CYPRIAN KAMIL NORWID- WIERSZE WYBRANE

CYPRIAN KAMIL NORWID

ODPOWIEDNIE DAĆ RZECZY- SŁOWO

O. TOKARCZUK "BIEGUNI"

"CZARNE KWIATY"

"PROMETHIDION"

"FORTEPIAN SZOPENA"

SZTUKA- CHORĄGIEW NA PRAC LUDZKICH WIEŻY

S.BARAŃCZAK "GARDEN PARTY"

"OSTATNI DESPOTYZM"

"PO BALU"

W SALONIE, CZYLI W TEATRZE ŻYCIA

"DO OBYWATELA JOHNA BROWN"

"BEMA PAMIĘCI ŻAŁOBNY -RAPSOD"

W. SZYMBORSKA "POGRZEB"

"COŚ TY ATENOM ZROBIŁ, SOKRATESIE..."

WIELKI UMARŁY

"KLASKANIEM MAJĄC OBRZĘKŁE PRAWICE"

INFOGRAFIKA

POETYCKA BIOGRAFIA ARTYSTY

NA SKRÓTY

INFOGRAFIKA

Pan Tadeusz ulubiony i słynny poemat narodowy polski, w którym jedyną poważną i serio figurą jest kto?... Żyd (Jankiel). Zresztą: awanturniki, facecjoniści, gawędziarze, pasibrzuchy, którzy jedzą i piją, grzyby zbierają i czekają, aż Francuzi przyjdą zrobić im ojczyznę... Kobiet w tym arcytworze narodowym dwie: jedna - metresa petersburska, druga – panienka pensjonarka, i wyrostek bez profilu wyrobionego. Tła mistrzowskie, pejzaże wyższe od Ruysdaela. Oto Pan Tadeusz! Poemat pejzażysty i satyryka.

Europa jest stara wariatka i pijaczka, która co kilka lat robi rzezie i mordy bez żadnego rezultatu ni cywilizacyjnego, ni moralnego. Nic postawić nie umie – głupia jak but, zarozumiała, pyszna i lekkomyślna... – i tak zawsze – a za to kilkadziesiąt milionów trupa, łez i opchanych worków fałszywą monetą.

Arystokracja nasza jest salon francuski. Demokracja nasza jest karczma flamandzka. Suma: zatracenie tego, co polskie.

Jesteśmy żadnym społeczeństwem. Jesteśmy sztandarem narodowym.

Myśli o Polsce i Polakach:

I. VADE-MECUM [KLASKANIEM MAJĄC OBRZĘKŁE PRAWICE]

POETYCKA BIOGRAFIA ARTYSTY

01

…………

…………

WYOBCOWANIE

LĘK

SAMOTNOŚĆ

PUSTYNIA

– Żyć mi rozkazał w żywota pustyni –

– Samotny szedłem i sam błądzę dalej –

– nieczekanych powić i narodzin –

– Było w ojczyźnie laurowo i ciemno –

– Wzdychały jeszcze dorodne wawrzyny –

pierwsza zwrotka: – Klaskaniem mając obrzękłe prawice, znudzony pieśnią lud wołał o czyny –

"KLASKANIEM MAJĄC OBRZĘKŁE PRAWICE"

02

zwrotki czwarta i piąta: – zawierają portrety kobiet w których kochał się Norwid: Kamili i Marii Kalergis, która odrzuciła jego uczucia. – rzeczownik katy określa figury zaludniające świat. Kto odczłowieczył ziemię? Kto zamienił ludzi w katy, a kobiety w nieczułe, pozbawione serca posągi? – pojawienie się samotnego wędrowca sugeruje, że to człowiek decyduje o porządku świata, to człowiek sam wybiera między odrzuceniem pozorów lub ich akceptacją.

trzecia zwrotka: – nieraz Obyczaj stary zawadziłem z wyszczerzonymi na jutrznię zębami – obyczaj i tradycja atakują jutrznię – symbol świtu, nowego dnia i nabożeństwa. Akt agresji godzi w porządek świata. – odziewający się na głowę pyłem, by noc przedłużył, nie zerwał ze snami. – Obraz ten wiązać można z obrzędem posypywania głowy popiołem – znakiem pokory i uniżenia. Tu gest ten ma przedłużyć noc, która tutaj jest symbolem nieobecności Boga (podobnie pisał św. Jan od Krzyża). Przedłużanie nieobecności Boga wynika z tego, że cień należny jest słońcu przyjściu. Upodobnić się do świata to stać się martwym przedmiotem, ale wers Boży palec zaświtał przede mną sugeruje, że to Bóg decyduje o ludzkim losie. To On, według podmiotu lirycznego, jego-poetę powołał. Konflikt pomiędzy rzeczywistością i wewnętrznym, autentycznym przeżyciem.

druga zwrotka: – druga zwrotka jest manifestem własnej samodzielności artystycznej – nie wziąłem od was nic, o! wielkoludy; – wiąże się to jednak z samotnym wędrowaniem przez nieprzyjazny świat – drogi zarosłe w piołun, mech, ziemia klątwą spalona.

"KLASKANIEM MAJĄC OBRZĘKŁE PRAWICE"

03

Siedem strofoid – wyodrębnione części wiersza nie realizują żadnego ze wzorców stroficznych (od siedmio- do dziesięciozgłoskowca), ale – jak w sylabizmie – pojawia się regularna średniówka, jakby dialog dwóch systemów metrycznych, dodatkowo zdynamizowanych interpunkcją. Jest to dialog tradycji z innowacją

siódma zwrotka – finał tekstu: – finał tekstu to wyznanie wiary poetyckiej, apostrofa do późnego wnuka, który zrozumie przesłanie poety – tekst dotyczy życia jednostki na świecie; – jest próbą znalezienia swojego miejsca w rzeczywistości; – utwór przedstawia obraz gigantycznego teatru, gdzie znudzony lud wołał o czyny – zgodnie z rzymskim porządkiem igrzysk, gdzie najpierw popisywali się retorzy a później walczyli gladiatorzy (czyn); wiersz ten jest dialogiem pomiędzy nowatorstwem i tradycją; – podejmuje typowy dla Norwida problem ja – świat.

szósta zwrotka: – podmiot liryczny wybiera twórcze działanie – piszę; – akt twórczy pozwala osiągnąć pełnię egzystencji, jest odrzuceniem niechrześcijańskiego święta przesytu – niedzieli. Efektem tego wyboru są bardzo prywatne teksty, jak listy adresowane na Babilon do Jeruzalem; – Babilon to symbol upadku i zepsucia, a Jeruzalem to ziemia obiecana, triumf Jezusa Chrystusa; – choć listy są zaadresowane w sposób niewłaściwy to dotrą one do adresata (sugeruje to nieodwracalność Bożego porządku).

"KLASKANIEM MAJĄC OBRZĘKŁE PRAWICE"

04

GRÓB

WIELKI UMARŁY

05

"COŚ TY ATENOM ZROBIŁ, SOKRATESIE..."

06

"COŚ TY ATENOM ZROBIŁ, SOKRATESIE..."

07

ZAGROŻENIA

SZANSE

MOCNE STRONY

SŁABE STRONY

JEDNOSTKA WYBITNA

Posługując się poniższym schematem, rozważ problem: Czy bycie jednostką wybitną ma więcej plusów czy minusów?

"COŚ TY ATENOM ZROBIŁ, SOKRATESIE..."

ANALIZA SWOT

08

„NIKCZEMNY RYTUAŁ POGRZEBÓW”- IRONIA JAKO SPOSÓB OPISU TOTALITARNEJ RZECZYWISTOŚCI

KONTEKST- W. SZYMBORSKA "POGRZEB"

09

"BEMA PAMIĘCI ŻAŁOBNY -RAPSOD"

10

STROFY V-VI

STROFA IV

STROFY I-III

CZĘŚĆ 2

CZĘŚĆ 1

KOMPOZYCJA TEKSTU

"BEMA PAMIĘCI ŻAŁOBNY -RAPSOD"

11

– orły, smoki, jaszczury – znaki wojenne na proporcach wojsk rzymskich

– miecz opleciony liśćmi wawrzynu – znak czci dla wodza

– snopy rozwiewane przez wiatr symbolem zniszczenia

– rozbijanie naczyń symbolizujące śmierć

– lamentujące panny

– werbel żałobny grany na tarczach i drewnianych kołatkach

– pachołkowie z toporami, tarczami, chorągwiami

– zwłoki wiezione na marach z rękami skrzyżowanymi na piersiach lub jadący za trumną archimimus (rodzaj sobowtóra, człowiek podobny strojem, postawą, twarzą do zmarłego, jakby żywy konterfekt)

– sokół myśliwski i wierny koń jako towarzysze służby

obyczajowość antyczna

funeralna obyczajowość staropolska

Obraz uroczystości żałobnej stylizowanej na pogrzeb starożytnego i słowiańskiego wodza

"BEMA PAMIĘCI ŻAŁOBNY -RAPSOD"

12

"DO OBYWATELA JOHNA BROWN"

13

powstanie Ku-Klux-Klanu

zakończenie wojny secesyjnej, kapitulacja Południa

zniesienie niewolnictwa

wybuch wojny secesyjnej

zwycięstwo Abrahama Lincolna w wyborach prezydenckich

KIEDY DO BYŁO?

"DO OBYWATELA JOHNA BROWN"

14

W SALONIE, CZYLI W TEATRZE ŻYCIA

15

A. Mickiewicz „Pan Tadeusz”

A. Mickiewicz III cz. "Dziadów”

W. Szekspir „Romeo i Julia”

"PO BALU"

16

"OSTATNI DESPOTYZM"

17

KONTEKST- S.BARAŃCZAK "GARDEN PARTY"

18

KONTEKST- S.BARAŃCZAK "GARDEN PARTY"

19

SZTUKA- CHORĄGIEW NA PRAC LUDZKICH WIEŻY

20

"FORTEPIAN SZOPENA"

21

"PROMETHIDION"

22

"PROMETHIDION"

23

"CZARNE KWIATY"

24

ĆWICZENIA PODSUMOWUJĄCE

KONTEKST- O. TOKARCZUK "BIEGUNI"

25

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!