SPP 1.53 Wartość Bożego Narodzenia

bożego narodzenia

Wigilia

KOLĘDY

12 POTRAW

ŚWIECA

PASTERKA

PREZENTY

GWIAZDA

EWANGELIA

SIANKO

SZOPKA

WOLNE NAKRYCIE

CHOINKA

OPŁATEK

łac. nocne czuwanie, obywanie się bez snu

Uroczysta wieczerza w przeddzień Bożego Narodzenia posiada bogatą oprawę obrzędową. Czy wiesz, jaka jest symbolika tych zwyczajów?

VIGILIA

Tradycyjne świąteczne drzewko posiada bogatą symbolikę. Nawiązuje do rajskich drzew − drzewa poznania dobra i zła, którego owoce były przedmiotem nieposłuszeństwa pierwszych ludzi, oraz drzewa życia, którym jest sam Chrystus, przynoszący ludziom odkupienie i życie wieczne. Przypomina także o krzyżu, ponieważ według legendy został on wykonany z drewna pochodzącego z drzewa poznania dobra i zła. Kolor wiecznie zielonego drzewka jest też symbolem nadziei, którą przynosi narodzenie Zbawiciela. Ozdoby choinkowe symbolizują łaski Boże, które przynosi ludziom Chrystus.

choinka

A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali. (Mt 2, 9-10)

Gwiazda to znak Bożego Narodzenia − jest źródłem światła prowadzącego do Chrystusa. Wskazuje także na mesjanizm Jezusa, gdyż proroctwo Balaama (Lb 24,17) określało Mesjasza jako „Gwiazdę z Jakuba". Oczekiwanie na pier-wszą gwiazdkę przypomina o gwieździe betle-jemskiej i ludziach, którzy przez wiele wieków czekali na Zbawiciela. Tradycyjnie po jej ukazaniu się na niebie rozpoczyna się wieczerzę wigilijną.

gwiazda

A oto znów przemówił do nich Jezus tymi słowami: «Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną,nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia». (J 8,12)

Zapalana na początku wieczerzy wigilijnej świeca symbolizuje Chrystusa, który przychodzi jako Zbawiciel: światłość świata (J 8,12; J 9,5; J 12,46) i światło na oświecenie pogan (Łk 2,32).

Świeca

Odczytanie fragmentu Ewangelii o narodzeniu Jezusa (Łk 2, 1-20) i modlitwa to najważniejszy moment wieczerzy wigilijnej. Przez słowo Boże przychodzi do naszych rodzin Chrystus, a we wspólnej modlitwie polecamy Mu ważne dla rodziny sprawy. Warto przygotować wcześniej rodzinną modlitwę wiernych, uwzględniającą wszystkie osoby i intencje.

ewangelia

Słowo opłatek pochodzi od łacińskiego oblatum, oznaczającego „dar ofiarny”. Jest to cienka tafla chleba przaśnego − niekwaszonego i niesolonego. Zwyczaj dzielenia się chlebem początkowo nie miał związku z obchodami Bożego Narodzenia, ale z Eucharystią. Był to symbol ofiary Chrystusa oraz wspólnoty i duchowej komunii.Łamanie się opłatkiem przed wieczerzą wigilijną to znak jedności i pokoju pomiędzy tymi, którzy się nim dzielą. Wykonując ten gest mówimy sobie dobre słowa życzeń, które mają być błogosła-wieństwem dla naszych bliskich.

opłatek

Według dawnego zwyczaju na stole wigilijnym powinno znaleźć się 12 postnych potraw. Jest to znak obfitości darów Bożych i naszej wdzię-czności za nie. Ich liczba symbolizowała wszystkie miesiące roku lub Dwunastu Apostołów. Trzynasty, nieparzysty był opłatek i symbolizował Jezusa. W tradycji ludowej skosztowanie choć niewielkiej ilości wszystkich przygotowanych potraw miało zapewnić uczestnikom wieczerzy dostatek w nadchodzącym roku.

12 potraw

Nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Powiła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie. (Łk 2, 6-7)

Pod odświętnym obrusem, którym nakryty jest wigilijny stół, tradycyjnie powinno znaleźć się sianko. Przypomina ono o ubóstwie, w którym narodził się Jezus i o Jego objawieniu, którego dokonał najpierw wobec prostych ludzi.

SIANKO

Dodatkowe nakrycie przy wigi-lijnym stole jest wyrazem gościnności, pamięci o zmarłych oraz o tych, którzy tego wieczoru nie mogą spędzić z nami. Przede wszystkim jest jednak symbo-licznym miejscem dla Boga przy-chodzącego do naszej rodziny.

wolne nakrycie

Nazwa tych pobożnych, radosnych pieśni upamiętniających narodzenie Chrystusa wywodzi się od łacińskiego słowa calendae, oznaczającego w starożytnym Rzymie pierwszy dzień miesiąca. Kalendy obchodzono szczególnie hucznie, kiedy rozpoczynały nowy rok – towarzyszył temu śpiew, zabawa i wręczanie sobie prezentów. Kościół zachował z tych pogańskich zwyczajów tradycję śpiewu, który jest wyrazem radości z narodzenia Jezusa.

KOLĘDY

Zwyczaj wręczania prezentów również wywodzi się ze starożytnego Rzymu i obchodów kalend. Kościół zachował go, ponieważ obdarowywanie innych uczy nas hojności. W ten sposób naśla-dujemy Boga w Jego łaskawości względem nas.

prezenty

W tej samej okolicy przebywali w polu pasterzei trzymali straż nocną nad swoją trzodą.(Łk 2, 8)

Pierwsza uroczysta msza w święta Bożego Narodzenia sprawowana jest w nocy z 24 na 25 grudnia. Nawiązuje ona do czuwania i modlitwy pasterzy, którzy jako pierwsi oddali hołd nowonarodzonemu Zbawicielowi.

pasterka

Bożonarodzeniowym zwyczajem jest wystawianie szopek, jako upamiętnienie miejsca, w którym urodził się Jezus. Chrześcijanie od samego początku otaczali grotę betlejemską szczególną czcią. Autorstwo pierwszej szopki przypisuje się św. Franciszkowi z Asyżu. Początkowo szopki instalowane w kościołach cechowała prostota i wierność przekazom ewangelicznym. W Polsce zwyczaj ten rozwinął się szczególnie w XIX wieku, kiedy powstały regionalne formy szopek, z któ-rych najbardziej znane są szopki krakowskie.

szopka

«Oto zwiastuję wam radość wielką:dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan.»(Łk 2, 10-11)