Twórczość Kochanowskiego - powtórzenie wiadomoci

TWÓRCZOŚĆ JANA KOCHANOWSKIEGO

POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI

BIOGRAFIA

BIOGRAFIA

1

2

3

Kliknij i wykonaj ćwiczenie.

1

2

Pieśń świętojańska o sobótce

Pieśń panny XII

1

2

Podmiot liryczny przywołuje wszystkie rodzaje lamentów, żalów (wszelkie synonimy bólu i cierpienia) od czasów antycznych po współczesne sobie tradycje.

Prosi, by wszystkie te bolesne uczucia pomogły mu opłakiwać jego wielką stratę - śmierć córeczki, Urszulki.

Podmiot liryczny, zbolały ojciec wzywa wszystkie smutki, żale, ból (synonimy bolesnych uczuć), także te, wywodzące się z tradycji antycznej.

Zaprasza je wszystkie, by pomogły mu opłakiwać jego wielką stratę - śmierć córeczki, Urszulki.

Tak więc smok, upatrzywszy gniazdo kryjome,Słowiczki liche zbiera, a swe łakomeGardło pasie; tym czasem matka szczebiece Uboga, a na zbójcę co raz sie miece. Metafora pokazuje śmierć jako okrutnego smoka, a zmarłą, jako lichego słowiczka wyrwanego z gniazda.

Metafora podkreśla bezrozumną siłę śmierci, która, nie bacząc na rozpaczliwe wysiłki i starania rodziców, bo ratować swoje dzieci, pożera je, jak malutkie ptaszki.

Nie wiem, co lżej: czy w smutku jawnie żałować, Podmiot liryczny zastanawia się, co mogłoby przynieść mu ulgę w jego bólu - czy mogłaby to być jawna rozpacz, otwarte opłakiwanie straty.

Czyli sie z przyrodzeniem gwałtem mocować. Poeta zastanawia się, co mogłoby przynieść mu ulgę w bólu (w wielu wcześniejszych utworach wyznawał filozofię stoicką- zabrania ona popadania w skrajne emocje, zaleca spokój, pogodzenie się z losem)

Kochanowski przywołuje Heraklita z Efezu (greckiego filozofa - wyjątkowego pesymistę, który w swych rozprawach rozwodzi się nad marnością istnienia ludzkiego) i Simonidesa z Keos (twórcę antycznych trenów).

Tę, jesli ostre ciernie lub rodne pokrzywyUprzątając, sadownik podciął ukwapliwy,Mdleje zaraz, a zbywszy siły przyrodzonej,Upada przed nogami matki ulubionej.Takci sie mej namilszej Orszuli dostało... Jan Kochanowski porównał śmierć Urszulki do wycięcia młodego pędu oliwki przez nieostrożnego ogrodnika.

Porównanie homeryckie «porównanie, którego jeden człon jest rozbudowanym opisem ludzkich czynów zestawionych z zachowaniem zwierząt lub ze zjawiskami przyrody» (Słownik Języka polskiego, PWN)

To porównanie akcentuje przypadkowość śmierci, podkreśla kruchość, delikatność, bezbronność dziecka oraz potęguje rozpacz rodziców po bolesnej stracie.

O zła Persefono... zwrot do Persefony.

Persefona, w mitologii greckiej żona Hadesa i królowa podziemnego państwa zmarłych.

O zła Persefono! Mogłażeś tak wielu łzam dać upłynąć płono? Pytanie retoryczne wyrażające bezsilność zrozpaczonych rodziców wobec tak nienaturalnej i trudnej do zrozumienia śmierci małego dziecka.

...oliwka mała.... ...macierzyńskim szladem... ...szczupłym prątkiem... ...ostre ciernie... ...rodne pokrzywy......sadownik (...) ukwapliwy,......siły przyrodzonej......matki ulubionej.....namilszej Orszuli ...Srogiej śmierci... ...rodzicom troskliwym... Epitety wskazują na delikatność Urszuli i czułość, z jaką traktowali ją rodzice oraz z drugiej strony na okrucieństwo i brak logiki w działaniu śmierci.

...gałązek, ani listków... prątkiem Wskazują na małe, wątłe dziecko (Oliwka, która jeszcze rodziła ani listków, ani gałązek, sama jest małym wątłym pędem)

Tę, jesli ostre ciernie lub rodne pokrzywy Uprzątając, sadownik podciął ukwapliwy, Metafora śmierci, która jako ogrodnik ścinający chwasty, przecina również życie małej oliwki, Urszulki

O zła Persefono! Bunt wobec śmierci uosobionej w postaci mitologicznego bóstwa.

O zła Persefono! Mogłażeś tak wielu łzam dać upłynąć płono? Wyraz rozpaczy i buntu poety, który nie może pogodzić się ze śmiercią ukochanej córeczki.

po śmierci Urszulki, przed jej pogrzebem

pokój zmarłego dziecka - miejsce, gdzie spoczywa w trumnie

ojciec-poeta ogląda rzeczy należące do zmarłej córki

boleść, żal, cierpienie, gorzka refleksja

ubrania, rzeczy, które należały do zmarłej

wydanie córki odpowiednio za mąż, przygotowanie jej właściwego posagu

namilsza cora, dziewka droga,

sen żelazny, twardy, nieprzespany

Ubrania: nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory, letniczek pisany, paski złocone, licha tkaneczka,

ubrania, rzeczy zmarłej przyciągają wzrok poety, nie pozwalają mu przestać o niej myśleć, przestać rozpaczać po jej stracie

letniczek, uploteczki, paski, giezłeczko, tkaneczka, bryłeczka, główki

"...żałosne ubioryMojej namilszej cory...""...nie takąć dać obiecowałaWyprawę, jakąć dała.""Ociec ziemie bryłeczkę W główki włożył."

"Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie?Żalu mi przydajecie!" "Nie do takiej łóżnice, moja dziewko droga,Miała cię mać ubogaDoprowadzić, nie takąć dać obiecowałaWyprawę, jakąć dała!"

Tren - utwór liryczny o tematyce żałobnej, poświęcony osobie zmarłej, wysławiający jej zalety, czyny.

Ojciec Urszuli, poeta Jan Kochanowski, który stracił dziecko.

Urszula Kochanowska

Zróżnicowany: - smutny, żałosny przy opisie obecnej sytuacji, domu po śmierci córki; - pogodny, radosny we wspomnieniach domu za życia Urszulki.

Dom pełen życia, śmiechu, obecności ruchliwego, radosnego dziecka, które potrafiło rozweselić rodziców.

W domu panuje cisza, pustka mimo obecności innych domowników, nie ma nadziei na pocieszenie, ukojenie bólu.

uwydatnia ból i cierpienie ojca

podkreśla uczucie beznadziei, niemożność znalezienia pocieszenia

pokazuje, jak bardzo zmieniły się uczucia ojca, jak wielką stratę poniósł

"Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,Moja droga Orszulo, tym zniknienim swoim."

maluczką duszą,onym swym uciesznym śmiechem, szczere pustki

"Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim," - metafora"...z każdego kąta żałość człowieka ujmuje," - personifikacja, "...serce swej pociechy darmo upatruje." - personifikacja,

"...pełno nas, a jakoby nikogo nie było"Antyteza - przeciwstawienie

Środki stylistyczne w Trenie VIII mają uwydatnić ból, cierpienie i poczucie beznadziei, jakie są udziałem podmiotu lirycznego (poety-ojca).

Urszulka była radosną ruchliwą, żywiołową dziewczynką, której "wszędzie było pełno". Potrafiła okazać uczucia, zabawić, pocieszyć.

Ojciec - poeta jest zrozpaczony, pogrążony w apatii, beznadziei, nie spodziewa się znikąd pocieszenia, nie wierzy, że kiedykolwiek przestanie odczuwać ból.

Archaizm - wyraz, konstrukcja składniowa, frazeologizm, który wyszedł z użycia we współczesnym języku lub używany jest w zupełnie innym znaczeniu.

wszytki, wszytkiś, zawżdy, pobiegała, frasować, psować, rozśmiać się, obłapiając,

Treny Jana Kochanowskiego to cykl 19 utworów, które powstały po śmierci ukochanej córki dwuipółletniej Urszuli, która zmarła w 1579 roku i okryła żałobą całą rodzinę, ale nade wszystko samego poetę, który wiązał z utalentowaną dziewczynką nadzieje.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.

Lorem ipsum dolor sit

• Lorem ipsum dolor sit amet.
• Consectetur adipiscing elit.
• Sed do eiusmod tempor incididunt ut.
• Labore et dolore magna aliqua.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit