Pierwsza wolna elekcja

Emilia Pawłowska

Pierwsza wolna elekcja

Informacje Temat prezentacji to temat lekcji. W prezentacji znajdziesz notatkę z lekcji oraz pracę domową dla chętnych. Klikaj w ruchome elementy. Znajdziesz tam dodatkowe informacje, animacje, filmy.

-dlaczego i kiedy doszło do pierwszej elekcji w Polsce,-kto został pierwszym królem elekcyjnym, -czym były Artykuły henrykowskie i pacta conventa.

Na co będę zwaracać uwagę:

Pierwsze bezkrólewie

Król nie pozostawił po sobie potomstwa. Był ostatnim władcą z dynastii Jagiellonów na tronie Polski. Po jego śmierci doszło w Rzeczypospolitej do bezkrólewia.

W 1572 r.- zmarł Zygmunt II August

Teraz obejrzyj poniższy film, a następnie odpowiedz na pytanie: czym była monarchia elekcyjna.

Władzę w czasie bezkrólewia przejmuje INTERREX. Był nim prymas Polski - arcybiskup gnieźnieński (pierwszy senator).

Kto tymczasowo przejmuje władzę?

SEJM KORONACYJNY

zaprzysiężenie: a) Artykułów henrykowskich b) pacta conventa

wybór nowego władcy

Interrex zwołuje sejm konwokacyjny

SEJM ELEKCYJNY

Śmierć/abdykacja króla

ETAPY WYBORU WŁADCY

11 V 1573 r. królem Polski zostaje wybrany HENRYK WALEZY książę francuski

Osobiste zobowiązania przyszłego monrachy wobec Rzeczyposploitej i jej mieszkańców.

1. Szlachta zachowuje dotychczasowe przywileje. 2. Król : -zrzeka się prawa do dziedziczności tronu. - musi regularnie zwoływać sejmy. - zobowiązany jest przestrzegać zasad tolerancji relgijnej. -nie może bez zgody szlachty zwołać pospolitego ruszenia i nakładać podatków.

Pacta conventa

Artykuły henrykowskie

Wskaż zdania prawdziwe 1. Król nie mógł nakładać podatków bez zgody sejmu P/F 2.Tron polski był tronem dziedzicznym P/F 3. Król zobowiązany był do zwoływania sejmu co dwa lata P/F

Artykuły henrykowskie Nie mamy mianować ani obierać [wybierać] króla na państwo, sukcesora [następcy] naszego wsadzać. A to dlatego, aby […] wolne wybieranie króla zostawało wszem Stanom Koronnym. O wojnie albo ruszeniu pospolitym nic zaczynać nie mamy, bez pozwolenia sejmu wszech stanów. Sejm walny koronny we dwie lecie [co dwa lata] najdalej ma być składan [zwoływany], a gdzieby to była pilna a gwałtowna potrzeba Rzeczypospolitej, wtedy […] go składać [zwoływać] będziemy. Podatków […] postanawiać nie mamy, bez dozwolenia wszech stanów na sejmie walnym.

Zaznacz dwa zobowiązania finansowe króla zapisane w umowie pacta conventa. 1. Henryk Walezy obiecał spłacić wszystkie długi Rzeczypospolitej. Pierwszą połowę miał oddać po przyjeździe do Polski, a drugą – w ciągu kolejnych dwóch lat. 2. Król miał spłacić co najmniej połowę długów Rzeczypospolitej w ciągu dwóch lat od przejęcia rządów. 3. Zaraz po przyjeździe do Korony monarcha powinien jednorazowo wpłacić do skarb- ca 450 tysięcy złotych. 4. Król miał co roku wnosić opłatę w wysokości 450 tysięcy złotych.

Pacta conventa Henryka Walezego [...] 5. Aby król do Korony z państw swych powinien był wnaszać [płacić do skarbca] na każdy rok czterykroć sto tysięcy [cztery razy po sto tysięcy] i pięćdziesiąt tysięcy złotych. 6. Aby wszystkie długi królewskie i Rzplitej popłacił, połowicę przyjechawszy [połowę po przyjeździe] do Korony, a drugą połowicę we dwie lecie. 7. Aby Akademię Krakowską restaurował [odnowił] i ludzie uczone w niej kosztem swym chował.

-wzrost znaczenia magnaterii

Następstwa wolnych elekcji

Źródło sporów w państwie

-ograniczanie zakresu władzy królewskiej

Szerzenie sięprzekupstwa wśród szlachty

Możliwość ingerencji obcych państw w sprawy Polski

SŁOWNICZEK

5.bezkrólewie

4. pacta conventa

3. Artykuły henrykowskie

1. Prymas Polski

Słowniczek historyczny

2. Wolna elekcja

WoWln

Wolna elekcja Henryka Walezego Przyczyna-Wydarzenie-Skutek strona 78

WoWln

Notatka z lekcji

Wolna elekcja Henryka Walezego Przyczyna-Wydarzenie-Skutek strona 78

WoWln

Dla chętnych

Powtórzenie

<iframe src="https://wordwall.net/pl/embed/7e3d1197e5a54cce8e324876dd2c3ec8?themeId=46&templateId=22" width="500" height="380" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

EMILIA PAWŁOWSKA

PAŃSTWO BEZ STOSÓW

-jakie wyznania występowały na terenie Rzeczypospolitej Oboja Narodów,-w jaki sposób zapewniono mieszkańcom Rzeczypospolitej swobodę wyznania, -dlaczego dawną Rzeczypospolitą nazywamy ,,państwem bez stosów''.

01

Na co bedę zwracać uwagę

02

Co to jest tolerancja?

Video

Na mocy tego dokumentu zrównano w prawach katolików i wywodzących się ze szlachty przedstawicieli innych wyznań, którym zapewniono opiekę państwa.

1573-Akt konfederacji warszawskiej

SŁOWNICZEK

3. Arianie

1. Tolerancjareligijna

Słowniczek historyczny

2. Innowierca

1. Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem wielowyznaniowym. Oprócz katolicyzmu jej mieszkańcy praktykowali prawosławie, judaizm i islam. Wśród wyznań protestanckich występowały luteranizm, kalwinizm i arianizm. 2. W celu uniknięcia wojen i prześladowań religijnych szlachta polska zawiązała w 1573 r. konfederację w Warszawie i uchwaliła akt gwarantujący innowiercom swobodę wyznania.

Notatka do zeszytu