Bajki Ignacego Krasickiego. kl.6

Bajki Ignacego Krasickiego.

Dostojnik kościelny, poeta, a także prekursor polskiej powieści. Urodził się 3 lutego 1735 roku w Dubiecku nad Sanem, zmarł 14 marca 1801 roku w Berlinie. Pod pseudonimem Michał Mowiński wydał również komedie "Solenizant, Statysta i Łgarz". Wywodził się ze zubożałej rodziny magnackiej. W 1751 za namową rodziców - i podobnie jak jego dwaj bracia - wstępuje do seminarium duchownego w Warszawie, w 1759 otrzymuje święcenia kapłańskie, po czym udaje się na dwuletnie studia do Rzymu. Po powrocie do kraju sprawował funkcję sekretarza prymasa Władysława Łubieńskiego - co było tym bardziej znaczące, że w czasie bezkrólewia prymas sprawował funkcję tzw. interrexa, czyli pełnił niektóre obowiązki monarchy. Potem Krasicki został kapelanem królewskim Stanisława Augusta Poniatowskiego, a z czasem monarcha obdarzył go m.in. Orderem Orła Białego. W 1765 wraz z Franciszkiem Bohomolcem i przy współpracy króla Krasicki zakłada czasopismo "Monitor", wychodzące do roku 1785, krytyczne wobec pozostałości kultury czasów saskich.Od 1767 Krasicki piastuje godność biskupa warmińskiego (co dawało mu również prawo zasiadać w Senacie Rzeczypospolitej, a po I rozbiorze Polski zmuszało go do trudnej przyjaźni z Fryderykiem II). W 1795 obejmuje stanowisko arcybiskupa gnieźnieńskiego, czego skutkiem była przeprowadzka z rezydencji biskupiej w Lidzbarku Warmińskim do Łowicza i Skierniewic. Wkrótce potem stanął przed nieprzyjemną koniecznością przetłumaczenia, skomentowania i rozpowszechnienia papieskiego brewe, wzywającego do posłuszeństwa monarchom, piętnującego zaś wszelkie powstania i rewolucje, a także przy okazji filozofię oświecenia. W latach 1798-99 wydawał pismo "Co tydzień".

Największe natężenie aktywności pisarskiej Ignacego Krasickiego datuje się na lata 1775-1780. W 1775 wychodzi "Myszeida", rok później powieść "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki", pierwsza część "Pana Podstolego" oraz anonimowo wydana "Monachomachia" - w 1778. Rok 1779 to wydanie "Satyr" oraz zbioru "Bajki i przypowieści".

„Potok i rzeka”Płynący szybko wzdłuż doliny potok dokuczał rzece i mówił, że porusza się zbyt wolno. Rzeka odparła jednak, że przecież obydwoje w końcu dotrą do tego samego celu, jakim jest morze, pośpiech zaś nie jest tu konieczny.Morał, zawarty w bajce, zawiera się w słowach rzeki: „Nim zejdą porankowe zorza,/ Ty prędko, ja pomału wpadniemy do morza”. Znaczy to, że w życiu nie zawsze liczy się tempo, szybkość wykonania powierzonego zadania. Najważniejszy jest efekt końcowy, osiągnięcie celu, doprowadzenie rzeczy do końca.

Potok i rzeka - jedyni bohaterowie utworu - zostali ukazani na zasadzie kontrastu, czyli przeciwieństwa. Oto ich cechy:- potok: szybki, pochopny, bezmyślny (postać negatywna);- rzeka: rozważna, powolna, roztropna, mądra (postać pozytywna).

Bajka –według "Słownika terminów literackich" jest to wierszowana, alegoryczna opowieść o zwierzętach, ludziach lub przedmiotach, której celem jest wypowiedzenie moralnej nauki o ogólnym charakterze. Prawda ta wypowiadana jest bezpośrednio, zazwyczaj jako puenta umieszczona na końcu utworu, rzadziej na początku. Czasami jest tylko sugerowana czytelnikom. Postaci występujące w bajkach obdarzone są niezmiennymi, wyrazistymi cechami charakteru.

Cechy gatunkowe –- Krótka powiastka pisana wierszem lub prozą;- Bohaterowie to zwierzęta, ludzie, przedmioty, rośliny;- Zawiera pouczenia moralne wypowiedziane wprost lub zasugerowane;- Dotyczy tematów uniwersalnych o charakterze moralnym;- Historia opowiedziana w bajce jest ilustracją ludzkich doświadczeń, które są powszechne i powtarzalne;- Bajka poucza o szkodliwości zachowań, daje etyczne wskazówki;- Występujące zwierzęta są personifikacją ludzkich typów; -Relacje występujące między nimi są odpowiednikiem relacji społecznych;- Alegoryczna treść;- Typizacja bohaterów;- Dydaktyzm zawarty jest w morale.

MORAŁ –Jest to pouczający wniosek, który streszcza sens całej bajki lub opowieści, zawierając w sobie całą mądrość. Odzwierciedla umieszczone w utworze pouczenie moralne, które chciał przekazać czytelnikom autor.

Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści - Syn i ojciecKażdy wiek ma goryczy, ma swoje przywary:Syn się męczył nad książką, stękał ojciec stary.Ten nie miał odpoczynku, a tamten swobody:Płakał ojciec, że stary; płakał syn, że młody.

Poprzez kontrastowe przedstawienie ojca i syna poeta wskazuje na morał, który zawiera się na początku bajki, w pierwszym wersie: każdy czas w życiu człowieka cechuje się określonymi trudnościami. Młody człowiek musi się uczyć i brakuje mu czasu na przyjemności, stary zaś z przyjemności korzystać już nie może ze względu na zdrowie. Warto więc cieszyć się każdą miłą chwilą w życiu.Treść utworu jest ciągle aktualna - życie człowieka ma stałe etapy, każdy z nas w określonym czasie przeżywa te same problemy. Bajka zawiera ostrzeżenie: nie narzekaj.

Kałamarz i pióroPowadził się kałamarz na stoliku z piórem,Kto świeżo napisanej księgi był autorem.Nadszedł ten, co ją pisał, rozśmiał się z bajarzów. Wieleż, takich na świecie piór i kałamarzów!

Kałamarz to pojemnik na atrament. Był popularny w XIX i do połowy XX wieku, dopóki nie wynaleziono wiecznych piór i długopisów. Do tej pory pisano piórami odpowiednio przycinając je i maczając – nabierając na końcówkę atramentu, aby cokolwiek napisać. Kałamarz w bajce pokłócił się z piórem o to, kto miał większy wpływ na powstanie książki. Spór rozstrzygnęło nadejście pisarza. To on był autorem książki.Puenta - Jest wielu ludzi przypisujących sobie dokonania zasługi innych. Należy się ich wystrzegać.