Tkanki roślinne

PRESENTAtion

Tkanki roślinne

start

Cele lekcji

• klasyfikowanie i identyfikowanie tkanek roślinnych
• omówienie charakterystycznych cech i funkcji tkanek twórczych
• podanie przykładów merystemów pierwotnych i wtórnych oraz wyjaśnienie ich funkcji
•  wskazanie lokalizacji merystemów w roślinie
•  omówienie charakterystycznych cech tkanek stałych
•  omówienie budowy i funkcji tkanek okrywających
•  podanie wytworów epidermy i omówienie ich znaczenia

Rodzaje tkanek roślinnych

Tkanka to grupa komórek o podobnym pochodzeniu i budowie, pełniąca w organizmie określoną funkcję.​ U współczesnych roślin wyróżnia się tkanki twórcze i stałe.​ Komórki tkanek twórczych mają zdolność do ciągłych podziałów. ​ Komórki tkanek stałych są wyspecjalizowane do pełnienia określonej funkcji, nie mnożą się, mogą tylko rosnąć.​

Tkanki twórcze (merystematyczne)

• Są zbudowane z żywych komórek zdolnych do regularnych podziałów.
• Komórki tworzące merystemy mają są małe i mają duże jądra komórkowe. Ich ściana komórkowa jest cienka, a udział wakuoli w ogólnej masie jest stosunkowo duży.
• Merystemy przez całe życie rośliny zachowują zdolność do podziału.

Ze względu na pochodzenie merystemy dzielim na: - pierwotne(pochodzenia zarodkowego) - wtórne

• Przykładem tkanki merystematycznej są merystemy wierzchołkowe.

Schemat budowy merystemu pierwotnego u różnych roślin jest podobny, tzn. występuje kilka komórek inicjalnych, które poprzez swoje podziały dają początek pratkankom (prakambium, praskórce i prakorze), pratkanki różnicuję się zaś w tkanki stałe. Merystemy wierzchołkowe odpowiadają za wzrost rośliny na długość

Merystemy (tkanki twórcze) pierwotne i wtórne​

• Do merystemów pierwotnych należa m.in:
• -merystemy wierzchołkowe - stożki wzrostu, wykazują aktywność od stadium zarodkowego rośliny.​
• merystemy wstawowe

• Merystemy wtórne:​
• merystemy boczne – miazga (kambium) – namnażanie komórek tkanki przewodzącej – wzrost na grubość korzenia i łodygi i miazga korkotwórcza (felogen) - wytwarza elementy wtórne tkanki okrywającej - korkowicy​
• tkanka przyranna (kalus) – zasklepia uszkodzenia rośliny​
• tkanka zarodnikotwórcza (archesporialna) – wytwarzanie zarodników​​

Tkanki twórcze (merystematyczne)​

a) stożki wzrostu łodygi i korzenia - szczyt rosnącej łodygi i korzenia, komórki o cienkich ścianach, mają duże jądra komórkowe i mało wodniczek. Funkcja: wzrost łodygi i korzeni na długość.​ b)Miazga - między drewnem a łykiem w łodydze, komórki o cechach miękiszu. Funkcja wzrost łodygi i korzeni na grubość.​

+info

Tkanki stałe

Tkanki okrywające

Występują na powierzchni rośliny.​ Funkcje: ochrona przed uszkodzeniami chemicznymi, mechanicznymi, wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych.​ Należą:​ skórka – pierwotna tkanka okrywająca, żywa (liść – epiderma, korzeń –ryzoderma)​ - korkowica(peryderma) – wtórna tkanka okrywająca – tkanka częściowo martwa​

+info

Epiderma, skórka - jest to tkanka roślinna okrywająca, obejmująca zarówno powierzchniową warstwę komórek pędu, jak i korzeni, zawiera kutykule (ochronną warstwę wosków), aparaty szparkowe (wymiana gazowa) i jest przezroczysta (przenikanie promieni słonecznych). Jej wytwory to: włoski parzące, kolce, włoski czepne.​ ​

Ryzoderma -skórka korzenia – pierwotna tkanka okrywająca korzenie. Występuje w młodych partiach korzeni. Główną funkcją ryzodermy jest podbieranie wody i soli mineralnych z gleby.​ ​

Korkowica - pokład komórek złożony z warstw korka, miazgi korkotwórczej i fellodermy;​ powstaje z miazgi korkotwórczej; stanowi wtórną tkankę okrywającą powierzchnię łodyg i korzeni. Zawiera suberynę, substancję lipidową, nieprzepuszczalną dla wody i powietrza.​ ​

Tkanki miękkiszowe​

Miękisz asymilacyjny - w liściach i w obwodowych częściach łodygi - komórki o cienkich ścianach często wydłużone, duże wodniczki, liczne chloroplasty. Funkcja wytwarzanie składników pokarmowych – fotosynteza.​

+info

Tkanki miękkiszowe​

Miękisz spichrzowy- głębsze partie łodygi i korzenia; nasiona i owoce - ściany komórkowe cienkie lub grube, brak chloroplastów, mogą występować leukoplasty. Funkcje magazynowanie materiałów zapasowych np.: skrobi, białek.​

+info

Tkanki miękkiszowe​

Miękisz zasadniczy - wypełnia przestrzenie między innymi tkankami - komórki duże, kuliste, wnętrze wypełnia duża wodniczka; między komórkami występują przestrzenie międzykomórkowe. Funkcje zachodzą w nim wszystkie procesy życiowe, np.: oddychanie​

+info

Tkanki miękkiszowe​

Miękisz powietrzny u roślin wodnych, np.: moczarki kanadyjskiej między komórkami występują duże przestwory międzykomórkowe. Funkcja zbiornik powietrza dla części zanurzonych w wodzie.​

+info

Tkanki wzmacniające​

Tkanki te zapewniają roślinom zachowanie określonego kształtu oraz odporności na działanie czynników mechanicznych np. wiatru. Wyróżniamy dwa rodzaje tkanek wzmacniających: twardzicę i zwarcicę.​ ​

+info

Tkanki wzmacniające​

Tkanki te zapewniają roślinom zachowanie określonego kształtu oraz odporności na działanie czynników mechanicznych np. wiatru. Wyróżniamy dwa rodzaje tkanek wzmacniających: twardzicę i zwarcicę.​ zwarcica (kolenchyma) występuje tylko w roślinach okrytonasiennych, w rosnących częściach komórki żywe, niektóre mogą zawierać chloroplasty; ściany komórkowe ze zgrubieniami w kątach lub na ścianach stycznych. Funkcja ochrania łodygę przed rozerwaniem lub złamaniem.​ twardzica (sklerenchyma) występuje w wyrośniętych organach, twardych częściach nasion, owocach, komórki martwe, ściany komórkowe zdrewniałe, silnie zgrubiałe. Funcja daje odporność na złamanie, tworzy twarde łupiny orzechów, pestek​ ​ ​

+info

Tkanki przewodzące​

Dostarczają do wszystkich tkanek i organów rośliny, pobieraną z podłoża wodę z solami mineralnymi oraz wytworzone w organach asymilacyjnych (głównie liściach) produkty fotosyntezy (glukozę). Wyróżnia się dwa rodzaje tkanek przewodzących: drewno i łyko.​ ​ ​

Tkanki przewodzące​

Drewno - w wiązce przewodzącej u roślin okrytonasiennych , naczynia to długie rurki powstałe z komórek martwych leżących jedna nad drugą. Funkcja: przewodzenie wody i soli mineralnych z korzenia do łodygi i liści.​ Elementy drewna:​ Cewki​ Wydłużone komórki o ślepo zakończonych i zaostrzonych końcach. Cewki silnie do siebie przylegają bocznymi ścianami, a ruch wody odbywa się z cewki do cewki przez jamki lejkowate. ​ ​ ​

Tkanki przewodzące​

Naczynia​ Charakterystyczne dla roślin okrytozalążkowych. W ścianach podłużnych znajdują się jamki lejkowate, dzięki którym woda przedostaje się także pomiędzy komórkami. Ściana wtórna naczyń daje nieregularne zgrubienia w postaci spiralnej, siatkowatej, pierścieniowej, jamkowatej.​ ​ ​

Tkanki przewodzące​

Łyko - wewnątrz łodygi i korzenia jako część wiązki przewodzącej, rurki sitowe są wydłużonymi żywymi komórkami, w których ścianach występują sita; obok nich znajdują się komórki przyrurkowe, współdziałające w przewodzeniu. Funkcje: transport produktów asymilacji z liści do łodygi i korzenia.​​ ​ ​

Tkanki przewodzące​

Wiązki przewodzące

Drewno i łyko tworzą wiązki przewodzące:​ wiązki proste – tylko łyko lub tylko drewno​ wiązki złożone – łyko i drewno​.​​ ​ ​

Wytwory wydzielnicze​

Pojedyncze lub zespoły komórek wydzielające różne substancje.​ - Wytwory wydzielnicze zewnętrzne – wydzielanie na zewnątrz rośliny np. olejki eteryczne, nektar, nadmiar wody, substancje trawiące.​ - Wytwory wydzielnicze wewnętrzne – wydzielanie do wewnątrz rośliny np. sok mleczny, kanały żywiczne.​ ​ ​

Thanks!