"Opowieści z Narnii" - cykl lekcji - kl. 5

CYKL LEKCJI Z LEKTURĄ

Przygotowała: Anna Stasiak

"Opowieści z Narnii: Lew, czarownica i stara szafa"

CYKL LEKCJI z LEKTURĄ:

Temat 2: Świat przedstawiony w „Opowieściach z Narnii” C. S. Lewisa.

Temat 1: Czy uważnie przeczytaliśmy "Opowieści z Narnii" C. S. Lewisa?

Temat 3: Dlaczego w Narnii nie było Bożego Narodzenia?

Temat 5: Aslan - dobry duch w lwiej skórze.

Temat 4: Co to znaczy poświęcenie?

Temat 6: Królowa czy czarownica, czyli o magicznej mocy ptasiego mleczka.

Temat 7: Historia Edmunda.

Temat 8: Wspaniałe zakończenie.

Lekcja 1

Temat: Czy uważnie przeczytaliśmy "Opowieści z Narnii" C. S. Lewisa?

Poznajcie autora

Jakie wrażenia towarzyszyły Wam podczas czytania lektury

Krzyżówka do wydruku

1.

1. Najmłodsza z rodzeństwa.

2.

2. Prawdziwy władca Narnii.

3.

3. Pora roku w Narnii za panowania Białej Czarownicy.

4.

4. Zamek z czterema tronami.

5.

5. Sługa Białej Czarownicy.

6.

6. Właściciel domu, w którym znajdowała się stara szafa.

7.

7. Pod nią po raz pierwszy Łucja spotkała fauna.

8.

8. Starsza z sióstr.

9.

9. Nazywano go Wspaniałym.

10.

10. Królewski przydomek Edmunda.

11.

11. Tumnus tak nazywał kraj, z którego przybyła Łucja.

12.

12. Aslan ożywiał je dmuchnięciem.

13.

13. Był nim Wiatrołup.

14.

14. Młodszy z braci.

15.

15. Pora roku, która zapanowała w Narnii wraz z pojawieniem się Aslana.

16.

16. Przegrał walkę z Piotrem.

17.

17. Kamienny ……………………… .

Praca domowa

Clive Staples Lewis (1898 – 1963) – angielski pisarz, historyk, filozof i teolog (osoba zajmująca się religią, nauką o Bogu). Był synem prawnika i córki anglikańskiego pastora (duchownego religii protestanckiej). W wieku 19 lat brał udział w I Wojnie Światowej we Francji. Następnie studiował na uniwersytecie w Oksfordzie. W 1922 roku otrzymał stopień bakalarza ( najniższy stopień akademicki) literatury. Wykładowca na uniwersytecie w Oksfordzie, później profesor literatury średniowiecznej i renesansowej na uniwersytecie w Cambridge. „Opowieści z Narnii”, cykl powieści fantasy, składają się z książek:

• „Lew, czarownica i stara szafa”,
• „Książę Kaspian”,
• „Podróż „Wędrowca do Świtu””,
• „Srebrne krzesło”,
• „Koń i jego chłopiec”,
• „Siostrzeniec czarodzieja”,
• „Ostatnia bitwa”.

1. Łucja
2. Aslan
3. zima
4. Ker - Paravel
5. karzeł
6. Profesor
7. latarnia
8. Zuzanna
9. Piotr
10. Sprawiedliwy
11. Garderoba
12. posągi
13. olbrzym
14. Edmund
15. wiosna
16. wilk
17. stół

Przygotuj informacje (notatki, zakładki w książce) na temat elementów świata przedstawionego w lekturze: czas, miejsce wydarzeń, bohaterowie, najważniejsze wydarzenia, narracja.

Lekcja 2

Temat: Świat przedstawionyw „Opowieściach z Narnii” C. S. Lewisa.

Elementy świataprzedstawionego

Przypomnijcie sobie, jakie powieści już znacie.

Powieść – to utwór literacki większych rozmiarów, którego bohaterowie biorą udział w wielu zdarzeniach. Akcja powieści jest wielowątkowa.

Wątek – to ciąg powiązanych ze sobą zdarzeń, w których uczestniczy jeden bohater lub kilku bohaterów.

Zagrajcie i zapiszcie notatkę

NARRACJA

Zapiszcie notatkę w zeszycie

W utworze C. S. Lewisa występuje narracja w 3. osobie. Narrator jest wszechwiedzący, zna uczucia i myśli bohaterów. Nie dotyczy to jednak Aslana - tu narrator przedstawia tylko reakcje lwa i przytacza jego wypowiedzi. Narrator chętnie zwraca się do czytelników, stara się utrzymywać stale ten kontakt.

Narysujcie w zeszytach notatkę graficzną,która będzie obrazowała świat przedstawiony w powieści.

W jaki sposób Łucja trafiła do niezwykłej krainy Narnii?

II wojna światowa (lata 40. XX wieku) / lato.

Bohaterowie pierwszoplanowi:

• Piotr,
• Zuzanna,
• Edmund,
• Łucja.

Bohaterowie drugoplanowi:

• Profesor.

Bohaterowie epizodyczni:

• pani Macready.

Anglia - dom Profesora na wsi.

Weszła do starej szafy.

Gdzie była Łucja zanim znalazła się w Narnii?

Zapiszcie wniosek

Praca domowa

Ciekawostka

Odrębny, własny, nierealistyczny / zima, potem wiosna.

Bohaterowie pierwszoplanowi:

• Piotr,
• Zuzanna,
• Edmund,
• Łucja,
• Biała Czarownica,
• Aslan.

Bohaterowie drugoplanowi:

• Pan Tumnus,
• Bobry,
• Święty Mikołaj.

Bohaterowie epizodyczni:

• drozd,
• karły,
• olbrzymy,
• nimfy,
• wilki,
• jednorożec,
• centaur.

Fantastyczna kraina Narnia.

W domu Profesora w Anglii.

WNIOSEK: Szafa stanowi granicę pomiędzy Anglią a Narnią. Po jednej stronie jest świat realny, a po drugiej – fantastyczny. Właśnie tę szafę narysowałam / narysowałem w zeszycie.

Lekcja 3

Temat: Dlaczego w Narnii nie było Bożego Narodzenia?

Jakie macie skojarzenia z Bożym Narodzeniem?

Które z chwil przed świętami oraz w ich trakcie są według Was najmilsze?

Zapiszcie w zeszytach jak najwięcej synonimów słowa PREZENT.

Np.: zima, śnieg, zaspy, choinka, bombki, łańcuchy, Święty Mikołaj, prezenty, opłatek, wigilia, życzenia, karp, kolędy, trzej królowie, pasterka itp.

Np.: dar, podarek, podarunek, upominek, pamiątka, drobiazg, souvenir.

Jakie prezenty otrzymali bohaterowie lektury od Świętego Mikołaja?

Sprawdźcie, czy macie dobrą pamięć

Jak wyorażacie sobie Świętego Mikołaja?Korzystając z tekstu lektury, pokolorujcie i opiszcie ilustrację, która go przedstawia.

brązowe renifery

sanie

jaskrawoczerwony płaszcz z kapturem

długa siwa broda opadająca na piersi jak spieniona kaskada

renifery przyozdobione dzwoneczkami

Rozważcie, dlaczego w Narnii panowała wieczna zima? Dlaczego Biała Czarownica odebrała mieszkańcom Narnii Boże Narodzenie?

Sformułujcie i zapiszcie wniosek w zeszytach

Boże Narodzenie jest czasem, w którym ludzie obdarzają się wzajemnie miłością i szacunkiem. To też czas wielkiej radości. Czarownica to osoba, która rządzi Narnią w okrutny sposób. Może to robić tylko wtedy, jeśli w sercach mieszkańców krainy panuje strach, zimno i chłód. Dlatego właśnie w Narnii panuje wieczna zima. Kiedy Aslan przybywa do krainy, ona stopniowo zaczyna rozmarzać, zaczyna się wiosna.

Lekcja 4

Temat: Co to znaczy poświęcenie?

Co to znaczy poświęcenie?Co i dla kogo można poświęcić?

Która z postaci występujących w utworze poświęciła coś dla innych?Jak do tego doszło?

Co świadczy o dobrowolności ofiary Aslana? Znajdźcie odpowiedni cytat w utworze.

poświęcenie «czyn ofiarny, pełen bohaterstwa i samozaparcia; też: gotowość do ponoszenia ofiar» poświęcić — poświęcać «oddać coś komuś lub jakiejś ważnej sprawie lub zrezygnować dla nich z kogoś, z czegoś» poświęcić się — poświęcać się «zrezygnować z czegoś dla czyjegoś dobra, dla jakiejś sprawy»

Aslan nie musiał cierpieć i umierać za Edmunda, a jednak dobrowolnie się na to zgodził. Zastanówcie się, dlaczego to uczynił i co by się stało, gdyby tego nie zrobił. Odpowiedzi wpiszcie w schemat drzewa decyzyjnego.

Drzewo decyzyjne do wydruku

Praca domowa

Życie chłopca i dobro Narnii.

Śmierć Edmunda i całej Narnii; wieczne panowanie Białej Czarownicy.

Cierpienie, wystawienie się na pośmiewisko.

Uniknięcie cierpienia.

Uratowanie Edmunda i całej Narnii; przywołanie potężnych czarów sprzed początków czasu nieznanych czarownicy; zmartwychwstanie po śmierci.

Wydać chłopca czarownicy i uniknąć cierpienia.

Oddać życie za Edmunda.

Aslan wybrał cierpienie i śmierć za Edmunda, ponieważ najważniejsze było ocalenie chłopcu życia, a zarazem ocalenie całej Narnii. Aslan wiedział, że swoją ofiarą przywołuje czary potężniejsze od czarów wiedźmy.

Poszukaj w dostępnych źródłach wyjaśnienia słowa bezinteresowność. Ułóż z tym wyrazem zdanie,które odnosić się będzie do treści lektury.

Lekcja 5

Temat: Aslan - dobry duch w lwiej skórze.

Wyjaśnijcie znaczenie podanych związków frazeologicznych.

Jak rozumiecie znaczenie tematu dzisiejszej lekcji?

Wypowiedzcie się na temat Aslana i jego roli w Narnii.

Posłuchajcie fragmentu lektury. Zastanówcie się, jak dzieci zareagowały na dźwięk słowa "Aslan".

Aslan, mimo że był zwierzęciem, którego wielu się bało, był bardzo dobry dla innych.

Aslan był dla wszystkich nadzieją na pokonanie Białej Czarownicy, tylko on mógł ocalić pogrążoną w wiecznej zimie Narnię.Potrafił przywrócić do życia mieszkańców Narnii zamienionych przez Białą Czarownicę w posągi.Oddał życie za Edmunda. Był zawsze spokojny, opanowany i rozważny.

Edmund odczuł falę tajemniczego lęku.

Łucja poczuła nastrój, w jakim ktoś budzi się rano i zdaje sobie sprawę, że jest pierwszy dzień wakacji albo początek lata.

Zuzanna poczuła, tak jakby ogarnął ją cudowny zapach, słodka melodia.

Piotr stał się wyjątkowo dzielny i żądny przygód.

Wymieńcie jak najwięcej cech Aslana

Stwórzcie notatkę graficzną,w której zapiszecie cechy lwa z powieści pt. "Opowieści z Narnii".

Praca domowa

Zastanówcie się, czy widzicie podobieństwo Aslana do jakiejś postaci historycznej?Rozwiążcie krzyżowkę, by sprawdzić, czy macie rację.

1.

1. Spowodowała, że w Narnii cały czas była zima.

2.

2. Jedzenie, które Czarownica dała Edmundowi w zamku zamiast ptasiego mleczka.

3.

3. Imię olbrzyma wyzwolonego przez Aslana.

4.

4. Zwierzęta, które ugościły czwórkę ludzkich potomków.

5.

5. Imię Białej Czarownicy.

6.

6. Najstarszy z rodzeństwa Łucji.

7.

7. Imię fauna, z którym zaprzyjaźniła się Łucja.

8.

8. Mebel, który pozwolił znaleźć się dzieciom w Narnii.

groźny

odważny

silny

pełen spokoju

wierny

pomocny

zdolny do poświęceń

honorowy

odpowiedzialny

wolny

Opisz Aslana, którego spotkałeś podczas wędrówki po lesie.

Lekcja 6

Temat: Królowa czy czarownica, czylio magicznej mocy ptasiego mleczka.

Wskażcie wszystkie określenia ptasiego mleczka z reklamy

Jaki jest cel tego tekstu? Zwróćcie uwagę na użycie wyrazów określających, które są nacechowane emocjonalne.Przypomnijcie jakie cele ma reklama.Przypomnijcie kto, od kogo i w jakich okolicznościach otrzymał smakołyk.

Posłuchajcie fragmentu powieści

W jakim celu Królowa wyczarowała dla chłopca ptasie mleczko. Jakie były właściwości przysmaku?

Zapewne domyśliliście się, że zamiary pani z sań nie były zbyt szlachetne.

Na podstawie poniższego tekstu opiszcie wygląd Królowej

„Pani (...) była przykryta białym futrem, w prawej ręce trzymała długą, prostą laseczkę, a na głowie miała złotą koronę. Jej twarz była biała – nie zwyczajnie blada, lecz zupełnie biała, jak śnieg lub papier, lub wata cukrowa, tylko wargi płonęły jaskrawą czerwienią. Była to twarz piękna, lecz dumna, zimna i surowa”.

Wykorzystując poznany już tekst oraz ten, który poznacie za chwilę, wskażcie cechy charakteru Białej Czarownicy

„Wszyscy, którzy mówią o niej takie wstrętne rzeczy – myślał w duchu – są po prostu jej wrogami; z pewnością nawet połowa tego nie jest prawdą. W każdym razie była dla mnie bardzo miła, o wiele milsza niż oni. Jestem przekonany, że to ona jest prawdziwą królową. (...) Wszystko to mówił sobie, aby znaleźć usprawiedliwienie tego, co właśnie robił, ale tak naprawdę wcale nie był przekonany, że jest to słuszne. W głębi serca Edmund czuł, że Biała Czarownica jest zła i okrutna”.

Korzystając z informacji, które zawiera poniższy tekst, wypiszcie działania postaci, która „nazywa siebie królową Narnii”

„To okropna postać. Nazywa siebie królową Narnii, chociaż wcale nie ma do tego prawa. (...) Ona może zmieniać ludzi w kamień i w ogóle potrafi robić różne okropne rzeczy. To właśnie ona zaczarowała Narnię, tak że zawsze jest tu zima, zawsze zima, a nigdy nie ma Bożego Narodzenia! Jeździ po kraju w saniach zaprzężonych w reny, ze swoją czarodziejską różdżką i w koronie na głowie”.

Spróbujcie ustalić, kto wypowiada opinie, które przeczytaliście w tych trzech fragmentach (narrator, Edmund, Łucja)

Zaprezentowaliście wyniki swojej pracy. Zapiszmy wnioski, które ułożą się w notatkę - będzie ona odpowiedzią na pytanie o to, czy postać z sań jest królową czy uzurpatorką?

Wiedźma nazywana była Białą Czarownicą, ponieważ jej twarz miała kolor śniegu, a ona sama nosiła białe szaty. Była wysoka i na swój sposób piękna, jednak jej uroda raczej odpychała niż budziła sympatię. Z białą cerą ostro kontrastowała wyraźna czerwień ust. Z dumą nosiła swoją królewską koronę. W ręce dzierżyła niebezpieczną różdżkę, którą mogła zamienić każdego w kamień. Była zła, okrutna, bezwzględna, fałszywa, udawała dobrą, wykorzystywała słabości innych do osiągnięcia własnych celów, kłamała, zdradzała, oszukiwała, często posuwała się do podstępu, by podporządkować sobie innych. Przywłaszczyła sobie tytuł królowej Narnii, a rządząc siała strach. To za jej sprawą w fantastycznej krainie zawsze trwała zima, lecz nigdy nie było Bożego Narodzenia.

Notatka:

Lekcja 7

Temat: Historia Edmunda.

Przypomnijcie historię Edmunda

Co naprawdę przekonało Edmunda do propozycji królowej?

Krzyżówka do wydruku

Praca domowa

Dlaczego Edmund usłuchał słów Białej Czarownicy, gdy spotkał ją po raz pierwszy?

Co mogło świadczyć o niejasnych, nieuczciwych intencjach Białej Czarownicy podczas jej pierwszej rozmowy z Edmundem?

Uważajcie na niebezpieczeństwa związane z prowadzeniem rozmów z nieznajomymi w internecie: ktoś, kto chce, byście coś ukryli, np. przed rodzicami, może mieć złe intencje!

pokusa (np. słodycze; pokusa dłuższego spania, gdy trzeba wstać do szkoły; pokusa wyjechania do Krainy Zabawek w „Pinokiu”)

Edmund wkraczając do Narnii spotkał tam Biała Czarownicę. Nie wiedział, że to wiedźma. Była piękna i nosiła złotą koronę. Gdy dowiedziała się, że Edmund nie jest karłem, lecz chłopcem zaczęła się odnosić do niego z wielką serdecznością. Na jego życzenie wyczarowała ptasie mleczko, którym się objadał, a sama wypytywała go o różne sprawy. Edmund okazał zupełny brak czujności. Wiedźma omamiła go czarodziejskim poczęstunkiem i obietnicą, że uczyni go królem. Cały czas nalegała, by przyprowadził do niej swoje rodzeństwo.

Czarownica ma surowe spojrzenie, marszczy brwi, krzyczy, nagle zmienia się i mówi łagodnie, prosi o tajemnicę.

Dokonajcie analizy uczuć i przeżyć Edmunda w różnych momentach opowiedzianej historii:

Co to znaczy przebaczyć coś komuś?Co zostało przebaczone Edmundowi?Dlaczego warto przebaczać?

Co źle świadczy o Edmundzie, a co mogłoby przemawiać na korzyść chłopca?

• ukrywał przed rodzeństwem swoją znajomość z królową;
• uważał się za lepszego od Piotra i sam chciał zostać królem;
• zdradził i porzucił rodzeństwo;
• sprowadził niebezpieczeństwo na najbliższych i na przyjaciół Aslana;
• z jego przyczyny musiał umrzeć Aslan.

• czarownica zwodziła i oszukiwała chłopca, nie mógł więc zorientować się, jakie są jej prawdziwe intencje;
• zrozumiał swój błąd i bardzo żałował swego postępowania;
• w bitwie odkupił swoje winy - okazał się mężnym wojownikiem.

Co znaczą słowa zdrajca i ofiara?

ZDRAJCA

OFIARA

• świadomie porzuca przyjaciół i pomaga wrogom, wyrządzając w ten sposób krzywdę przyjaciołom;
• oszukuje, posługuje się podstępem.

• ktoś, komu wyrządzono krzywdę;
• ktoś słaby, bezbronny w rękach kogoś silniejszego.

EDMUND

ALE

• zostawił rodzeństwo;
• porzucił brata i siostry, by zostać jedynym królem.

• sam został oszukany i trochę zaczarowany przez wiedźmę.

Praca domowa

Uważasz Edmunda za zdrajcę czy ofiarę Białej Czarownicy? Przedstaw swoją opinię na temat chłopca. Pamiętaj o tym, by przedstawić zarówno złe, jak i dobre zachowania chłopca.

Lekcja 8

Temat: Wspaniałe zakończenie.

Rozwiążcie krzyżówkę:

Krzyżówka do wydruku

1.

1. Kierunek świata lub ..... słońca o poranku.

2.

2. Niósł go faun Tumnus; chroni przed deszczem.

3.

3. ..... trele lub mleczko.

4.

4. Zamek Ker - ..... .

5.

5. Stworzenia niskiego wzrostu; były w orszaku Białej Czarownicy.

6.

6. Np. Aslan.

7.

7. Świeciła w lesie.

8.

8. Młodszy brat Piotra.

Na czym polega happy end w powieści „Lew, czarownica i stara szafa”?Jakie elementy przedstawione w zakończeniu książki występują w baśniach? Jakiego elementu typowego dla baśni nie ma w zakończeniu utworu?

1. wschód
2. parasol
3. ptasie
4. Paravel
5. karły
6. lew
7. latarnia
8. Edmund

happy end to szczęśliwy koniec, pomyślne zakończenie

Zwycięstwo dobra, wielka uczta, bal, sprawiedliwe i szczęśliwe rządy.

Ślubu i wesela.

koronacja – uroczysty akt przekazania władcy insygniów władzy (np. berła) i nałożeniem na głowę korony.

Ćwiczenie redakcyjne

Napiszcie zaproszenie na koronację czworga bohaterów

Aslan powiedział: „Noście te korony godnie”. Co to znaczy: czynić coś godnie?Jakie przydomki otrzymali królowie i królowe?Co przydomki te mówią o władcach Narnii?Jakie znacie przydomki polskich władców?Gdybyście byli królami lub królowymi jakie przydomki byście nosili i dlaczego?Jak zachowywał się stary Profesor, gdy dzieci opowiedziały mu o przygodach w Narnii? O czym może świadczyć jego zachowanie?

Sprawiedliwie, honorowo, zgodnie z sumieniem, z prawami.

• Piotr Wspaniały,
• Zuzanna Łagodna,
• Edmund Sprawiedliwy
• Łucja Mężna.

O tym, że dobrze zna Narnię, że sam przeżył coś podobnego.

dziękuję za uwagę!

Prezentacja powstała w oparciu o materiały wydawnictwa WSiP.