Jak gadać, żeby się dogadać?

Jak gadać, żeby się dogadać?

- o (czasem) trudnej komunikacji nauczyciela z rodzicami uczniów

Agnieszka Bigos

Dzielę się z Państwem MOIM doświadczeniem, tym, co MNIE ostatnio uderzyło, przekonało, z czym JA musiałam się zmierzyć w SOBIE i w MOICH relacjach z Rodzicami Uczniów z MOICH klas. Państwa doświadczenie jest NA PEWNO inne, bo jest PAŃSTWA .

Relacja sama w sobie nie istnieje! Jest wynikiem działania dwu stron - jakby budowaniem mostu przez każdą z nich z jednej strony. Sami możemy wybudować most tylko do połowy. Ważne, by porozumiewać się, zanim zaczniemy budować i przestawić tryby z mówienia na słuchanie. /Wacław Srebro/

Nie wszystko da się zmienić! Nie musisz się tym zajmować uporczywie. Trzeba się z tym pogodzić. Najważniejsze, to móc powiedzieć sobie: "Nie udało mi się, ale zrobiłam/-em WSZYSTKO, co było możliwe." /Marek Kaczmarzyk/

Trochęgodnej uwagi teorii

MODEL CZTERECH USZUFriedemana Schulza von Thuna

Cztery płaszczyzny komunikacji:

płaszczyzna rzeczowa (fakty)

płaszczyzna ujawniania siebie

płaszczyzna relacji

płaszczyzna apelowa

Aby komunikacja była efektywna:

1. Dopasuj płaszczyznę do wymogów sytuacji;
2. Naucz się tworzyć komunikaty zawierające 4 płaszczyzny;
3. Mów wprost;
4. Proś o informację zwrotną;
5. Słuchaj czworgiem uszu:

• Co on mówi? Jakie są fakty?
• Jak ja się teraz czuję? Jak jestem traktowany?
• Co on mówi o sobie? Jak on się czuje? Co to o nim świadczy?
• Czego ode mnie oczekuje? Jak powinienem się zachować? Co zrobić?Jaka dobra intencja (potrzeba) za tym stoi?

Czas na trening:

Przypomnij sobie jakąś trudną rozmowę Nauczyciel - Rodzici spróbuj zapisać swoją wypowiedź wg koncepcji Czterech Uszu:Przedstaw fakty, napisz, co chcesz, by rozmówca wiedział o Tobie, zadbaj o Waszą relację i wystosuj apel.

ANALIZA TRANSAKCYJNA Erica Berne'a

Model struktury osobowości:

Dziecko

Rodzic

Dorosły

zasady, normy, przykazania

emocjonalna strona życia

wewnętrzny mediator

Dzieckozbuntowane

Dzieckouległe

Rodzickrytyczny

Rodzicopiekuńczy

dzieckospontaniczne

Rodzic

Dziecko

Dorosły

JA

Podstawowa jednostka komunikacyjna to TRANSAKCJA (bodziec - zdanie, słowo, gest + reakcja)

W tej koncepcji wyróżnia się m.in.:

Transakcję symetryczną - rozmówca odbiera komunikat w stanie JA, do którego jest kierowany

Transakcję komplementarną - rozmówca odbiera komunikat w stanie JA, który pasuje do stanu Ja kierującego (odpowiada mu)

Transakcję skrzyżowaną - kierujemy komunikat do konkretnego stanu JA, a odpowiedź uzyskujemy z innego JA

Skuteczna komunikacja - rozmówca odbiera komunikat w stanie JA, do którego jest kierowany

Nauczyciel w stanie Rodzic troskliwy

Rodzic w stanie Rodzic troskliwy

Transakcja symetryczna

Pozory skutecznej komunikacji - rozmówca odbiera komunikat w stanie JA, który pasuje do stanu Ja kierującego (odpowiada mu)

Rodzic w stanie Dziecko uległe

Nauczyciel w stanie Rodzic krytyczny

Transakcja komplementarna

Pozory skutecznej komunikacji - rozmówca odbiera komunikat w stanie JA, który pasuje do stanu Ja kierującego (odpowiada mu)

Nauczyciel w stanie Rodzic opiekuńczy

Rodzic w stanie Dziecko uległe

Transakcja komplementarna

Problem w komunikacji - kierujemy komunikat do konkretnego JA, a odpowiedź uzyskujemy z innego JA

Nauczyciel w stanie Dorosły

Rodzic w stanie Dziecko zbuntowane

Transakcja skrzyżowana

Problem w komunikacji - kierujemy komunikat do konkretnego JA, a odpowiedź uzyskujemy z innego JA

Nauczyciel w stanie Dziecko zbuntowane

Rodzic w stanie Rodzic karzący

Transakcja skrzyżowana

Czas na trening:

Przećwiczmy tworzenie odpowiedzi tak, by transakcje były symetryczne

Sytuacja 1

Sytuacja 2

Nauczyciel:

Rodzic:

Widzę duży problem z agresywnym zachowaniem Kasi: ostatnio 2 razy uderzyła kolegę w sytuacji konfliktu. Czy widzi Pan/Pani jakąś przyczynę takiej reakcji? Zastanówmy się nad tym, jak jej można pomóc.

Ala sygnalizuje mi, że jest jej przykro, gdy nie dostrzega Pani jej podniesionej ręki podczas klasowych dyskusji. Stara się być aktywna, pracujemy nad tym w domu. Jak można jej pomóc?

Rodzic:

Nauczyciel:

Słowa jasne i niejasne

• emocje, doznania, przeżycia
• oceny, cechy, wrażenia, opisy, charakterystyki
• słowa opisujące czas
• język branżowy, żargon, slang

• daty, dni tygodnia, nazwy własne
• jednostki miar
• konkretne przedmioty
• ludzie z imieniem i nazwiskiem

Błędy poznawcze spowodowane przez założenia,

stereotypy, uprzedzenia i przekonania

Komunikacja niewerbalna

Blokady komunikacyjne

Zabójcza trójka

kwantyfikatory

oceny

interpretacje

Przepis na dobrą komunikację

/Marta Łazarczyk/

parafrazowanie

przyjmowanie krytyki (oceny) jako zawoalowanej prośby

klaryfikacja

komunikat JA

wdzięczność

empatia dla siebie

świętowanie

empatia wobec innych

Ku inspiracji budowanie relacji Rodzice - Nauczyciele

• podejmowanie decyzji w sprawach klasowych wspólnie z Rodzicami - gotowość na zmianę lub rzeczowe argumenty
• wciąganie w rzeczywistość szkolną (opieka, organizacja)
• Rodzice jako eksperci
• wspólne z Rodzicami i Dziećmi: ogniska, wycieczki, imprezy
• angażowanie w celebrację obrzędowości klasowej
• uroczystości i "specjalne" dni - teatr szkolny i rodzicielski
• organizowanie zajęć otwartych

Ku inspiracji budowanie relacji: Rodzice - Nauczyciele

• atmosfera - szacunek i dystans (do siebie i do zachowań innych) oraz poczucie humoru
• uważność i czas (wzajemność) - tzw. konsultacje / rozmowy(dostępnienie np. dokumentu Google, by zarezerwować czas na spokojną rozmowę)
• korespondencja i dostępność w dobie Messengera
• rozmowy telefoniczne i face to face (przypadkowe też!)
• przedstawianie problemów indywidualnych i klasowych jako normalnej rzeczywistości szkolnej (bez afer, oskarżeń, oburzania się, obrażania, awantur) - podparcie się doświadczeniem

Ku inspiracji budowanie relacji: Rodzice - Nauczyciele

• projekty rodzinne "Najstarsze zdjęcie w rodzinie"
• "zadania domowe" wciągające Rodziców/Dziadków - inspirujące do zacieśniania więzi rodzinnych
• docenianie i dziękowanie z pomysłem (Canva, Genial.ly, Biteable)

Na koniec...

Historia o sułtanie i jego zębach

Dziękuję za uwagę