charakteryzuje podmiot liryczny? Nazwij wartości, którymi się kieruje. Co mówi o samym sobie? Kim jest? Jakie ma przesłąnie dla potomnych? Wskazówkami niech będą cytaty.

Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami;Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny:.

Podmiot liryczny (wypowiadający się w 1 os.l.poj. ), który utożsamiać można z samym poetą, dokonuje podsumowania swojego życia i twórczości artystycznej...

Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzicaAni dla mojej lutni, ani dla imienia:

Imię moje tak przeszło, jako błyskawica (...)

Lecz wy, coście mnie znali, w podaniach przekażcie, Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode

(...) płaszcz na moim duchu był nie wyżebrany,Lecz świetnościami moich dawnych przodków świetny.

Lecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadzieiI przed narodem niosą oświaty kaganiecA kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec

Lecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadzieiI przed narodem niosą oświaty kaganiecA kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec

Zadanie 4. Kogo podmiot liryczny czyni swoim spadkobiercą i co mu pozostawia? W odpowiedzi zwróć uwagę na metafory:

Jednak zostanie po mnie ta siła fatalnaCo mi żywemu na nic, tylko czoło zdobi;Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna,Aż was, zjadacze chleba — w aniołów przerobi.

Czym jest siła fatalna? Kim są zjadacze chleba? Jak mogą stać się aniołami?

Zadanie 5. Określ odczucia osoby mówiącej. Z czego wynikają? Jaki nastrój panuje w wierszu. Czym jest wywołany? Uzasadnij swoją odpowiedź.

Zadanie 6. Przyjrzyj się budowie utworu i rymom. Określ ich rodzaj i układ.

Zadanie 7. Odnajdź przykłady środków stylistycznych.

W ramach podsumowania... Posłuchajcie i zapamiętajcie.