antyk

Antyk

Kultura, filozofia i sztuka starożytnej Grecji

Klasycyzm

Classicus oznacza pierwotnie 'wzorcowy, doskonały'. Za takie uznaje się dzieła sztuki starożytnej Grecji (oraz starożytnego Rzymu). Antyczny ideał piękna opierał się na harmonii i doskonałych proporcjach.

Klasycyzm

Myron, Dyskobol Postać jest wyidealizowana. Autor ukazał ruch i wewnętrzny dynamizm postaci w sposób zrównoważony i opanowany. Ramiona są ułożone w taki sposób, że wydaje się, jakby tworzyły część okręgu. Głowa pochylona ku przodowi akcentuje oś symetrii ciała przebiegającą równolegle do lewej nogi zgiętej w kolanie, dotykającej dużym palcem ziemi. Jego ciało wydaje się przez to proporcjonalne. Rzeźbiarz uwidocznił także większość mięśni.

Klasycyzm w literaturze

-zasada mimesis - dzieło ma odzwierciedlać rzeczywistość, przedstawiać prawdopodobnego bohatera, z którym odbiorca może się utożsamiać -możliwe jest wówczas katharsis, czyli swoiste oczyszczenie będące wynikiem przeżycia bardzo silnych emocji -zasada decorum - zasada stosowności, odpowiedniości stylu i formy dzieła do treści (kultura wysoka)

Najważniejsi filozofowie

• Arystoteles. Świat nie jest ani wyłącznie materialny, ani duchowy - trzeba znaleźć złoty środek.

• Platon. Rzeczywistość jest niedoskonałym odzworowaniem świata idei (>idealizm).
• Zenon z Kition. Należy zachować spokój w każdej sytiacji >stoicyzm > stoicki spokój

• Heraklit z Efezu. Wszystko znajduje się w ciągłym ruchu (panta rei - wszystko płynie)

• Epikur. Celem życia jest dążenie do przyjemności > epikureizm.

• Sokrates. Zasady moralne są stałe. Mądrość można znaleźć w głębi duszy. Wiem, że nic nie wiem.

Najważniejsze szkoły filozoficzne

• Stoicy. Zenon z Kition. Ludzie nie mają realnego wpływu na bieg wydarzeń, jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest zatem zaakceptowanie praw natury. Człowiek powinien kierować się rozumem, a nie emocjami (>cnota). Należy zachować >stoicki spokój zarówno wobec złych, jak i dobrych wypadków.

• Epikurejczycy. Epikur. Dobre życie polega na doznawaniu przyjemności, a podstawową przyjemnością jest radość życia, sam brak cierpienia. Należy korzystać z każdej chwili (hasło Horacego carpe diem - 'chwytaj dzień').

Teatr grecki

Narodził się z uroczystości religijnych ku czci Dionizosa - tzw. Dionizji. Tragedie wystawiano w okresie Dionizjów Wielkich (miejskich) na przełomie marca i kwietnia. Miały charakter podniosłego misterium, podczas którego składano Dionizosowi ofiarę z kozła, a chór chłopców śpiewał pieśni pochwalne – dytyramby, które z czasem przekształciły się właśnie w tragedię opartą na dialogu Koryfeusza (przewodnika chóru) z chórem.

Teatr grecki

Komedie zaś wystawano w czasie Juwenaliów (Małe Dioniza – wiejskie) na przełomie stycznia i lutego. Miały charakter wesołych zabaw ludowych, gdzie przewijały się pochody zwane komos. Pochody śpiewały pieśni o zaczepnym i żartobliwym charakterze, z których z czasem wykształciła się komedia.

Teatr grecki

Aktorami byli jedynie mężczyźni. Posiadali maski, które pełniły rolę pudła rezonansowego ale przede wszystkim symbolizowały: płeć, zawód, klasę społeczną i charakter dramatu. Używano czterech rodzajów masek: śmiechu, płaczu, gniewu i strachu. Aktorzy chodzili w butach na koturnach (im wyższy koturn tym wyższa klasa społeczna) i perukach. Kostiumy były jaskrawe, co miało spowodować, że każdy zobaczy aktorów.

Teatr grecki

Aktorami byli jedynie mężczyźni. Posiadali maski, które pełniły rolę pudła rezonansowego ale przede wszystkim symbolizowały: płeć, zawód, klasę społeczną i charakter dramatu. Używano czterech rodzajów masek: śmiechu, płaczu, gniewu i strachu. Aktorzy chodzili w butach na koturnach (im wyższy koturn tym wyższa klasa społeczna) i perukach. Kostiumy były jaskrawe, co miało spowodować, że każdy zobaczy aktorów.

Teatr grecki - reformy

Początkowo obok chóru występował wyłącznie jeden aktor. Ajschylos wprowadził drugiego aktora do komedii, zindywidualizował dialog i wyodrębnił przewodnika chóru. Sofokles ograniczył rolę chóru, wprowadził trzeciego aktora i monolog odsłaniający przeżycia wewnętrzne bohaterów.

Tragizm

Musiała posiadać ściśle określone cechy:

Konflikt tragiczny

Ironia tragiczna

DRAMAT ANTYCZNY

Katharsis

Fatum (los)

Zasada trzech jedności

Topos

Archetyp

Stały motyw, temat pojawiający się w kulturze na przestrzeni wieków.

Pierwowzór jakiegoś działania, prastary symbol ukryty w podświadomości człowieka, który jest wytworem doświadczeń ludzkości (np. archetyp matki, ojca, raju itp.).