BALLADYNA

Niezwykłość świata przedstawionego w Balladynie Juliusza Słowackiego

KONTEKSTSłowacki napisał "Balladynę" w Szwajcarii w 1834 r., ale opublikował ją dopiero w 1839r., po powrocie z podróży na Bliski Wschód. W zamierzeniu poety dzieło miało stanowić pierwszą część cyklu sześciu dramatów poświęconych legendarnym dziejom Polski. Tytuł dramatu i zarazem imię głównej bohaterki Balladyny nawiązuje do popularnego w pierwszej poł. XIX w. gatunku literackiego - ballady romantycznej. W dramacie (podobnie jak w innych utworach tego typu) świat rzeczywisty współistnieje z nadprzyrodzonym. Postacie zostały zaczerpnięte z folkloru, głównym tematem jest miłość i zbrodnia, azasady moralne odwołują się do ludowego pojęcia sprawiedliwości.

ELEMENTY ŚWIATA PRZEDSTAWIONEGO: a) Przestrzeń – okolice jeziora Gopła (las, chata pustelnika, chata wdowy, zamek Kirkora) oraz Gniezno b) Czas – nieokreślony; sam autor określa czas jako „bajeczny” c) postacie realistyczne i fantastyczne d) wydarzenia

ŚWIAT PRZEDSTAWIONY:

Gopło – jezioro w województwie kujawsko-pomorskim na Pojezierzu Gnieźnieńskim; wiąże się z legendą o królu Popielu, którego myszy zjadły; w dramacie Słowackiego jest siedzibą nimfy Goplany, podkreśla baśniowo-legendarny charakter świata przedstawionego.

GNIEZNO

w dramacie Słowackiego • stolica legendarnych Popielów (najpierw Popiela III, a po jego obaleniu – uzurpatora Popiela IV) • zabicie uzurpatora przez Kirkora • bitwa pod murami miasta między wojskami Kirkora a przekupionymi najemnikami Fon Kostryna i Balladyny • objęcie tronu królewskiego przez Balladynę i sądzenie winnych

w historii Polski • pierwsza stolica Polski • siedziba Mieszka I i pierwszych Piastów • chrzest Polski • katedra gotycka ze słynnymi drzwiami przedstawiającymi dzieje św. Wojciecha • Zjazd Gnieźnieński • koronacja Bolesława Chrobrego

Wniosek – uczynienie Gniezna częścią przestrzeni legendarnej miało przypuszczalnie podkreślić wagę tego miasta w historii Polski i sprawić, że przedstawione wydarzenia będą się wydawać bardziej prawdopodobne. „Wybór Gopła i Gniezna jako miejsca akcji okazał się [...] wyborem znaczącym. Tam była kolebka Polski i tam padło w glebę ziarno jej przyszłych losów” .

Grabiec – wieśniak, pijaczyna, kochanek Balladyny, ukochany Goplany obdarowany przez nią koroną Lecha Filon – pasterz szukający idealnej kochanki Wieśniacy – sąsiedzi i znajomi Wdowy oraz jej córek Fon Kostryn – naczelnik straży w zamku Kirkora Gralon – posłaniec i rycerz Kirkora Kanclerz – stróż prawa czuwający nad przebiegiem sądu dokonywanego przez nową władczynię zamkowy

POSTACI REALISTYCZNE (PRAWDOPODOBNE) Pustelnik (ukrywający się pod tą postacią król Popiel III) Kirkor – hrabia, pan pobliskiego zamku Wdowa – matka Aliny i Balladyny Alina – młodsza córka Wdowy Balladyna – starsza córka Wdowy

POSTACI FANTASTYCZNEGoplana – królowa jeziora Gopło Skierka – leśny duszek, życzliwy i posłuszny sługa Goplany Chochlik – leśny duszek, złośliwy i krnąbrny sługa Goplany Duch Aliny – cień z dzbankiem na głowie

WYNOTUJ WYDARZENIA I REKWIZYTY, KTÓRE TWOIM ZDANIEM DECYDUJĄ O NIEZWYKŁOŚCI ŚWIATA PRZEDSTAWIONEGO:- AKT I - AKT II - AKT III - AKT IV - AKT V

TRAGIZM I KOMIZM W DRAMACIE: TRAGIZM - cecha sytuacji lub wydarzenia, które prowadzą nieuchronnie do wielkiego nieszczęścia; w tragedii: cecha sytuacji, w której bohater musi podjąć walkę skazaną na klęskę. KOMIZM - cecha sytuacji, rzeczy lub osoby budząca wesołość; efekt komiczny uzyskany w utworze artystycznym poprzez sposób przedstawienia postaci, obyczajów lub sytuacji.

DZIĘKUJĘ