Syzyfowe prace

Jak przebiegała nauka w szkole w Klerykowie?

Doświadczenia ważne dla Marcina Borowicza: • rozstanie z rodzicami i zamieszkanie u nauczyciela w Owczarach; • pierwsze egzaminy – rozpoczęcie nauki w gimnazjum w Klerykowie; • śmierć matki; • wakacje, w czasie których otrzymał od ojca strzelbę; • obejrzenie rosyjskiego przedstawienia w teatrze; • prowadzenie koła literatury rosyjskiej • wstawienie się za Andrzejem Radkiem; • lekcja języka polskiego, na której Zygier recytował Redutę Ordona; • spotkania „na górce” u Gontali; • obrzucenie błotem profesora Majewskiego; • miłość do Anny Stogowskiej „Biruty”; • uzyskanie matury; • wyjazd ukochanej w głąb Rosji.

Doświadczenia ważne dla Andrzeja Radka:• trudne dzieciństwo w rodzinie fornala; • zafascynowanie nauką dzięki Antoniemu Paluszkiewiczowi; • opuszczenie wsi – rozpoczęcie nauki w progimnazjum w Pyrzogłowach; • śmierć Paluszkiewicza (osamotnienie chłopca); • konieczność zarabiania na życie korepetycjami; • otrzymanie posady u pana Płoniewicza; • wyśmiewanie chłopca w gimnazjum w Klerykowie; • pobicie Tymkiewicza i wyrzucenie ze szkoły; • znalezienie przyjaciół – m.in. Zygiera i Borowicza.

Szkoła w czasach zaborów

System szkolny: • szkoły elementarne, do których uczęszczały także dzieci wiejskie (np. w Owczarach) • nauczanie domowe (prywatni nauczyciele – np. Paluszkiewicz) • progimnazja obejmujące tylko kilka niższych klas gimnazjum (np. szkoła w Pyrzogłowach – klasy I–IV) • ośmioklasowe gimnazja kończące się uzyskaniem matury; oddzielne szkoły średnie dla chłopców i dziewcząt • wyższe uczelnie

Przedmioty nauczania: • szkoły elementarne – pisanie i czytanie po rosyjsku, podstawowe działania arytmetyczne, religia, śpiew • szkoły średnie – język rosyjski, języki starożytne (łacina, greka), matematyka, zyka (od klasy VI), historia – przede wszystkim cerkwi i Rosji, religia, język polski (przedmiot nieobowiązkowy, do którego zniechęcano, m.in. organizując lekcje o niewygodnej porze)

Metody nauczania: • przede wszystkim wykład, często przeładowany informacjami i nudny dla uczniów • schematyczne ćwiczenia • wielokrotne powtarzanie treści, uczenie wiadomości na pamięć, nierzadko bez ich objaśniania • tłumaczenie tylko fragmentów utworów, brak dbałości o zapoznanie uczniów z całością tekstu • stosowanie przede wszystkim kar (w tym cielesnych) • brak dbałości o to, by zainteresować uczniów przedmiotem

Samokształcenie: • podejmowane zwłaszcza w starszych klasach gimnazjum • pogłębianie wiedzy na temat literatury rosyjskiej – wynik rusyfkacji • poszerzanie wiadomości wynoszonych z lekcji – głód wiedzy; świadomość, że wiedza wynoszona ze szkoły jest niepełna (przykład: dokładne badanie budowy oka i ucha) • dążenie do poznawania treści zakazanych (np. literatury romantycznej) – rosnąca potrzeba przeciwstawienia się zaborcom

Zabielskij – nauczyciel języka rosyjskiego i inspektor. Nadzorował proces nauczania i kontrolował uczniów (także na stancjach). Faworyzował uczniów, którzy przejawiali zainteresowanie literaturą rosyjską.

Majewski – nauczyciel klasy wstępnej; uległy wobec przełożonych. Brał łapówki za korepetycje gwarantujące pomyślny wynik egzaminu wstępnego.

Kriestoobriadnikow – dyrektor gimnazjum; był pobłażliwy wobec uczniów, stawał po ich stronie w kon iktach z nauczycielami; w ten sposób łatwiej mu było rusy kować uczniów.

Leim – nauczyciel łaciny w młodszych klasach, z pochodzenia Niemiec. Należał do najstarszych nauczycieli, ale ponieważ nie znał dobrze języka rosyjskiego, odsunięto go od uczenia historii i języków. Surowy, budził lęk uczniów. Wobec władz przyjął postawę ugodową, np. wymierzał kary za mówienie po polsku (choć w domu sam używał tego języka).

Kostriulew – nauczyciel historii, surowy i wymagający. Rusy kował uczniów przez manipulowanie faktami z polskiej historii.

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat.

Iłarion Stiepanycz Ozierskij – nauczyciel rosyjskiego. Miał dużą wiedzę, ale nie potra ł zapanować nad klasą. Uczniowie lekceważyli jego polecenia, wyśmiewali niechlujny strój i roztargnienie (np. zdarzało mu się zapomnieć, gdzie mieszka). • Nogacki – nauczyciel arytmetyki; sumienny, surowy, sprawiedliwy. Mimo że celowo nie planował nikogo rusy kować, jego konsekwentny sposób nauczania sprawiał, że uczniowie zaczynali myśleć po rosyjsku. • Sztetter – nauczyciel języka polskiego. Obarczony liczną rodziną, bał się utracić posadę, dlatego unikał wszelkiego ryzyka. Uczniowie nie czuli do niego respektu, lekceważyli jego lekcje.