Czasownik

Temat:

Co robi? Co się z nim dzieje? Poznajemy czasownik.

Cele lekcji:

- rozpoznajesz w wypowiedziach czasownik i dostrzegasz jego rolę; - odróżniasz czasowniki dokonane od niedokonanych (czasy); - rozpoznajesz bezosobowe formy czasownika; - rozpoznajesz formy liczby, osoby, czasu, rodzaju; - stosujesz poprawnie czasownik.

Czasownik

Czasownik to odmienna część mowy, która nazywa czynności, stany i procesy.

to, co ktoś lub coś robi, np. czyści, biega, pisze,sytuacja, w której ktoś lub coś się znajduje, np. choruje, wie, jakaś zmiana, np. rośnąć, więdnąć, kurczyć się,

Czynności - Stany - Procesy -

Odpowiada na pytania: Co robi? Co robią? Co się z kimś, czymś dzieje, W jakim jest stanie?

Czasownik

Odmienia się przez:

- Liczby (pojedyncza, mnoga)

(ja , ty, on, my, wy, oni)

- Osoby

(męski, żeński i nijaki w liczbie pojedynczej,w liczbie mnogiej wyróżnia sie dwa rodzaje:-męskoosobowy -niemęskoosobowy tylko w czasie przeszłym i przyszłym złożonym)

- Rodzaje

- Czasy:

Przeszły

Przyszły

Teraźniejszy

jest

było

będzie

Pisowna ,,nie" z czasownikami jest osobna.

Czasownik

Odmiana czasownika ,,jeść" przez osoby w czasie przeszłym

Liczba mnoga

Liczba pojedyncza

jadłam jadłeś jadł jadła jadło

ja ty on ona ono

jedliśmy jedliście jedli jadły

my wy oni one

Czas przeszły (było)

Czasownik

Odmiana czasownika ,,jeść" przez osoby w czasie teraźniejszym

Liczba mnoga

Liczba pojedyncza

jem jesz je je je

ja ty on ona ono

jemy jecie jedzą jedzą

my wy oni one

Czas teraźniejszy (jest)

Czasownik

Odmiana czasownika ,,jeść" przez osoby i rodzaje w czasie przyszłym

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

będę jadła/jadł będziesz jadła/jadł będzie jadł będzie jadła będzie jadło

ja ty on ona ono

będziemy jedli będziecie jedli będą jedli będą jadły

my wy oni one

Czas przyszły (będzie)

Pisownia ,,Nie " z czasownikami

''Nie'' z czasownikami piszemy zawsze osobno.

Wyjątek stanowią czasowniki utworzone od rzeczowników z tak zwanym przedrostkiem " nie "

niewolić od niewola niepokoić od niepokój

oraz 3 czasowniki niedomagać nienawidzić niedowidzieć

Czasowniki w formie:

Bezokoliczniki*

Bezosobowej

Osobowej

na przykład: nie robić nie stać nie pomagać nie rozumieć nie kupić nie wygrać

na przykład: nie podano nie zrobiono nie wykonano nie przyniesiono nie czytano nie odrobiono

na przykład: nie jestem (ja) nie zrobiły (one) nie umieją (oni) nie przynieśliśmy (my) nie rozumiesz (ty) nie umyła (ona)

nie możemy wskazać osoby, czasu ani liczby czasownika

Bezokoliczniki*

bezokoliczniki zakończone są na -ć i -c, np. stać, uciec.

Dla wszystkich do poćwiczenia

Wykonaj ćwiczenia w zeszycie ćwiczeń!

Obowiązkowe dla wszystkich: Ćw. 1, 2a, 3, 5, 7, 10 str. 85- 89

Dla chętnych: Ćw. 4, 6, 8 str. 86- 88

Ważne! W nowym roku 16.01.2021 odbędzie się sprawdzian z rzeczownika, czasownika i przypadków. Proszę poćwiczcie sobie na podanych ćwiczeniach, teraz i przy rzeczowniku. Zadania na sprawdzianie będą bardzo podobne.

Dziękuję!