OPOWIADANIE

Renata Zielińska

Jak napisać opowiadanie?

PORADNIK DLA TRZECIOKLASISTÓW

Co to jest opowiadanie ? - definicje

Wypowiedź przedstawiająca wydarzenia, które rozwijają się w czasie i tworzą ciąg przyczynowo-skutkowy. Opowiadanie to krótkie przedstawienie wydarzeń, które dzieją się na przestrzeni określonego czasu i są powiązane ze sobą np. osobą lub miejscem wydarzeń. Podstawą opowiadania jest akcja.

CZĘŚCI SKŁADOWE opowiadaniA

Opowiadanie składa się z trzech części: - wstępu, - rozwinięcia - zakończenia. Ważnym elementem opowiadania jest też tytuł (umiejscowiony na początku).

CharakterystyKA POSZCZEGÓLNYCH części opowiadania:

CZĘŚCI OPOWIADANIA - WSTĘP

1. WSTĘP

Wprowadzasz czytelnika w świat opowiadania, przede wszystkim w akcję. Powinien on być zwięzły i interesujący. Przedstaw czas i miejsce akcji oraz bohatera głównego.

Możesz rozpocząć tak: Był piękny, słoneczny dzień..... W maleńkim zaczarowanym domku mieszkał..... Dawno temu na planecie X żył sobie ....Pewnego dnia w .......

CZĘŚCI OPOWIADANIA - ROZWINIĘCIE

2. ROZWINIĘCIE

Jest to najdłuższa część opowiadania. W tej części opisujesz zdarzenie, przedstawiasz przebieg następujących po sobie wydarzeń, piszesz swoją wymyśloną fabułę (treść).Pamiętaj tu o eksponowaniu ruchu, ponieważ przebieg wydarzeń powinien być dynamiczny. Piszesz o tym, co przydarzyło się bohaterom.

Przydatne sformułowania: wtem ...., nagle...., w pewnej chwili...., później...., po chwili...., w okamgnieniu.... natychmiast...., rozległ się..., usłyszał....., poczuła .... zobaczył..., odeszła...., zaczęli..., uciekać..., krzyknęła... podskoczyła..., zadrżała..., przestraszyło się itp...

CZĘŚCI OPOWIADANIA - ZAKOŃCZENIE

3. ZAKOŃCZENIE

W tej części zamykamy akcję. Zakończenie może być zaskakujące. Tutaj może się znależć krótkie podsumowanie wydarzeń, wyjaśnienie, co się stało, jak zakończyła się opowiadana historia. Najczęściej zajmuje tyle miejsca, co wstęp.

Sformułowania przydatne w zakończeniu:Na szczęście wszystko dobrze się skończyło..... To była niesamowita przygoda.... Ta przygoda mogła..... To zdarzenie wiele nauczyło..... itp...

WAżNy ELEMENT OPOWIADANIA - TYTUŁ

TYTUŁ

Każde opowiadanie powinno zawierać tytuł. Tytuł opowiadania to pierwsze co widzi czytelnik - dlatego powinien on być krótki i odnosić sie do treści. Czasem może też być tajemniczy, w celu zaciekawienia odbiorcy tekstem.

Przykłady tytułów: "Niezwykła przygoda Hani", "Zgubiony ołówek" "Pewnego dnia w Nowym Yorku..." ,

PRZYKŁAD Opowiadania:

akapity

WAżNy ELEMENT OPOWIADANIA - NARRACJA

NARRATOR – to osoba, która opowiada o wydarzeniach.Może on być bohaterem, brać w nich udział lub opowiadać o nich. NARRACJA Redagując opowiadanie, możesz wybrać jedną z następujących możliwości: - jesteś główną postacią i pełnisz rolę narratora – piszesz wówczas w 1 os. liczby poj. czasu przeszłego, np. byłem, poznałem itp. - pełnisz tylko rolę narratora, a opowiadasz o kimś innym – piszesz wówczas w 3 os. liczby poj., np. był, poznał itp. - jesteś jedną z wielu osób, które brały udział w pewnych wydarzeniach, wszyscy bohaterowie coś przeżyli, a Ty opowiadasz o wydarzeniach (pełnisz rolę narratora) – piszesz wówczas w 1 os. liczby mn., np. byliśmy, poznaliśmy itp.

DOBRE RADY DLA PISZĄCYCH OPOWIADANIE

Należy stosować akapity, czyli wcięcie w tekście. Symbolizują one, że zaczyna się nowa myśl. Na przykład: Niedzielny poranek był wyjątkowo słoneczny. Pankracy postanowił więc, że skorzysta z pięknej pogody i wybierze się na spacer do parku.Opowiadanie piszemy w czasie teraźniejszym lub przeszłym.Na przykład:Tego dnia Pankracy jest w doskonałym humorze.Tego dnia Pankracy był w doskonałym humorze.

DOBRE RADY DLA PISZĄCYCH OPOWIADANIE

Aby opowiadanie było dobrze napisane należy unikać powtórzeń tych samych wyrazów obok siebie - czyli w sąsiednich zdaniach. Zastępować je synonimami (wyrazami o innym brzmieniu, ale tym samym lub zbliżonym znaczeniu). Przykład: pan- mężczyzna, młodzieniec, starzec, jegomość, osobnik, typ; powoli – wolno, noga za nogą, bez pospiechu, flegmatycznie, nieśpiesznie;

Wyjątkiem są sformułowania, które ożywiają opowiadanie, np.: -biegł, biegł i biegł, aż wreszcie…; -myślał, myślał i nic nie wymyślił; -jego serce zabiło mocno, mocno;

DOBRE RADY DLA PISZĄCYCH OPOWIADANIE

Napisz plan wydarzeń - plan pomoże ci w napisaniu opowiadania, oraz zachowaniu chronologii wydarzeń. Przykład:

DOBRE RADY DLA PISZĄCYCH OPOWIADANIE

Język opowiadania powinien być żywy i dynamiczny.Używamy takich wyrazów jak:-rzeczowniki (kto?, co?), na przykład: ogród, park, dom, podwórko;-czasowniki (co robi?, co się z nim dzieje?), na przykład: biegnie, spaceruje, ucieka;-przymiotniki (jaki?, jaka?, jakie?, który?, która?, które?), np.: ogromny, mądry, smutny; -przysłówki ( jak?, kiedy?, gdzie?) na przykład: szybko, nagle, wczoraj, niedaleko;

DOBRE RADY DLA PISZĄCYCH OPOWIADANIE

Stosujemy porównania i przenośnie.Porównania:-płacze jak bóbr;-wyleciał jak z procy;-błyszczał jak złoto;-czerwony jak burak;-ręce zimne jak lód;Przenośnia:-serce z kamienia – serce nieczułe, które nie kocha; -stalowe nerwy – wytrzymałość nerwowa;

DOBRE RADY DLA PISZĄCYCH OPOWIADANIE

Korzystamy z wyrazów dźwiękonaśladowczych.Na przykład: Chlap! - Pankracy wdepnął w kałużę.Bzzzz! – brzęczały nad uchem Pankracego pszczoły.Wprowadzamy wyrazy zdrobniałe i zgrubienia.Na przykład: -zdrobnienia: pszczółka, rączka;-zgrubienia: nochal, ptaszysko;Piszemy różne rodzaje zdań: oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe.Na przykład: Zamyślony Pankracy rozglądał się po wiosennym parku. Co ciekawego mógł w nim zobaczyć? Nigdy byście nie odgadli!

Aby opowiadanie było bogatsze …

Wprowadzamy dialogi lub monologi.Dialog:-Dzień dobry - przywitał się Pankracy i uchylił kapelusza.-Witam Pana – odpowiedziała tęga pani w szarym płaszczu i uśmiechnęła się serdecznie. Monolog:Kasia wzięła kotka na kolana i tak do niego mówiła: „Ty mały głuptasku, ty urwisie jeden, to jest dobre dla dzieci, a nie dla kotków, wiesz?”

JAK POPRAWNIE ZAPISAĆ DIALOG...

OPOWIADANIE

Te informacje znajdziesz na str. 88-89 podręcznika. Zapamiętaj je.

Jak napisać opowiadanie? - ćwiczenia

PORADNIK DLA TRZECIOKLASISTÓW

ĆWICZENIE - PISZEMY OPOWIADANIE

ĆWICZENIE - PRZYKŁADOWE OPOWIADANIE

Na kolejnej stronie znajdziesz przykładowe, ułożone przeze mnie opowiadanie. Opowiadanie rozłożyłam na elementy. Można je dowolnie przesuwać. Twoim zadaniem jest ułożenie opowiadania we właściwej kolejności. Pamiętaj o elementach opowiadania: tytule, wstępie, rozwninęciu i zakończeniu oraz o zachowaniu akapitów . Elementy opowiadania zaznaczyłam kolorowymi polami, by łatwiej Ci było ułożyć je w odpowiednie miejsca. Dzięki temu możesz łatwo wskazać i zobaczyć gdzie znajdują się poszczególne części opowiadania. Życzę Ci powodzenia w pracy i miłej lektury!

UŁÓŻ OPOWIADANIE

Rodzice nie byli zachwyceni taka niespodzianką, ale ostatecznie po namowachi obietnicach Maćka, że będzie się kotkiem opiekował, postanowili zatrzymać małą „znajdę” w domu. Przecież nie mogli go zostawi, skoro ktoś najwyraźniej podrzucił im zwierzątko pod dom.

„Sobotnia niespodzianka Maćka”

Na podwórku nie było nikogo, ale przy bramce Maciej zobaczył jakiś ciemny, poruszający się punkt. Przyjrzał mu się uważniej. To był malutki kotek.„Niewiarygodne?! Skąd on się tam wziął?”, pomyślał chłopiec.Maciek niewiele myśląc wybiegł z domu i zaraz był przy bramce. Wziął małe i trochę wystraszone zwierzątko na ręce i zaniósł do domu. Kociak trząsł się z zimna i głodu.

Historia ta, na całe szczęście zakończyła się pomyślnie dla kotka. Maciek był troskliwym opiekunem swojego pupila. Stał się też bohaterem dla wszystkich kolegów z podwórka, bo historia szybko się rozniosła. Sam chłopiec natomiast zyskał wiernego kompana do zabawy. Teraz nie narzekał już na nudę.

Zbliżał się wieczór. Maciek siedział na kanapie, rozglądał się po pokoju i trochę się nudził. Postanowił wyjrzeć przez okno i zobaczyć czy wszyscy koledzy z podwórka już poszli do domu.

Na drugi dzień cała rodzina wybrała się z Mruczkiem do weterynarza, aby go przebadać. Maciek nadał mu imię Mruczek, bo kot cały czas łasił się do niego i cichutko mruczał. Zwierzątko - ponad wszelką wątpliwość, od razu się z nim zaprzyjaźniło.

NASZE ROZBUDOWANE OPOWIADANIE

„Zaskakująca niespodzianka Maćka”

Zbliżał się wieczór. Maciuś siedział na kanapie, rozglądał się po pokoju i trochę się nudził. Postanowił wyjrzeć przez okno i zobaczyć czy wszyscy koledzy z podwórka już poszli do domu. Na podwórku nie było nikogo, ale przy bramce Maciek zobaczył jakiś ciemny poruszający się punkt. Przyjrzał mu się uważniej. To był malutki, szary kotek.„Niewiarygodne?! Skąd on się tam wziął?”, pomyślał chłopiec.Maciek niewiele myśląc wybiegł z domu i… po chwili już był przy bramce. Wziął małe i trochę wystraszone zwierzątko na ręce i zaniósł do domu. Kociak trząsł się z zimna i głodu. Chyba długo przebywał już na zewnątrz.- Nie bój się mnie. Ja cię nie zostawię – wyszeptał czule.

NASZE ROZBUDOWANE OPOWIADANIE

Ale kociak nic mu nie odpowiedział, tylko patrzył na chłopca, tak jak gdyby go rozumiał i jakby właśnie w nim pokładał całą nadzieję na ocalenie z niedoli. Maciek zaniósł swoje znalezisko do kuchni, nalał mleko na spodek i dał do miseczki mięso z obiadu. Kot „pałaszował” wszystko, aż miło było patrzeć. Rodzice nie byli zachwyceni taka niespodzianką, ale ostatecznie po namowach i obietnicach Maćka, że będzie się kotkiem opiekował, postanowili zatrzymać małą „znajdę” w domu. Przecież nie mogli go zostawić na „pastwę losu”, skoro ktoś najwyraźniej podrzucił im zwierzątko pod dom. Na drugi dzień cała rodzina wybrała się z Mruczkiem do weterynarza, aby go przebadać. Maciek nadał mu imię Mruczek, bo kotek chodził za nim krok w krok, cały czas łasił się do niego i cichut-ko mruczał. Kociak najwyraźniej był zadowolony z nowego opiekuna, bo chodził teraz za nim krok w krok. Zwierzątko - ponad wszelką

NASZE ROZBUDOWANE OPOWIADANIE

wątpliwość, od razu się z nim zaprzyjaźniło. Historia ta, na całe szczęście zakończyła się pomyślnie dla kotka. Natomiast Maciek stał się bohaterem dla wszystkich kolegów z pod-wórka. Teraz każdy chciał zobaczyć nowe „znalezisko” chłopca. Odtąd chłopak już nie narzekał na nudę. Nawet jeśli nie było kolegów na podwórzu, Mruczek zawsze był wiernym towarzyszem Maćkowych zabaw. Myślę, że ta sytuacja pokazała nam wszystkim jak wrażliwym chłopcem jest Maciuś, oraz udowodniła, że nasze życie w jednej chwili może się diametralnie zmienić. Sam Maciek dzięki jednej, szybkiej decyzji uzyskał uznanie w oczach kolegów, ale też zyskał nowego, wiernego przyjaciela i kompana do zabawy.

ZADANIE DOMOWE - NAPISZ OPOWIADANIE

Mam nadzieję, że historia przedstawiona w moim opowiadaniu choć troszkę ci się podobała. Miała cie też zachęcić do napisania własnego opowiadania. Teraz twoja kolej... ZADANIE DOMOWE Napisz opowiadanie. Masz do wyboru dwa tematy opowiadania. Wybierz jedną z opcji i napisz krótkie opowiadanie. 1. : „Jak Krzyś zgubił książkę z biblioteki i jak ja odnalazł”. 2. "Urodziny Dorotki" Termin oddania pracy: 16.12.2020 r. (środa). Twoje opowiadanie ma być samodzielnie napisane. Powinno się skłądać co najmniej z 10-12 zdań. To przygotowanie do czekającego cię testu trzecioklasisty.

PRZYKŁADOWE OPOWIADANIE

Wyobraź sobie, że jesteś nauczycielem. Przeczytaj poniższe opowiada-nie. Oceń je w skali od 1 do 6. Uzasadnij swoją ocenę.

„Spotkanie w ogrodowej altanie”

Letnie popołudnia Pankracy często spędzał w altanie swojego ogrodu, bo panował tam chłód i miły, kwiatowy zapach. Zmęczony po pracy i tym razem wybrał się do swojej oazy spokoju. Przycupnął cicho jak myszka na drewnianej ławeczce i pogrążył się w błogiej, popołudniowej drzemce. Wtem usłyszał przeraźliwe dźwięki. Co to mogło być? Ko, ko, ko!- rozbrzmiewało wokół. -Nie wstyd panu, tak niepokoić sąsiadów – zapytał Pankracy spotkanego w altanie koguta.-Ko, ko, ko! – z oburzeniem odpowiedział kogut.

PRZYKŁADOWE OPOWIADANIE

Nie wyglądał na zawstydzonego. Chwilę pogrzebał w ziemi, a potem nadął się jak paw i zapiał: kukuryku! Załamany Pankracy poczerwieniał jak burak. Precz mi stąd! – wykrzyknął i pokazał kogutowi furtkę. Miał serce z kamienia. Gotów był nawet siłą wyprowadzić uciążliwego gościa z altany. Na szczęście nie było to konieczne. Ptak sam skierował się do wyjścia. Od tej pory Pankracy zawsze sprawdzał przed popołudniową drzemką, czy furtka do sąsiadów jest zamknięta. Tak na wszelki wypadek.

ZADANIE DOMOWE - NAPISZ OPOWIADANIE

Mam nadzieję, że historia przedstawiona w moim opowiadaniu choć troszkę ci się podobała. Miała cie też zachęcić do napisania własnego opowiadania. Teraz twoja kolej... ZADANIE DOMOWE Wymyśl własne opowiadanie. Poszczególne jego części możesz wpisać do załączonej tabeli. Będziesz wiedzieć, w którym miejscu postawić akapit. Przepisz opowiadanie na czysto stosując akapity. Możesz je zilustrować. Powodzenia!

POMYSŁY NA OPOWIADANIE...

Przydatne słownictwo w opowiadaniu...

Dziękuję za uwagę.

W prezentacji wykorzystano materiały, które są dostępne na stronach internetowych: www.google.pl www.slideplayer.pl oraz www.genial.ly Dziękuję :)

Jak napisać opowiadanie?

PORADNIK DLA TRZECIOKLASISTÓW