Zwyczaje w p. niemieckojęzycznych

Zwyczaje w państwach niemieckojęzycznych

W Niemczech są liczne święta i imprezy cykliczne wywodzących się z tradycji krajów związkowych

OKTOBERFEST

• „Święto Październikowe” lub inaczej zwane „ Świętem Piwa”. Zaczyna się już z końcem września i trwa przez cały tydzień a w jego trakcie, poza piciem złocistego trunku, jest wiele hucznych zabaw, kolorowych pochodów, różnych pokazów, koncertów. Sława tego święta znana jest na całym świecie. W okresie tym do Niemiec przyjeżdża wielu turystów i smakoszy piwa.

Początek Oktoberfest datuje się na 17 października roku 1810, organizowane wówczas huczne przyjęcie z okazji zaślubin księcia Ludwika Bawarskiego z księżniczką Teresą tak przypadło do gustu mieszkańcom, że w rocznicę uroczystości zaczęli organizować swoiste coroczne poprawiny… i tak do dnia dzisiejszego.

CIEKAWOSTKA

DZIEŃ ZJEDNOCZENIA NIEMIEC

Tag der Deutschen Einheit

Co to jest „Dzień Jedności Niemiec”?

W dniu 3 października 1990 r. w Berlinie podpisano traktat zjednoczeniowy, w którym ówczesna NRD zrzekła się swojej suwerenności państwowej i przystąpiła do Republiki Federalnej Niemiec. Ten krok stanowił dopełnienie zjednoczenia Niemiec. Rozwój w tym kierunku rozpoczął się od poniedziałkowych demonstracji w Lipsku w NRD 4 września 1989 r., a jego symbolicznym punktem kulminacyjnym był upadek muru 9 listopada.

Co podzieliło Niemcy przed 1990 rokiem?

Europa została podzielona na Zachód i Wschód, a granica przebiegała dokładnie przez Niemcy: w 1949 roku powstały dwa państwa niemieckie - Republika Federalna Niemiec i NRD. Podział kraju do 1990 r. był konsekwencją II wojny światowej i zimnej wojny między Wschodem a Zachodem. Mieszkańcy bloku wschodniego nie mieli możliwości przeprowadzania wolnych wyborów ani - z kilkoma wyjątkami - podróżowania na Zachód. Ze względu na wiele więzi rodzinnych było to w podzielonych Niemczech postrzegane jako stałe ograniczenie.

Co to był za mur?

W obliczu ucieczki coraz większej liczby ludzi NRD zbudowała w 1961 r. mur przechodzący przez Berlin i umocniony pas śmierci na wewnętrznej granicy Niemiec. Szacuje się, że podczas ucieczki z NRD zginęło lub zmarło w wypadkach lub samobójstwach co najmniej 1 000 osób.

Co oznaczał przełom (Wende)?

Przełom (Wende) lub okres przełomowy (Wendezeit) to często używany w Niemczech termin odnoszący się do okresu od maja 1989 r. do października 1990 r., kiedy to NRD przeszła od reżimu autorytarnego do demokracji w pokojowym procesie społecznym.

Rosenmontag

Rosenmontag, czyli ostatni poniedziałek karnawału. Skąd wzięła się nazwa „Rosenmontag”?

Pierwotnie był to czwarty poniedziałek po karnawale, przypadający po czwartej niedzieli Wielkiego Postu. Od XI wieku niedziela ta była zwana „Rosensonntag„, ponieważ papież błogosławił wtedy złotą różę i wręczał ją zasłużonej osobistości.

Pierwszy zorganizowany pochód karnawałowy odbył się 10 lutego 1823 roku w Kolonii. Dzisiaj jest to szczytowy punkt karnawału ulicznego. W takich miastach, jak Kolonia, Moguncja czy Düsseldorf, takie pochody są ogromnym widowiskiem, na które przybywają turyści. Pochody odbywają się jednak nie tylko w wielkich miastach, np. w moim regionie każda wioska ma swój „Karnevalsumzug„. Przez miasto ciągnie pochód złożony z ozdobionych samochodów, przebranych postaci. Dzieciom rzucane są słodycze, szmaciane lalki i inne małe prezenty. Największy pochód odbywa się w Kolonii i ma długość około 8 km. Co roku wybierane jest hasło przewodnie

Boże Narodzenie w Niemczech

Boże Narodzenie

Najbardziej lubianym przez Niemców świętem jest Boże Narodzenie. Przygotowania do obchodzenia tychże świąt rozpoczynają się już w październiku, co widać na wystawach sklepowych.

W pierwszy dzień Świąt na stołach pojawiają się wystawne dania, np. pieczona gęś nadziewana jabłkami lub kasztanami podana z sosem i ziemniakami, pieczone kiełbasy i dziczyzna oraz dania na bazie kapusty – kiszonej i świeżej. W Niemczech na Święta przygotowuje się także specjalne słodkości. Najsłynniejsza z nich to Weihnachtsstollen, czyli strucla nadziewana bakaliami, głównie rodzynkami. Piecze się także pierniczki – Lebkuchen lub Pfefferkuchen. Ich podstawą jest miód oraz aromatyczne przyprawy – imbir, kardamon, cynamon, goździki i anyż. Niemcy nie wyobrażają sobie, żeby świąteczne pierniczki jeść w innych okolicznościach niż w Boże Narodzenie.

Święty Mikołaj – heilige Nikolaus

heilige Nikolaus

Do niemieckich dzieci Święty Mikołaj przychodzi dwukrotnie. Pierwszy raz odwiedza je 6 grudnia i jest uosobieniem biskupa Mikołaja (heilige Nikolaus). Ponownie Święty Mikołaj przybywa 25 grudnia, ale tutaj sprawa nieco się komplikuje. W środkowych i wschodnich Niemczech w Wigilię przychodzi Świąteczny Gość (Weihnachtsmann), który wygląda, niczym Mikołaj z Laponii – ma długą siwą brodę, czerwony płaszcz i czerwoną czapkę z pomponem. Natomiast w zachodnich i południowych Niemczech prezenty przynosi Dzieciątko Jezus (Christkind) tak jak na Śląsku.

Jarmarki bożonarodzeniowe

Weihnachtsmärkte

Jarmarki bożonarodzeniowe są uwielbiane przez Niemców i cieszą się również sympatią turystów z całego świata. U naszych zachodnich sąsiadów organizuje się około 150 jarmarków świątecznych, które rozpoczynają się na początku adwentu i kończą przed lub tuż po Bożym Narodzeniu. Podczas spaceru między straganami można kupić świąteczne ozdoby i spróbować tradycyjnych potraw. Obowiązkowo trzeba napić się grzanego wina z korzennymi przyprawami i pomarańczami. To właśnie na jarmarkach można poczuć prawdziwą magię Świąt w wydaniu niemieckim. Jarmarki świąteczne są organizowane praktycznie w każdym większym mieście.

Klöcklerzy z doliny Gegendtal

Austria

Karyntia

Chłopaki w rozciągającej się od Treffen po Afritz dolinie Gegendtal nie mają łatwego zadania, gdy w trzy czwartkowe wieczory w czasie adwentu chodzą od domu do domu, aby życzyć mieszkańcom zdrowia na nadchodzący rok, mocno przy tym hałasując i głośno pobrzękując dzwonkami. Panuje tu mianowicie taki zwyczaj, że nie wpuszcza się ich od razu do środka, tylko wygania tradycyjnymi powiedzonkami. Klöcklerzy („dzwoniący”) muszą sobie najpierw wywalczyć wstęp, posługując się wierszami i śpiewem. Ale za to potem dostają w nagrodę solidne „klöcklerskie” przekąski.

Wizyta starej baby

Austria

Wizyta starej baby

Podczas „świętych wieczorów”, głównie jednak w nocy z 5 na 6 stycznia, w dolinie Rosental grasuje „Pehtra Baba”. W przebraniu starej niechlujnej kobiety, z zasłoniętą twarzą i słomianym kapeluszem na głowie, włóczy się od domu do domu. Według legendy, tam gdzie dostanie kiełbasy, której się domaga, przez cały rok nie zajrzy żadne nieszczęście. „Pehtra Baba” sypie też dookoła wydobywanymi z kosza lub z fartucha orzechami, suszonymi śliwkami i słodyczami, którymi następnie raczą się dzieci.

Dni Świętego Ognia

Austria

W Wielką Sobotę, przed poświęceniem pokarmów, dzieci ze wschodniej Styrii jako „Posłannicy Świętego Ognia” spotykają się wcześnie rano w kościele i przynoszą żeliwne garnki, aby poświęconym ogniem zapalić zgorzeliny i własnoręcznie zebrane huby. Potem przenoszą jak najszybciej ogień z domu do domu. Zwyczaj przekazywania święconego ognia pochodzi z czasów, kiedy nie było jeszcze zapałek czy zapalniczek. Ludzie nie mogli dopuścić do wygaśnięcia ognia, dlatego używali własnych żeliwnych garnków, aby ogień przetrwał całą noc. Tyko raz w roku, w Wielki Piątek, można było pozwolić na wygaśnięcie ognia. W Wielką Sobotę mieszkańcy wschodniej Styrii rozpalali ogień za pomocą „świętego ognia” z parafii. A tylko ci chłopcy, którzy jako pierwsi dotarli z ogniem do domu, otrzymywali podarunki.

10

Jarmarki bożonarodzeniowe

Austria

Dziękuję za uwagę! Przygotowała Kasia Śleziak kl. VIII