Archaizmy

Archaizmyiarchaizacja

Co to jest archaizm?

Wyjaśnij, czym w dawnej Polsce zajmował się:

cześnikrejent podstoli hajduk mularz pachołek

Podaj współczesne odpowiedniki podanych archaizmów:

jenoalibo

tedy li

azali

Ignacy Krasicki Hymn do miłości ojczyzny Święta miłości kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadłe smakują trucizny, Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe. Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny, Gnieździsz w umyśle rozkoszy prawdziwe, Byle cię można wspomóc, byle wspierać, Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

Z podanego utworu Ignacego Krasickiego wypisz archaizmy i wyjaśnij ich znaczenie.

Nie da się idealnie odtworzyć dawnej mowy i napisać tekstu np. dokładnym językiem średniowiecznym. Dlatego archaizacje opierają się na ogólnej znajomości starego języka – bohaterowie wieku XVII mogą mówić polszczyzną w ogóle typową dla dawnej Polski, a nie tylko wieku XVII. Na przykład Sienkiewicz, nie mogąc dokładnie odtworzyć mowy średniowiecza, użył w ,,Krzyżakach" elementów języka z ,,Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska oraz elementów gwary zakopiańskiej, bo w niej „zakonserwowało” się sporo starych form językowych.

Przykład: Do Lublina i ja chętnie pójdę, bo tam białogłowy nad miarę gładkie i rzęsiste. Kiedy to która chleb krając bochenek o się oprze, to nawet na nieczułym bochenku skóra od kontentacji czerwienieje. (Henryk Sienkiewicz Potop)

Z podanego fragmentu książki o przygodach Wiedźmina wypisz archaizmy i napisz, w jakim celu pisarz zastosował w utworze zabieg archaizacji.