Do matki Polki

"Do matki Polki" Adam Mickiewicz

TEMAT: Romantyczna miłość do ojczyzny...

W epoce romantyzmu śmierć za ojczyznę uznawano za wyraz prawdziwej miłości do niej - akt najwyższego poświęcenia.

Matka Polka w wierszu Mickiewicza to kobieta będąca uosobieniem losów tysięcy ówczesnych matek.

Poeta odwołuje się w wierszu do martyrologii, ukazuje niesprawiedliwość dziejową i los, od którego nie ma ucieczki. NOTATKA: 1. Wiersz powstał krótko przed wybuchem powstania listopadowego. 2. W postaci bohaterki lirycznej kryje się los tysięcy polskich kobiet-matek. 3. W utworze podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do matki, ukazując pesymistyczną wizję walki o wolność.

Przeznaczeniem młodego Polaka, o którym mówi się w wierszu, będzie walka z caratem. Całe jego wychowanie ma na celu, jak najlepsze przygotowanie go do tej walki. I tu właśnie rola matki – poeta przedstawia cały program jak wychować spiskowca: Wcześnie mu ręce okręcaj łańcuchem, Do taczkowego każ zaprzęgać woza, By przed katowskim nie zbladnął obuchem Ani się spłonił na widok powroza […] Musi on bowiem przywyknąć do więziennych lochów, samotności i myśli o śmierci. Wszystkie te działania podjęte choćby od najmłodszych lat i tak skazane są na klęskę, na klęskę skazana jest cała ta nieuczciwa walka. Tragiczną beznadzieję losów przyszłego konspiratora zawarł poeta w następujących słowach skierowanych do matki: Syn twój wyzwany do boju bez chwały Do męczeństwa… bez zmartwychpowstania.

Ukazana w wierszu matka to wzór kobiety-Polki, która prowadzi patriotyczną edukację i przygotowuje synów do walki o niepodległość, wszczepia w ich serca miłość do ojczyzny oraz nienawiść do jej wrogów. Ma świadomość beznadziejności takiej walki, mimo tego poświęca się, skazuje na cierpienie, wie, że takie właśnie jest jej przeznaczenie. Idealizacja polskiej kobiety-matki, której odsłonięta zostaje tragiczna dola skazańca, najpełniej wyraża się przez nawiązanie do losów Maryi.

Według poety Juliana Przybosia wiersz Do matki Polki wznosi się wręcz na szczyt patriotycznego bólu, a z tego szczytu „strofy toczą się jak głazy w otchłań przerażenia”. Dodaje jednak zaraz, że ostatecznie wiersz nie jest wyrazem ostatecznego zwątpienia, rezygnacji, samounicestwienia – wręcz przeciwnie płynie z niego moc. Tylko świadomość okrutnej prawdy daje siłę do walki z „wrogiem potężnym” i wiersz ten nakazuje walkę o wolność, mimo świadomości klęski, jest zatem wyrazem najgłębszego buntu.