Polski folklor

Polski folklor,czyli dziedzictwo kultury ludowej

Strój szamotuslki

• Strój szamotulski, jeden z najpiękniejszych ubiorów Wielkopolski, urzeka elegancją kolorów.
• W okresie zaborów był oznaką polskości.
• Dziś możemy go podziwiać podczas koncertów i przeglądów folklorystycznych zespołów ludowych.

Damski strój szamotulski

• Nakryciem głowy jest tiulowy czepek z wiązadłami ułożonymi w kokardę. Czepek mężatki, nieco większy niz panieński, ozdabia ponadto owinięta wokół jedwabna chusta.
• Na uszytej z delikatnego płótna koszuli nosi się gorsecik zwany sznurówką. Zdobią go obszycia białą tasiemką, zebraną w drobne fałdki.
• Szamotulanka nosi jednocześnie trzy spódnice zwane spódnikami. Spódnica wierzchnia jest najszersza i najdłuższa. Jej przód przykrywa fartuszek zwany zapaską (jedwabny i błękitny u panny, a biały i płócienny w przypadku mężatki).
• Odświętne obuwie to trzewikisięgające do połowy łydki lub pantofelki zapinane na pasek.
• Uzupełnieniem stroju, w którym dominuje biel i błekit, są czerwone korale.

Męski strój szamotulski

• Nakryciem głowy chłopaka jest filcowy czarny kapelusz ozdobiony wstążką i zatkniętym za nią piórkiem lub kwiatkiem.
• Na białą lnianą koszulę, której kołnierz związany jest ozdobną chustą, zakłada szytą z czerwonego sukna jakę, rodzaj krótkiej marynarki z rzędem ozdobnych guzików.
• Na jace nosi długi do kolan kaftan bez rękawów, dopasowany w talii, z rozkloszowanym dołem, uszyty z ciemnego sukna, podszyty czerwonym, ozdobiony mosiężnymi guzikami.
• Nogawki jasnych spodni wsunięte są w cholewy wysokich butów, karbowanych w okolicy kostki w harmonijkę.
• Uzupełnieniem stroju jest laska zwana lolą.

BAMBRZY POZNAŃSCY

CIEKAWOSTKI

GWARA POZNAŃSKA

LEKSYKON STROJU SZAMOTULSKIEGO

GRY

MEMORY

WYKREŚLANKA

QUIZ

Strój kaszubski

• Strój kaszubski zdobi wielobarwny haft.
• Używane w nim odcienie błękitu symbolizują kaszubskie niebo, jeziora i morze.
• Dziś strój ten można zobaczyć podczas imprez folklorystycznych.

Damski strój kaszubski

• Mężatka nosi na głowie złotnicę, czyli aksamitny czepek wyszywany złotą nicią i ozdobiony wstążkami. Dziewczyna nosi na głowie wianek lub opaskę w kolorze spódnicy.
• Na białą płócienną koszulę zakłada czarny (lub w kolorze spódnicy), aksamitny gorset wyszywany złotą lub srebrną nicią.
• Kaszubka nosi jednocześnie dwie spódnice: pod spodem halkę, a na wierzchu szeroką i mocno marszczoną, w żywych lub w ciemnych kolorach spódnicę.
• W pasie zawiązuje biały lniany fartuszek zwany szertuchem, ozdobiony u dołu haftem.
• Odświętne wiksówki, czyli czarne, zapinane na pasek półbuciki, zakłada do białych pończoch.
• Uzupełnieniem stroju są korale.

Męski strój kaszubski

• Nakryciem głowy jest filcowy kapelusz ozdobiony tasiemką.
• Na białą płócienną koszulę kaszub zakłada krótką kamizelkę zwaną liwkiem, albo nieco dłuższy kaftan węps, dopasowany do figury, ozdobiony wyszyciami i rzędami metalowych guzików.
• Odświętne buksy, czyli spodnie uszyte z zamszu, wpuszczone są w skorznie, czyli wysokie buty wykonane z surowej skóry, o sztywnej, szerokiej cholewie, zawsze wypolerowane i błyszczące.

ALFABET KASZUBSKI

CIEKAWOSTKI

JĘZYK KASZUBSKI

LEKSYKON STROJU KASZUBSKIEGO

GRY

WYKREŚLANKA

QUIZ

MEMORY

Strój łowicki

• Strój łowicki uważany jest za najbardziej efektowny ubiór z terenu Mazowsza.
• Dzięki swej barwności i bogactwu stał się wzorem dla odzieży w innych regionach.
• Dziś noszony jest podczas świąti uroczystości kościelnych.

Damski strój łowicki

• Dziewczyna nosi kwiecistą chustę nazywaną jedwabnicą. Dla ozdoby, przypina po bokach kwiaty.
• Kołnierzyk i rękawy koszuli z białego płócienka ozdobione są kolorowym haftem.
• Na koszulę nakłada sukienkę zwaną kiecką, która składa się z dwóch zszytych części: 1. aksamitnego gorsetu ozdobionego haftem 2. pasiastej, mocno marszczonej spódnicy zakończonej kwiecistym motywem.
• Kieckę przewiązuje w talii fartuszkiem zwanym zapaską, uszytym z pasiastego materiału zakończonego kwiecistym motywem.
• Trzewiki zakłada na białe pończoszki i sznuruje kolorową tasiemką.
• Uzupełnieniem stroju jest biżuteria, między innymi naturalne korale.

Męski strój łowicki

• Chłopak nosi filcowy kapelusz, z aksamitną wstążką w kwiaty, ozdobiony cekinami i pękiem kwiatów.
• Na płócienną koszulę zwaną bielunką, której kołnierzyk i mankiety zdobi wielobarwny haft, zakłada lejbik, czyli długą do bioder kamizelkę bez rękawów, obszytą ozdobnym sznureczkiem.
• Na lejbiku wiąże ozdobny wełniany pas.
• Spodnie szyte z pasiastego wełniaka nosi wpuszczone w skórzane buty z cholewami.

LEGENDA

CIEKAWOSTKI

GWARA ŁOWICKA

LEKSYKON STROJU ŁOWICKIEGO

GRY

WYKREŚLANKA

QUIZ

MEMORY

Strój góralski (podhalański)

• W przeszłości górale wykonywali go sami w gospodarstwach domowych.
• Górale z Podhala do dziś dumni są ze swoich obyczajów i stroju. Noszą go przy okazji uroczystości rodzinnych, kościelnych czy państwowych.

Damski strój góralski

• Nakryciem głowy jest kolorowa chusta zwana szmatką. Wiosną i latem dziewczyna chodzi z odkrytą głową, wplatając we włosy kwiaty.
• Na koszulę, ozdobioną białym haftem wkłada aksamitny gorset wyszywany barwnym haftem. Wstążka służąca do sznurowania gorsetu jest długa, najczęściej czerwona, związana na dole w kokardę.
• Spódnicę zdobi kwiecisty motyw ułożony w koronę. Pod spódnicą dziewczyna nosi białą halkę zwaną fartuchem.
• Góralka na nogach ma kierpce, a na szyi sznury czerwonych korali.

Męski strój góralski

• Góral nosi płaski czarny kapelusz z filcu, z naszytymi na czerwoną wstążkę muszelkami.
• Białą lnianą koszulę z szerokimi rękawami zdobi przy szyi metalowa spinka przystrojona łańcuszkami i koralikami.
• Góralskie spodnie, czyli portki szyte z białego płótna, wzdłuż których biegną lampasy z kolorowego sznurka, dół spodni zdobią pomponiki, a górę - barwny haft zwany parzenicą.
• Noszony na spodniach skórzany pas bacowski.
• Buty zwane kierpcami, szyte są ze skóry, przywiązuje się do nóg rzemykami zwanymi nawłokami.
• Cuchę, zarzucaną na ramiona jak pelerynę, zdobi wielobarwny haft, obszyte tasiemką boki oraz czerwona wstążka, służąca do wiązania.
• Uzupełnieniem stroju jest laska z toporkiem - ciupaga.

LEGENDA

CIEKAWOSTKI

GWARA GÓRALSKA

LEKSYKON STROJU GÓRALSKIEGO

GRY

WYKREŚLANKA

QUIZ

MEMORY

Strój krakowski

• Barwny, bogato zddobiony ubiór krakowski jako jedyny spośród polskich strojów ludowych uznawany jest dziś za narodowy.
• Nosił go nawet sam Tadeusz Kościuszko, naczelnik powstania z 1794 roku.

Damski strój krakowski

• Nakryciem głowy dziewczyny jest wianek ze sztucznych kwiatów przybrany kolorowymi, spływającymi na plecy wstążkami.
• Na śnieżnobiałą, ozdobioną angielskim haftem koszulę, krakowianka zakłada aksamitny gorset wyszywany kolorowym haftem, przystrojony błyszczącymi, różnobarwnymi cekinami, koralikami, wstążeczkami.
• Kwiecistą, mocno marszczoną spódnicę przewiązuje w pasie białym, tiulowym fartuszkiem zwanym zapaską, który zdobi kolorowy haft.
• Na nogach nosi trzewiki, najczęściej czarne, związywane czerwoną tasiemką.
• Uzupełnieniem stroju są naturalne korale, których czerwień pięknie kontrastuje z bielą koszuli.

Męski strój krakowski

• Chłopak nosi czapkę krakuskę, czyli czerwoną rogatywkę otoczoną czarnym barankiem, przystrojoną pękiem pawich piór i kolorowymi wstążkami.
• Na białą, lnianą koszulę, ozdobioną pod szyją czerwoną tasiemką, zakłada długi do kolan kaftan bez rękawów, szyty z ciemnego sukna, z czerwonym podbiciem, obszyty dekoracyjnymi frędzelkami i guzikami.
• Kaftan opasuje białym skórzanym pasem nabijanym ćwiekami. Z boku pasa zwisają ozdobne blaszki zwane brzękadełkami.
• Portki, czyli jasne płócienne spodnie w czerwone prążki nosi wpuszczone w wysokie skórzane buty z cholewami.

KULINARIA

CIEKAWOSTKI

GWARA KRAKOWSKA

LEKSYKON STROJU KRAKOWSKIEGO

GRY

WYKREŚLANKA

QUIZ

MEMORY

Kliknij w poniższy link, wybierz kolorowanę i pokoloruj ją. Gotową pracę prześlij pani Klaudii do końca tygodnia.

https://bossko-my.sharepoint.com/:f:/g/personal/klaudia_pawlak_zssp_pl/EpjljDjUZAJGv_S_vaI6HfoB23ntUjCOT8GmbiaOioTWLw?e=wH6LYP

https://bossko-my.sharepoint.com/:f:/g/personal/klaudia_pawlak_zssp_pl/EnV_T-EXBDxFmKeKRz-DLSMBWXT3m4otEU6mHqgJNyRU-g?e=3Unlah