(kl.8, t.45) Oświecenie i Rewolucja Francuska.

Temat: OŚWIECENIE I REWOLUCJA FRANCUSKA

klasa 8, temat 45, wyd. Jedność

Cele:

Cele:– Poznanie zagrożeń dla wiary w fi lozofi i oświecenia. – Poznanie prawdy, że wiara i rozum wzajemnie się uzupełniają. – Kształtowanie troski o rozwój wiary.

Czy Bóg stworzył wszystko?

Pewnego dnia profesor pewnego uniwersytetu postanowił sprowokować swoich studentów. Zapytał: – Czy Bóg stworzył wszystko, co istnieje? Pewien student odparł odważnie: – Tak, stworzył. – Wszystko? – spytał profesor. – Tak, wszystko – brzmiała odpowiedź studenta. – W takim razie Bóg stworzył także zło, prawda? Ponieważ zło istnieje – powiedział nauczyciel. Na to student nie znalazł odpowiedzi i zamilkł. Profesor był zachwycony możliwością udowodnienia po raz kolejny, że wiara jest tylko mitem. Niespodziewanie inny student zgłosił się i spytał: – Czy mogę zadać panu pytanie, panie profesorze? – Oczywiście – brzmiała odpowiedź. – Czy zimno istnieje? – Oczywiście – odpowiedział profesor. – Czy nigdy nie czułeś zimna?

Cd. Czy Bóg stworzył wszystko?

– W rzeczywistości, proszę pana, zimno nie istnieje. Według badań fi zycznych zimno jest całkowitym brakiem ciepła. Przedmiot może być badany tylko jeśli posiada i transmituje energię; to właśnie ciepło jest obiektem, który transmituje swoją energię. Bez ciepła przedmioty są obojętne, niezdolne do reakcji. Ale zimno nie istnieje. Stworzyliśmy termin „zimno”, by wyjaśnić brak ciepła. A ciemność? – kontynuował student. – Istnieje – odparł profesor. – Ponownie się Pan myli. Ciemność jest całkowitym brakiem światła. Można badać światło i jasność, ale nie ciemność. Pryzmat Nicholsa pokazuje mnogość różnych kolorów, na które może zostać rozbite światło pod względem długości fal. „Ciemność” jest terminem, który stworzyliśmy, by wyjaśnić całkowity brak światła. Na koniec student powiedział: – A zło, profesorze, czy zło istnieje? Bóg nie stworzył zła. Zło jest nieobecnością Boga w ludzkich sercach, jest brakiem miłości, człowieczeństwa i wiary. Miłość i wiara są jak ciepło i światło. One istnieją. Ich brak prowadzi do zła. Tym razem to profesor milczał…

Zasatnów się! – Dzięki czemu student mógł obronić tezę, że Bóg nie stworzył zła? – W jakich sytuacjach wiara wymaga używania rozumu? – Dlaczego wiara i rozum się uzupełniają?

Był taki czas w historii, że zbytnio przeakcentowano rolę rozumu. Opierano się tylko na tym, co dało się sprawdzić i czego można było doświadczyć. Tak mocno uwierzono w siłę ludzkiego rozumu, że zapomniano o wierze w Boga. Przeciwstawiono sobie wiarę i rozum. Dziś poszukamy dowodów, że rozum pomaga odkrywać istnienie Boga i rozwijać wiarę.

Wynalazki epoki oświecenia mają ogromny wpływ na rozwój nauki i techniki. Zobaczycie, jakie były osiągnięcia czasu oświecenia i spojrzenie na wiarę wybitnych przedstawicieli tego czasu. Izaak Newton – angielski fi lozof, matematyk, fi zyk, astronom i historyk. Przedstawił prawo powszechnego ciążenia i prawo ruchu. Anders Celsius (Celsjusz) – szwedzki astronom i fi zyk. Twórca stustopniowej skali temperatury. James Watt – szkocki inżynier i wynalazca, konstruktor maszyny parowej.

Oodkrycia jakie dokonano w epoce oświecenia, z wielu jeszcze innych osiągnięć korzystamy lub odwołujemy się do nich do dziś, są to np. muzyka Beethovena i Mozarta czy polska Konstytucja 3 Maja (pierwsza nowoczesna konstytucja w Europie). Wielu naukowców, którzy dokonali przełomowych odkryć w różnych dziedzinach nauki potwierdzało, że wiedza może prowadzić do rozwoju wiary w Boga.

Oświecenie nazywano początkowo „epoką rozumu” lub „wiekiem fi lozofów”, a w końcu „wiekiem oświeconym”. Na zachodzie Europy oświecenie rozwijało się od końca XVII wieku. Do Polski dotarło w drugiej połowie wieku XVIII.

Jest to okres literacki i kulturalny, lecz przede wszystkim ogół prądów ideowych, społecznych i politycznych Europy. Filozofi a tego czasu charakteryzuje się kultem ludzkiego rozumu. Stwierdzenie Kanta: „Miej odwagę posługiwać się swoim rozumem” zawiera postulat, by człowiek zaczął używać własnego rozumu, uwierzył w jego moc i kierował się nim. Z taką postawą łączy się odrzucenie autorytetów. Człowiek ma uniezależnić się od innych i zdobyć samodzielność. W całej Europie główną ideą oświecenia była walka o wolność, przeciwstawienie się ideologii epok poprzednich oraz krytyczne (a często wręcz krytykanckie) spojrzenie na dotychczasowy dorobek myśli kulturowej i politycznej. Osiągnięciem oświecenia jest okazanie szacunku dla ludzkiej wiedzy, podjęcie walki z przesądami, walka o równouprawnienie różnych grup obywateli i poszanowanie osoby.

Kierunki filozoficzne oświecenia

Racjonalizm – głosił przekonanie o sile i możliwościach poznawczych rozumu ludzkiego oraz o konieczności kierowania się nim we wszelkim działaniu. Inaczej mówiąc, poznanie świata możliwe jest za pośrednictwem rozumu według zasady Kartezjusza: „myślę, więc jestem”. Efektem myśli racjonalizmu w odniesieniu do religii był deizm, czyli pogląd, według którego Bóg jest stwórcą i prawodawcą świata, ale nim nie kieruje.

Kierunki filozoficzne oświecenia

Masoneria – tajny ruch międzynarodowy powstały w XVIII w., który postawił sobie za cel moralne i społeczne doskonalenie człowieka. Ruch ten szerzył światopogląd racjonalistyczny, deistyczny i antyklerykalny. Ateizm – odrzucenie wszelkich zasad religijnych, również istnienie Boga. Ateiści uznawali kult materii. Wartości duchowe były dla nich nieważne.

Kierunki filozoficzne oświecenia

Empiryzm – uznanie za podstawę poznania świata doświadczenia i eksperymentu. Radykalizm – kierunek polityczny, którego program domaga się głębokich reform w prawach, instytucjach i metodach działania rządu, jednak bez naruszania podstaw panującego ustroju. Humanitaryzm – zwrócenie uwagi na godność człowieka, przy czym zasadą niepodważalną są równość i braterstwo.

Należy zwrócić uwagę, że rozwój prowadzi do katastrofy, jeżeli nie uwzględni się w nim Boga. Tak stało się w epoce oświecenia. Rozwój nauki bez Boga doprowadził do Rewolucji Francuskiej.

Rewolucja Francuska

Ważne

Rewolucja Francuska cd.

- upaństwowiono i sprzedawano majątki kościelne, -zażądano od księży złożenia przysięgi na wierność państwu, królowi oraz zachowania konstytucji cywilnej, co łączyło się z wymówieniem posłuszeństwa papieżowi, - uchwalono nowy podział diecezji według granic departamentów, nie licząc się z wolą i decyzjami Stolicy Apostolskiej, - biskupstwa i parafi e miały być obsadzane według schematu państwowego, - dokonano kasaty wielu zakonów i zakazano składania ślubów zakonnych, - tylko w Paryżu przyjmuje się liczbę 223 zamordowanych księży; do ataków na księży doszło również na prowincji, - około 30 tysięcy duchownych opuściło Francję

Prześladowanie Kościoła podczas Rewolucji Francuskiej:

Rewolucja Francuska cd.

-wprowadzono kult rozumu i natury jako jedynie dozwolony, znikła niedziela i wszystkie święta oraz imiona chrześcijańskie, niszczono symbole religijne i napisy na cmentarzach, w Paryżu nakazano zamknięcie miejsc kultu religijnego, zakazywano odprawiania uroczystości religijnych, organizując w zamian pochody antyreligijne, na masową skalę niszczono relikwie oraz wyposażenie świątyń

Dechrystianizacja życia publicznego:

Wydarzenia te stały się ostateczną przyczyną odwrócenia się wierzących katolików oraz duchownych od rewolucji. Od tego momentu pojawiają się zdania, że rewolucja jest dziełem szatana. Władze, widząc rosnące niezadowolenie ludzi, zamierzały odejść od walki z chrześcijaństwem: - Dekret z 21 lutego 1795 r. ogłaszał wolność kultów religijnych, ale też rozdział Kościoła od państwa. Papież potępił działanie rewolucjonistów – stwierdził, że we Francji dochodzi do schizmy.

Kościół w czasach rewolucji francuskiej

Patrząc na konsekwencje Rewolucji Francuskiej, widzimy krzywdę i nieszczęście ludzi. Takie są zawsze konsekwencje wyboru wolności bez Boga, niezależnie od czasu. Postawienie człowieka na miejscu Boga nigdy nie doprowadzi do szczęścia. Oświecenie odrzucało Boga, stawiając na pierwszym miejscu rozum, dzięki któremu wydawało się, że człowiek może panować nad światem i być panem samego siebie. Jest prawdą, że człowiek nad wszystkim chce panować – objąć rozumem – ale to mu się nie udaje. Nie jest w stanie zapanować nad katastrofami, których nie da się przewidzieć i uniknąć. W takiej sytuacji człowiek traci poczucie sensu i wciąż spotyka go rozczarowanie rzeczywistością, w której żyje. Próbuje zastąpić Boga na różne sposoby, sięgając np. do fi lozofi i Wschodu, sztuk medytacji.

Dziękuję!