Kochanowski_Pieść IX

JAN KOCHANOWSKI

PIEŚŃ IX

Szczęście kołem bieg swój toczy

Fortuna

Fortuna w mitologii rzymskiej to bogini nieubłaganego losu. Bywa ona przedstawiana jako postać kobieca z przewiązanymi oczami i rogiem obfitości lub kołem (sterem). Ten ostatni atrybut Fortuny wskazuje na jej zmienność – mówi się, że „fortuna kołem się toczy” – a więc potrafi niespodziewanie obdarzyć łaskawością, której po niedługim czasie człowieka pozbawia i wpędza go w kłopoty.

Fortuna - atrybuty

róg

ster

koło

opaska na oczach

żagiel, skrzydła, rozwiana szata

notatka

Jan Kochanowski

Pieśń IX

(Księgi wtóre)

Ty nie miej za stracone, Co może być wrócone: Siła Bóg może wywrócić w godzinie; A kto mu kolwiek ufa, nie zaginie.

Ale człowiek zhardzieje, Gdy mu sie dobrze dzieje; Więc też, kiedy go Fortuna omyli, Wnet głowę zwiesi i powagę zmyli. Lecz na szczęście wszelakie Serce ma być jednakie; Bo z nas Fortuna w żywe oczy szydzi, To da, to weźmie, jako sie jej widzi.

Nie porzucaj nadzieje, Jakoć sie kolwiek dzieje: Bo nie już słońce ostatnie zachodzi, A po złej chwili piękny dzień przychodzi. Patrzaj teraz na lasy, Jako prze zimne czasy Wszystkę swą krasę drzewa utraciły, A śniegi pola wysoko przykryły. Po chwili wiosna przyjdzie, Ten śnieg z nienagła zéjdzie A ziemia, skoro słońce jej zagrzeje, W rozliczne barwy znowu sie odzieje. Nic wiecznego na świecie: Radość sie z troską plecie, A kiedy jedna weźmie moc nawiętszą, W ten czas masz ujźrzeć odmianę naprędszą. .

Jakich rad udziela podmiot liryczny człowiekowi, który chciałby osiągnąć szczęście?

notatka

stoicyzm

- kierunek filozoficzny zakładający, że człowiek jest częścią wszechświata i wszystko, co go spotyka jest zgodne z prawami natury. W każdej sytuacji należy zachować wewnętrzny spokój, bo tylo umiarkowanie, zarówno w smutku, jak i w radości, może dać człowiekowi szczęście..

stoicki – odznaczający się niezmąconym spokojem, cierpliwością, obojętnością na zmiany losu; niezachwiany, niewzruszony, np. Jurek w tej trudnej sytuacji zachował stoicki spokój. stoik – człowiek spokojny i opanowany, zachowujący zimną krew w każdej sytuacji, znoszący zmienne koleje losu, np. Mój tata jest prawdziwym stoikiem, nigdy nie podnosi na nas głosu.

notatka

epikureizm

- kierunek filozoficzny zakładający, że celem życia człowieka jest dążenie do szczęścia, ze wszystkiego, co nas w życiu spotyka, należy czerpać radość. Najbardziej wartościowe w życiu są przyjemności płynące z przeżyć duchowych

PIEŚŃ jako gatunek

notatka

- gatunek należący do LIRYKI; - podział na strofy, wersy; - wiersz stroficzny - ta sama liczba wersów w każdej strofie; - jednakowa liczba sylab w każdym wersie; - stały układ rymów; - powtarzające się elementy - powtórzenia, anafory, refren

podsumowanie

Pieśń IX

notatka

- gatunek należący do LIRYKI; - podział na strofy, wersy; - wiersz stroficzny - ta sama liczba wersów w każdej strofie; - jednakowa liczba sylab w każdym wersie; - stały układ rymów; - powtarzające się elementy - powtórzenia, anafory, refren

Dziękuję!

Anita Czernik-Kubiak