Nic dwa razy

Temat: Przemijania nie można zatrzymać (Wisława Szymborska "Nic dwa razy").

Wisława Szymborska

Wisława Szymborska – ur. 2 VII 1923 r. w Kórniku, w poznańskiem; zm. 1 II 2012 w Krakowie. Od 1929 r. mieszkała w Krakowie, w latach 1945–1948 studiowała filologię polską i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Debiutowała w marcu 1945 wierszem "Szukam słowa", ogłoszonym w dodatku do „Dziennika Polskiego”. W latach 1953-1981 pracowała w krakowskim tygodniku „Życie Literackie”, gdzie prowadziła dział poezji i stałą rubrykę "Lektury nadobowiązkowe". Szymborska wydała 13 tomików wierszy. Jej wiersze zostały przetłumaczone na ponad czterdzieści języków. Publikowała także przekłady poezji, głównie z francuskiego i niemieckiego. W maju 1995 r. Uniwersytet Poznański nadał jej tytuł doktora honoris causa. W 1996 Wisława Szymborska otrzymała literacką nagrodę Nobla. W 2001 r. została członkiem honorowym American Academy of Arts and Letters. W 2011 r. uhonorowano ją najwyższym odznaczeniem państwowym − Orderem Orła Białego.

Życiorys

Szymborska wydała 13 tomików wierszy: Dlatego żyjemy (1952), Pytania zadawanie sobie (1954), Wołanie do Yeti (1957), Sól (1962), Sto pociech (1967), Wszelki wypadek (1972), Wielka liczba (1976), Ludzie na moście (1986), Koniec ipoczątek (1993, 1996), Chwila (2002), Dwukropek (2005), Tutaj (2009) oraz – wydany pośmiertnie, niedokończony tom Wystarczy (2012).

"Nic dwa razy" - podr. str. 150.

Nic dwa raz się nie zdarza i nie zdarzy. Z tej przyczyny zrodziliśmy się bez wprawy i pomrzemy bez rutyny.

Choćbyśmy uczniami byli najtępszymi w szkole świata nie będziemy repetować żadnej zimy ani lata.

Żaden dzień się nie powtórzy, nie ma dwóch tych samych nocy, dwóch tych samych pocałunków, dwóch jednakich spojrzeń w oczy.

Wczoraj, kiedy twoje imię ktoś wymówił przy mnie głośno, tak mi było, jakby róża przez otwarte wpadła okno.

Dziś, kiedy jesteśmy razem, odwróciłam twarz ku ścianie. Róża? Jak wygląda róża? Czy to kwiat? A może kamień?

Czemu ty się, zła godzino, z niepotrzebnym mieszasz lękiem? Jesteś – a więc musisz minąć. Miniesz – a więc to jest piękne.

Uśmiechnięci, współobjęci spróbujemy szukać zgody, choć różnimy się od siebie jak dwie krople czystej wody.

• Czego metaforą jest róża? Co się z nią dzieje? Jak można interpretować tę zmianę?
• Jak rozumiesz porównanie kończące utwór?

• Utwór możemy podzielić na dwie części. Gdzie przebiega granica tego podziału?
• Jakie refleksje zostały przedstawione w trzech pierwszych strofach?
• Jaką funkcję pełni w wierszu porównanie świata do szkoły?
• Jaką sytuację opisuje podmiot liryczny w czwartej i piątej strofie? Co chciał powiedzieć o ważnej dla niego relacji?

Pytania do wiersza

Tematyką wiersza jest miłości, przemijanie i wartość życia. Każdy ma tylko jedno życie, a każda jego chwila jest niepowtarzalna, dlatego należy ją doceniać. W dalszej części utworu Szymborska wprowadza rozważania na temat miłości. Wskazuje, że jest zmienna, niesie zarówno radość, jak i cierpienie, a czasem przemija, pozostawiając wyłącznie obojętność. W końcowych strofach wiersza powraca nastrój optymistyczny. Mimo różnic – pomimo dwoistej natury miłości – można i trzeba poszukiwać zgody.

Zanotuj!

powtórzenie jednakowych lub podobnych zakończeń wyrazów; wpływa na RYTM, czyli śpiewność.

Co to jest rym?

niedokładne powtórzenie podobnych cząstek np. słońce-łące

dokładne powtórzenie jednakowych cząstek np. wół-dół

Rymy

męskie jednosylabowe np. noc-koc

żeńskie obejmują półtorej sylaby np. pąki-łąki

Rymy

krzyżowe abab

okalające abba

parzyste aabb

Rymy

"Nic dwa razy" jako piosenka