KONTEKSTY

KONTEKSTY INTERPRETACYJNE

Ala Krawczyk

pO LEKCJI POWINIENEŚ:

1. wiedzieć, co to jest kontekst interpretacyjny,2. umieć wymienić i zdefiniować rodzaje kontekstów, 3. umieć rozponać konteksty w lekturach, 4. samodzielnie wskażywać lektury do podanych kontekstów.

KLIKAJ PULSUJACE ELEMENTY

Utwór literacki nie powstaje w próźni. Jest zwykle wynikiem różnych okoliczności: czasem ma związek z wydarzeniami w życiu artysty, innym razem powstaje w wyniku inspiracji zewnętrznej, jako polemika z czymś lub kontynuacja czegoś (jakieś idei). Aby interpretacja dzieła była pogłębiona, pełna, trzeba się mu przyjrzeć przez pryzmat kontekstów, na tle ktorych powstało.

KONTEKSTY INTERPRETACYJNE

W wypracowaniu masz obowiązek przywołać szerokie i różnorodne konteksty interpretacyjne.

Różne znaczenia słowa

kontekst

1.«fragment tekstu potrzebny do dokładnego rozumienia danych wyrazów lub wyrażeń» 2. «zespół czynników współistniejących, powiązanych z czymś» 3. «zespół jednostek językowych, które stanowią otoczenie danej jednostki»

Nas interesuje znaczenie 4

4. «zespół odniesień niezbędnych do zrozumienia utworu literackiego, dzieła naukowego itp.»

FUNKCJE KONTEKSTU

służy interpretacji, pomaga zrozumieć sens dzieła

poszerza problematykę dzieła, odsyła do świata poza utworem

• KONTEKST FILOZOFICZNY

Rodzaje kontekstów

KONTEKSTBIOGRAFICZNY

KONTEKSTTEORETYCZNO-LITERACKI

KONTEKSTLITERACKI

KONTEKSTHISTORYCZNO-LITERACKI

KONTEKSTKULTUROWY (ARTYSTYCZNY)

KONTEKSTHISTORYCZNY

KONTEKSTFILOZOFICZNY

KONTEKSTSPOŁECZNYY

np. zawiązek Trenów z wydarzeniami w życiu J. Kochanowskiego - śmierć córki

podaj czynniki związane z życiem autora, które wpłynęły na powstanie danego dzieła lub znajdują w nim odzwierciedlenie

KONTEKST BIOGRAFICZNY

np. cytat z Ody do młodości A. Mickiewicza w Kartotece T. Różewicza i jego parodystyczny sens

opisz funkcjonowanie interpretowanego zagadnienia w innych utworach literackich

KONTEKST LITERACKI

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

np. SONETStepy akermańskieA. Mickiewicz

przyporządkuj utwór do istniejących gatunków literackich, nazwij cechy typowe dla tego gatunku

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

np. symbolizm i dekadentyzm w Weselu S. Wyspiańskiego

odwołaj się epoki, w której powstało dzieło, do prądów literackich i stylów w sztuce dominujących w tym czasie

np. związek Pożegnania z Marią Tadeusza Borowskiego z II wojną światową

weź pod uwagę wydarzenia historyczne, o których mowa w utworze lub te, które wpłynęły na powstanie dzieła

KONTEKST HISTORYCZNY

np. epikureizm i stoicyzm w Pieśniach J. Kochanowskiego

wskaż w utworze nawiązania do panujących w danym czasie poglądów filozoficznych, ewentualnie światopoglądowych, religijnych bądź ideologicznych

KONTEKST FILOZOFICZNY

np.LALKAB. Prus

KONTEKST IDEOWY

np.ZBRODNIA I KARAF. Dostojewski

KONTEKST ŚWIATOPOGLĄDOWY

BOGURODZICA

KONTEKST RELIGIJNY

np.Chłopi W. S. Reymonta

pokażwarunki społeczne i obyczajowość epoki, w której powstał utwór

KONTEKST SPOŁECZNY

odnieś się do tradycji kulturowej (np. antycznej, biblijnej) albo odwołaj się do innych pozaliterackich tekstów kultury - mogą to być obrazy, filmy, spektakle teatralne, plakaty, rzeźby, komiksy itp.

KONTEKST KULTUROWY (ARTYSTYCZNY)

np. związek obrazu Błędne koło J. Malczewskiego z Weselem S. Wyspiańskiego

Szukając kontekstów...

Bądź czujny wobec: • imion, • nazwisk, • tytułów pojawiających się w utworze.

Zwracaj uwagę na: • tytuł, • dedykację, • datę i miejsce powstania utworu. Mogą nieść wiedzę dotyczącą kontekstu historycznego.

Kilka żelaznych zasad

• Bądź precyzyjny – pierwsze skojarzenie może być mylne.

• Ćwicz odgadywanie kontekstów! To jak gra w skojarzenia – jeśli nawiązania nie znasz, lepiej sprawdzić. Aby dobrze kojarzyć, trzeba orientować się w pewnych obszarach kultury. Poeci najchętniej nawiązują do antyku i mitologii, do twórczości Szekspira lub do sztuki najczęściej.

With love; Genially.

Teraz prześledź dokładnie podane Ci przykłady kontekstów w różnych znanych Ci utworach literackich.

KONTEKST LITERACKI

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

Antygona

Sofokles

KONTEKST FILOZOFICZNY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST LITERACKI

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

Makbet

KONTEKST HISTORYCZNY

Szekspir

KONTEKST FILOZOFICZNY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST LITERACKI

Cierpienia młodego Wertera

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

KONTEKST BIOGRAFICZNY

Johan Wolfgang Goethe

KONTEKST FILOZOFICZNY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

Treny

KONTEKST BIOGRAFICZNY

Jan Kochanowski

KONTEKST FILOZOFICZNY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST HISTORYCZNY

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

LALKA

KONTEKST FILOZOFICZNY

B. Prus

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST KULTUROWY

KONTEKST HISTORYCZNY

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

DZIADY CZ. III

KONTEKST BIOGRAFICZNY

A. Mickiewicz

KONTEKST FILOZOFICZNY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST HISTORYCZNY

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

Pan Tadeusz

KONTEKST BIOGRAFICZNY

A. Mickiewicz

KONTEKST ŚWIATOPOGLĄDOWY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST HISTORYCZNY

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

WESELE

KONTEKST BIOGRAFICZNY

S. Wyspiański

KONTEKST FILOZOFICZNY

KONTEKST SPOŁECZNY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST LITERACKIE

ZBRODNIA I KARA

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

F. Dostojewski

KONTEKST ŚWIATOPOGLĄDOWY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

KONTEKST HISTORYCZNY

KONTEKST LITERACKI

POŻEGNANIE Z MARIĄ KAMIENNY ŚWIAT

KONTEKST HISTORYCZNOLITERACKI

T. Borowski

KONTEKST BIOGRAFICZNY

KONTEKST FILOZOFICZNY

KONTEKST TEORETYCZNOLITERACKI

Pamiętasz - ćwiczenie czyni mistrza! Ćwiczymy zatem:) Powodzenia

Jeśli przyswoiłeś sobie wiedzę, o którą prosiłam i zrobiłeś zadania, na pewno Twoje wypowiedzi będą teraz ciekawsze i wyżej ocenione. Pozdrawiam :)