Pierwsza wolna elekcja

Pierwsza wolna elekcja

Emilia Pawłowska

Informacje Temat prezentacji to temat lekcji. W prezentacji znajdziesz notatkę z lekcji oraz pracę domową dla chętnych. Klikaj w ruchome elementy. Znajdziesz tam dodatkowe informacje, animacje, filmy.

Na co będę zwaracać uwagę:

-dlaczego i kiedy doszło do pierwszej elekcji w Polsce,-kto został pierwszym królem elekcyjnym, -czym były Artykuły henrykowskie i pacta conventa.

Pierwsze bezkrólewie

W 1572 r.- zmarł Zygmunt II August

Król nie pozostawił po sobie potomstwa. Był ostatnim władcą z dynastii Jagiellonów na tronie Polski. Po jego śmierci doszło w Rzeczypospolitej do bezkrólewia.

Teraz obejrzyj poniższy film, a następnie odpowiedz na pytanie: czym była monarchia elekcyjna.

Kto tymczasowo przejmuje władzę?

Władzę w czasie bezkrólewia przejmuje INTERREX. Był nim prymas Polski - arcybiskup gnieźnieński (pierwszy senator).

ETAPY WYBORU WŁADCY

zaprzysiężenie: a) Artykułów henrykowskich b) pacta conventa

Śmierć/abdykacja króla

SEJM ELEKCYJNY

Interrex zwołuje sejm konwokacyjny

wybór nowego władcy

SEJM KORONACYJNY

11 V 1573 r. królem Polski zostaje wybrany HENRYK WALEZY książę francuski

Pacta conventa

Artykuły henrykowskie

1. Szlachta zachowuje dotychczasowe przywileje. 2. Król : -zrzeka się prawa do dziedziczności tronu. - musi regularnie zwoływać sejmy. - zobowiązany jest przestrzegać zasad tolerancji relgijnej. -nie może bez zgody szlachty zwołać pospolitego ruszenia i nakładać podatków.

Osobiste zobowiązania przyszłego monrachy wobec Rzeczyposploitej i jej mieszkańców.

Artykuły henrykowskie Nie mamy mianować ani obierać [wybierać] króla na państwo, sukcesora [następcy] naszego wsadzać. A to dlatego, aby […] wolne wybieranie króla zostawało wszem Stanom Koronnym. O wojnie albo ruszeniu pospolitym nic zaczynać nie mamy, bez pozwolenia sejmu wszech stanów. Sejm walny koronny we dwie lecie [co dwa lata] najdalej ma być składan [zwoływany], a gdzieby to była pilna a gwałtowna potrzeba Rzeczypospolitej, wtedy […] go składać [zwoływać] będziemy. Podatków […] postanawiać nie mamy, bez dozwolenia wszech stanów na sejmie walnym.

Wskaż zdania prawdziwe 1. Król nie mógł nakładać podatków bez zgody sejmu P/F 2.Tron polski był tronem dziedzicznym P/F 3. Król zobowiązany był do zwoływania sejmu co dwa lata P/F

Pacta conventa Henryka Walezego [...] 5. Aby król do Korony z państw swych powinien był wnaszać [płacić do skarbca] na każdy rok czterykroć sto tysięcy [cztery razy po sto tysięcy] i pięćdziesiąt tysięcy złotych. 6. Aby wszystkie długi królewskie i Rzplitej popłacił, połowicę przyjechawszy [połowę po przyjeździe] do Korony, a drugą połowicę we dwie lecie. 7. Aby Akademię Krakowską restaurował [odnowił] i ludzie uczone w niej kosztem swym chował.

Zaznacz dwa zobowiązania finansowe króla zapisane w umowie pacta conventa. 1. Henryk Walezy obiecał spłacić wszystkie długi Rzeczypospolitej. Pierwszą połowę miał oddać po przyjeździe do Polski, a drugą – w ciągu kolejnych dwóch lat. 2. Król miał spłacić co najmniej połowę długów Rzeczypospolitej w ciągu dwóch lat od przejęcia rządów. 3. Zaraz po przyjeździe do Korony monarcha powinien jednorazowo wpłacić do skarb- ca 450 tysięcy złotych. 4. Król miał co roku wnosić opłatę w wysokości 450 tysięcy złotych.

Następstwa wolnych elekcji

Możliwość ingerencji obcych państw w sprawy Polski

Źródło sporów w państwie

Szerzenie sięprzekupstwa wśród szlachty

-ograniczanie zakresu władzy królewskiej

-wzrost znaczenia magnaterii

SŁOWNICZEK

Słowniczek historyczny

2. Wolna elekcja

5.bezkrólewie

4. pacta conventa

3. Artykuły henrykowskie

1. Prymas Polski

WoWln

Notatka z lekcji

Wolna elekcja Henryka Walezego Przyczyna-Wydarzenie-Skutek strona 78

WoWln

Dla chętnych

Wolna elekcja Henryka Walezego Przyczyna-Wydarzenie-Skutek strona 78

WoWln

Powtórzenie

<iframe src="https://wordwall.net/pl/embed/7e3d1197e5a54cce8e324876dd2c3ec8?themeId=46&templateId=22" width="500" height="380" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

PAŃSTWO BEZ STOSÓW

EMILIA PAWŁOWSKA

01

Na co bedę zwracać uwagę

-jakie wyznania występowały na terenie Rzeczypospolitej Oboja Narodów,-w jaki sposób zapewniono mieszkańcom Rzeczypospolitej swobodę wyznania, -dlaczego dawną Rzeczypospolitą nazywamy ,,państwem bez stosów''.

02

Co to jest tolerancja?

Video

1573-Akt konfederacji warszawskiej

Na mocy tego dokumentu zrównano w prawach katolików i wywodzących się ze szlachty przedstawicieli innych wyznań, którym zapewniono opiekę państwa.

SŁOWNICZEK

Słowniczek historyczny

2. Innowierca

3. Arianie

1. Tolerancjareligijna

Notatka do zeszytu

1. Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem wielowyznaniowym. Oprócz katolicyzmu jej mieszkańcy praktykowali prawosławie, judaizm i islam. Wśród wyznań protestanckich występowały luteranizm, kalwinizm i arianizm. 2. W celu uniknięcia wojen i prześladowań religijnych szlachta polska zawiązała w 1573 r. konfederację w Warszawie i uchwaliła akt gwarantujący innowiercom swobodę wyznania.