"Dziady", część II

Read more

DZIADY, cz. 2 Adam Mickiewicz

Wysłuchaj słuchowiska nagranego na podstawie drugiej części ""Dziadów" Adama Mickiewicza. Zwróć uwagę na tworzywo, które buduje nastrój (efekty dźwiękowe, muzykę, operowanie głosem)

+info

TEGO SIĘ NAUCZĘ:

Geneza "Dziadów

Co to za obrzęd?

Świat przedstawiony

Dramat romantyczny

Warstwa moralna

Przygotuj się na zdarzenia niewyjaśnione rozumem, wykraczające poza "mędrca szkiełko i oko", na spotkanie z postaciami z nierealnego świata. Romantycy pokochali wszakże słowa Szekspira: "Widzę. Gdzie? Przed oczyma duszy mojej”.

Agnieszka Ptasiewicz

Temat: "Dziady" - skąd pomysł na utwór?

1. Geneza II część Dziadów powstała w latach 1820-1821 w Kownie i ukazała się w drugim tomie "Poezji" Adama Mickiewicza w 1823 roku. Obok niej w skład tego tomu weszły również: poemat "Grażyna. Powieść litewska", wiersz "Upiór" oraz IV cz. "Dziadów."

2. Pochodzenie obrzędu

dziady dziad = przodek

Uroczystość, zwana dziadami, obchodzona była w Dzień Zaduszny przez ludność Wielkiego Księstwa Litewskiego. Obrzęd ten, sięgający swymi korzeniami czasów pogańskich, nazywał się inaczej „ucztą kozła”. Było to prawdziwe misterium, któremu przewodniczył tak zwany „koźlarz” (albo „huslar”, „guślarz”), ktoś w rodzaju odprawiającego ceremonię kapłana i poety w jednej osobie. W czasie „uczty kozła” wywoływano dusze osób zmarłych, karmiono je i pojono, przynosząc im tym samym, jak powszechnie wierzono, ulgę oraz wysłuchiwano ich porad, nauk, ostrzeżeń. Celem obrzędu dziadów było ugoszczenie dusz i udzielenie im pomocy w pozyskaniu wiecznego szczęścia. Dusze karmiono kaszą, miodem, jajkami, kutią oraz częstowano... wódką. Biesiady/uczty przygotowywano na cmentarzach, przy grobach przodków oraz w przestrzeniach szczególnych – znaczących miejscach kultu, np. na wzgórzach, pod drzewami uznanymi za święte, przy kaplicach, które powstawały czasami w miejscach kultu pogańskiego.

Wstęp

WYJAŚNIAJĄCY RYTUAŁ

+info

Motto: „Są dziwy w niebie i na ziemi, o których ani śniło się waszym filozofom.” Zaczerpnięte z Hamleta Williama Szekspira. Wypowiada je Hamlet w akcie I, w scenie 5., bezpośrednio po ujawnieniu się ducha swego ojca. Gdy duch ojca znika, Hamlet chce opowiedzieć o tym niezwykłym spotkaniu i tajemnicy zdradzonej mu przez ojca swoim przyjaciołom – Horacemu i Marcellusowi. W trakcie rozmowy duch kilkakrotnie ujawnia swoją obecność w świecie żywych (krzyczy i zaklina przyjaciół syna), czym zadziwia Horacego i Marcellusa. Do nich właśnie zwraca się Hamlet słowami, które Mickiewicz wybrał jako motto II części Dziadów.

Temat: Ciemno i głucho...Świat przedstawiony w dramacie Mickiewicza.

1. Czas akcji: 2. Miejsce akcji: 3. Prowadzący obrzęd: 4. Chór:

Bohaterowie fantastyczni - 3 kategorie duchów (lekkie, ciężkie, pośrednie)

sposób przywołania

wina

prośba, wsparcie

pouczenie

kara

Bohaterowie fantastyczni - 3 kategorie duchów (lekkie, ciężkie, pośrednie)

Zosia

Widmo

Aniołki

Lud najczęściej wyobrażał sobie zmarłych w postaci ptaków — i taką właśnie postać przyjmują widma skrzywdzonych sług, poddanych Złego Pana - K ruk i Sowa. Odzwierciedlają winy swojego pana. Nie są widamami przyzywanymi.

Upiór, milczący Duch Młody...

Obejrzyj animację Gabi Bani inspirowaną "Upiorem". Jak animacja "rozmawia" z poematem Mickiewicza?

Czas na refleksję...

W jaki sposób w dramacie przenika się realizm i fantastyka?

Rozważ, czy w dramacie Mickiewicza rodzaj kary jest zależny od winy popełnionej przez człowieka za życia?

FANTASTYKA I REALIZM

MOTYW WINY I KARY

Zastanów się, jak Mickiewicz łączy elementy chrześcijańskie i pogańskie?

ELEMENTY CHRZEŚCIJAŃSKIE I POGAŃSKIE

Temat: Kto może osiągnąć pełnię człowieczeństwa?

Wypisz prawdy moralne, jakie wypowiada chór: Uzasadnij, dlaczego wypowiedzi chóru można nazwać pouczeniami moralno‑dydaktycznymi:

Czas na refleksję i argumentację:

Czy prawdy moralne związane z etyką ludu są aktualne do dziś?

Która z prawd moralnych jest ci najlbliższa?

Co łączy moralne prawdy wyrażone w "Dziadach" i "Balladynę"?

Argumentuj, kontrargumentuj, dyskutuj, spieraj się!

Temat: "Dziady" jako dramat romantyczny.

DRAMAT - TO JUŻ WIESZ O DRAMACIE

- TEKST DO WYSTAWIENIA NA SCENIE - DIALOGI- MONOLOGI - TEKST GŁOWNY - DIDASKALIA - PODZIAŁ NA AKTY I SCENY

"DZIADY" JAKO DRAMAT ROMANTYCZNY Z ELEMENTAMI DRAMATU ANTYCZNEGO

"DZIADY"

DRAMAT ANTYCZNY

obecność „przewodnika” kierującego akcją obecność chóru zasada trzech jedności - czasu, miejsca, akcji motywy mitologiczne brak elementów okropności i ohydy skromne didaskalia mało monologów, zamknięta kompozycja

"DZIADY" JAKO DRAMAT ROMANTYCZNY Z ELEMENTAMI DRAMATU ANTYCZNEGO

"DZIADY"

DRAMAT ROMANTYCZNY

- otwarta kompozycja -- fantastyka przenika się z realizmem - tajemniczość, irracjonalizm i groza - nawiązania do ludowości - złamanie zasady decorum (trzech jedności) - ważna rola monologów - wplatanie wypowiedzi lirycznych, partii epickich

"Dziady" w popkulturze

Znasz tę piosenkę? Nawiązuje do postaci i tekstu z "Dziadów"

Znasz tę grę? Wykorzystuje obrzęd dziadów.

+info

WYZWANIE Wejdź w dialog z dramatem. Do wyboru jedno twórcze wyzwanie z banku zadań :)

Nagraj/nagrajcie w grupie słuchowisko na podstawie dowolnego fragmentu "Dziadów"

Zaprojektuj antyczną maskę żałobną.

Zaprojektuj grafikę inspirowaną "Dziadami". Sięgnij do Pixabay. Znajdź odpowiednie zdjęcie i dopasuj do niego jedno z pouczeń.