Kl. VII Gleby

Gleby

Cel lekcji: Dowiesz się, czy Polska posiada urodzajne gleby

NaCoBeZu Uczeń:

• wyróżnia najważniejsze cechy gleby brunatnej, bielicowej, czarnoziemu, mady i rędziny,
• wskazuje ich rozmieszczenie na mapie Polski oraz ocenia przydatność rolniczą;

• Rośliny, skały i rodzaje gleb są ze sobą ściśle powiązane.
• Na jakość gleby czyli na jej urodzajność wpływa wiele czynników: rodzaj skały, na której powstała, zawartość próchnicy oraz zawartość wody –jej wilgotność
• Gleba sięga do maksymalnie 2 metrów. Jej warstwa nosi nazwę pedosfery
• Składa się z okruchów skał, z wody, obumarłych szczątków organizmów, powietrza i żywych organizmów

Od czego zależy jaki rodzaj gleby powstanie na danym terenie:

Powstawanie gleby

POwstawanie gleby trwa tysiące lat. W tym czasie zachodza trzy procesy:

1.rozpad skały na coraz mniejsze okruchy pod wpływem wody, czynników atmosferycznych, a także zasiedlających ją mchów, porostów i traw2.rozwój roślin na gromadzącej sie materii organicznej i mineralnej3.mieszanie sie składników gleby(gdy ma juz ona znaczną grubość)

Do wytworzenia 1 cm wartswy gleby potrzeba od 200 do 500 lat. Czas jaki jest potrzebny do wytworzenia gleby w warunkach naturalnych i bez udziału człowieka nadającej się pod uprawę to kilka tysiecy lat

80% polskich gleb to brunatne płowe i bielicowe

• W Polsce o rodzaju gleb decyduje przede wszystkim klimat, w którym leżymy, a mianowicie klimat umiarkowany oraz strefa roślinna, w której leży nasz kraj, a to powoduje, że przeważają u nas GLEBY BRUNATNE, PŁOWE I BIELICOWE
• Rodzaj gleby zależy od rodzaju skał. W Polsce przeważają skały piaski, żwiry, lessy i gliny-te, które pozostawił lądolód skandynawski
• A na nich tworzą się poszczególne gleby. I tak na:
• Piasek-gleba bielicowa
• Glina-gleba brunatna i płowa
• Less-gleba czarnoziem

• Gleby inicjalne – piaski wydmowe wydm śródlądowych i nadmorskich, skaliste utwory terenów górzystych
• Rędziny – kreda, wapienie
• Czarnoziemy – less
• Czarne ziemie – bogate w materię organiczną osady bagienne lub pojezierne
• Gleby brunatne – gliny, iły
• Gleby płowe – piaski gliniaste
• Gleby bielicowe – ubogie skały macierzyste (piaski),
• Gleby bagienne – powstałe z organicznych szczątków gromadzonych w trwale beztlenowych warunkach środowiska silnie wilgotnego, bądź też wodnego
• Mady rzeczne – tworzą się w dolinach rzek jako utwory powodziowe

• GLEBY BRUNATNE, PŁOWE I BIELICOWE to gleby mało żyzne, a jest ich u nas najwięcej
• Gleby czarnoziemy, czarne ziemie i mady to gleby bardzo żyzne, a jest ich w Polsce mało

Wnioski:

• Najwięcej w Polsce jest mało żyznych gleb brunatnych, płowych i bielicowych
• Mady żyzne leżą w dolinach rzek
• Czarnoziemy występują na Wyżynie Lubelskiej
• Czarne ziemie tylko na Kujawach, w Wielkopolsce (okolice Wrocławia)
• Gleby inicjalne w górach
• Rędziny na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, Śląskiej i Lubelskiej

Zadanie:

Wykonaj profil glebowy

1. Słoik litrowy z zakrętką
2. Gleba brunatna (coś w kolorze piaskowym (piasek żółty, kasza kukurydziana, płatki kukurydziane), kakao, czarna ziemia ogrodowa, trochę zielonej trawy)
3. Gleba bielicowa (piasek, coś rudego(mąka wymieszana z kakao), mąka lub kasza manna, czarna ziemia ogrodowa i trochę zielonej trawy)
4. Czarnoziem (piaskowy kolor, czarna ziemia ogrodowa, trochę zielonej trawy)
5. Rędzina (sól gruboziarnista lub fasola biała, czarna ziemia ogrodowa, trochę zielonej trawy)
6. Mada (kakao, mąka lub kasza manna, czarna ziemia ogrodowa, trochę zielonej trawy)

Dziękuję !!!

• dziś nauczyłem się, że...
• zrozumiałem, że...
• zaskoczyło mnie...
• dziś osiągnąłem założony cel, bo...