Muzyka renesansu

Muzyka

RE

NE

SAN

SU

Na tej lekcji dowiesz się: - o ramach czasowych renesansu, - o odrodzeniu sztuki i nauki, - o cechach muzyki renesansu, - czym jest polichóralność, - czym jest motet i madrygał, - o najważniejszych polskich kompozytorach i ich dziełach.

Po okresie średniowiecza nastąpiły duże zmiany, tak zwane odrodzenie sztuk i nauk. Renesans (ok. 1450—1600) był epoką odkryć zabytków starożytnych, co wpłynęło na zainteresowanie antykiem i nawiązaniem do niego w wielu dziedzinach kultury. We Włoszech narodził się nowy prąd umysłowy, który na pierwszym miejscu stawiał człowieka. Całkowicie zmieniło się myślenie, podejście do sztuki i nauki.

W muzyce popularne były motet i madrygał, czyli wielogłosowe utwory wokalne (m.in. o tematyce religijnej, historycznej i miłosnej) oraz utwory instrumentalne. Rozwijała się polifonia (utwory przeznaczone na wiele głosów), a niektóre kompozycje wykonywało nawet kilka chórów jednocześnie - tzw. POLICHÓRALNOŚĆ.

Choć nadal tworzono utwory religijne, coraz więcej uwagi poświęcano utworom służącym zabawie i rozrywce.

• W Europie nastąpił rozkwit muzyki instrumentalnej. Do najbardziej popularnych instrumentów solowych należały lutnia, organy i różne odmiany klawesynu. Wiole, flety, kornety, szałamaje, trąbki, puzony wykorzystywane były głównie w muzyce zespołowej.
• Kluczowe znaczenie dla rozpowszechniania się renesansowego repertuaru miał wynalazek druku muzycznego. W 1501 r. rozpoczęła w Wenecji działalność pierwsza drukarnia muzyczna.

Polska muzyka renesansowa – złoty wiek

Renesans był epoką rozkwitu polskiej muzyki, a głównym ośrodkiem rozwoju stał się Kraków, w którym działała orkiestra królewska. Na Wawelu działała kapela Rorantystów, skupiająca wybitnych śpiewaków i kompozytorów. Uświetniali oni uroczystości odbywające się w wawelskiej kaplicy.

Szczególne znaczenie w rozwoju muzyki polskej miał Mikołaj Gomółka. Jedynym zachowanym jego dziełem jest zbiór 150 czterogłosowych utworów do tekstów Psałterza Dawidowego przełożonych na język polski przez Jana Kochanowskiego, zatytułowany Melodie na Psałterz polski. Kleszczmy rękoma (Psalm 47) to utwór o radosnym nastroju i tanecznym charakterze, z powtarzającym się rytmem. Polską muzykę tworzył też Wacław z Szamotuł, a jednym z autorów tekstów są słynni poeci, m.in. Mikołaj Rej.

WYSŁUCHAJ PSALMU M. GOMÓŁKI. "Kleszczmy rękoma wszyscy zgodliwie, wszyscy śpiewajmy Panu chętliwie" - jak interpretujesz tekst?

WYSŁUCHAJ PIEŚNI WACŁAWA Z SZAMOTUŁ - jaki charakter ma utwór?

Sprawdź, co pamiętasz z powyższej prezentacji i odpowiedz na pytania: 1. Jak zmienił się światopogląd człowieka od czasu średniowiecza? 2. Wymień dwóch polskich kompozytorów renesansu. 3. Jak nazywały się renesansowe wielogłosowe formy wokalne?

DZIĘKUJĘ!