Klasa 6 - składnia

składnia

wprowadzenie

wypowiedzenie

Romeo Julię, ale nie mogli pokochał być razem.

czy wszystko tu gra?

Julia uczucie odwzajemniła Romea.

co szwankuje? ano składnia!

czy zastosowano reguły gramatyczne?

czy mamy tu ciąg wyrazów?

Romeo Julię, ale nie mogli pokochał być razem.

czy wyrazy są właściwie uporządkowane?

czy układ wyrazów zachowuje logikę?

czy wyrazy łączą się pod względem znaczenia?

Subtitle

Ułóżmy zatem definicję wypowiedzenia.

wypowiedzenia

zdania

równoważniki zdań

wypowiedzenie, w którym pojawia się czasownik (najczęściej w formie osobowej)

nie mają czasownika w formie osobowej

Wróg u bram. Czas na nas. Morderstwo w Weronie!

Obejrzałem ten film z przyjemnością. Julia oddała swe serce młodemu Montekiemu.

- równoważnikami są takie wypowiedzenia, które nie zawierają czasownika w formie osbowej, ale do których taki czasownik można by dodać (Goście u Anki -> Goście byli u Anki - równoważnikami są też wypowiedzenia z bezokolicznkiem oraz te, które zawierają imiesłów przysłówkowy (wyrazy zakończone na -ąc/ -łszy/ -wszy, np. myjąc, zrobiwszy, przyszedłszy

Uwaga! Wypowiedzenia, które zawierają czasownik w formie nieosbowej zakończonej na -no, -to to też zdania Uwaga2! Zdanie zamiast czasownika w formie osobowej zawierać słowa typu: szkoda, żal, trzeba, wolno, należy: Szkoda gadać. Trzeba / wolno / należy to posprzątać.

Krótka powtórka wiadomości z poprzedniej lekcji.

Spróbujmy wspólnie znaleźć różnicę między poniższymi wypowiedzeniami.

Jak się dziś czujesz? Kiedy mnie odwiedzisz? Chorwacja mnie urzekła. Weź ze sobą parasol. Przyjdź, proszę. Mam dzis mnóstwo energii.

Jaka jest intencja, jaki jest cel nadawcy w poszczególnych wypowiedziach?

Wypowiedzenia (ze względu na cel wypowiedzi)

pytające

rozkazujące

oznajmujące

cel:- przekazywanie informacji - relacjonowanie - opowiadanie

cel:- prośba - rozkaz - polecenie

cel:- pozyskanie informacji, zdobycie wiedzy

Specific

+ wykrzyknikowe

poćwiczmy

Podział zdań, czyli test z matematyki na j. polskim

przyjaciel to ktoś ,kto przychodzi do twojego domu z pakunkiem książek i nie dba o nic a najmniej o siebie (...)E. Tkaczyszyn-Dycki, XVII z tomu: "Piosenka o zależnościach i uzależnieniach")

„Tam, gdzie ten promień równiny dotyka I cień ucieka, jakby biegł naprawdę, Warszawa stoi (...)" (Cz. Miłosz, "Ojciec objaśnia")

Statek tych czasów nie płaci, Pracą człowiek próżno traci. (Kochanowski, "Na swoje księgi")

Oddałbym pół wieku sławy Za kolor wiosennej trawy. (J. Sztaudynger, "Piórka")

Na­dzie­ja to już nie jest ta mło­da dziew­czy­na et ce­te­ra, nie­ste­ty. (W. Szymborska, "Schyłek wieku")

Podział zdań

Pojedyncze

Złożone

Mają tylko jedno orzeczenie

Mają więcej niż jedno orzeczenie

• Napiję się kakao, zjem awokado, a potem poczytam o wyrazach nieodmiennych.
• Najpierw czytam książkę, później słucham audiobooka.
• Uwielbiam język polski, ale nie znoszę składni.

nierozwinięte

rozwinięte

• Stoję.
• Ania śpi.

• W czasie nauki zdalnej tęsknię za szkołą.
• Twoje ostatnie wypracowanie było wspaniałe.

oprócz podmiotu i orzeczenia zawierają także określenia podmiotu lub orzeczenia

orzeczenie lub podmiot + orzeczenie

Czas na ćwiczenie, dużo ćwiczeń.

A swoją drogą, jaki tu mamy typ wypowiedzenia?:)