Rzeczownik - klasa 4

Co powinniśmy wiedzieć o rzeczowniku?

1. osoby człowiek, Ania, Kowalski, lekarz, ufoludek2. przedmioty piłka, liść, skuwka, wanna, zasuwka3. zwierzęta żaba, pszczoła, ameba, glonojad4. rośliny mak, koper, rzodkiewka, jabłko, bakłażan5. zjawiska burza, deszcz, tęcza, piorun6. pojęcia dobro, ciepło, myśl, słowo, powaga, śmieszność 7. uczucia miłość, nienawiść, tęskonta, radość, szczęście8. cechy starość, młodość, mądrość, głupota9. czynności pisanie, skakanie, wołanie, patrzenie, mówienie

Rzeczownik jest odmienną częścią mowy. Odpowiada na pytania: KTO?, CO? (to jest).Nazywa:

Użycie przycisku reset sprawi, że zmienią się przykłady, zatem ćwiczenie możesz wykonywać wielokrotnie.

Pytania rzeczownika:kto? co? (to jest)

Rozwiąż zadania - rozpoznaj rzeczowniki

Rzeczowniki w liczbie pojedynczej mają trzy rodzaje, zaś w liczbie mnogiej - dwa.

Rodzaj przypisany jest do rzeczownika na stałe (to znaczy, że rzeczownik NIE odmienia się przez rodzaj!)

• rodzaj męskoosobowy (r. m-os.) - CI - chłopcy, lekarze, uczniowie, sędziowie
• rodzaj niemęskoosobowy (r.nm-os.) - TE - panie, kwiaty, lalki, psy, krzesła, drzwi

liczba mnoga

• rodzaj męski (r.m) - TEN - chłopiec, pies, kaktus, deszcz, smutek
• rodzaj żeński (r.ż) - TA- dziewczynka, lalka, mysz, róża, ulewa, radość
• rodzaj nijaki (r.n) - TO - dziecko, krzesło, drzewo, zwierzę, szczęście

liczba pojedyncza

Rodzaj rzeczownika

Reczowniki odmieniają się przez liczby: pojedynczą: kwiat, dom, kot mnogą: kwiaty, domy, koty

Odmiana rzeczownika - liczby i przypadki

Pluralia tantum (rzeczowniki występujące tylko w liczbie mnogiej)Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego sanie, skrzypce, spodnie i nożyczki nie mają liczby pojedynczej? Jeżeli dodamy do tej listy okulary, usta, szczypce, dojdziemy do wniosku, że nazywają one to, co występuje w parach albo składa się z dwóch części. Na przykład sanie mają dwie płozy, spodnie – dwie nogawki, okulary – dwa szkiełka. Rzeczy te są często symetryczne! No właśnie. A to nie koniec przykładów. Tak bardzo lubiane przez wielu walentynki, andrzejki, ferie i wakacje to także pluralia tantum. Nazwy pasm górskich, takie jak np. Alpy, Himalaje, Karkonosze, również nie występują w liczbie pojedynczej. A co z fusami i wnętrznościami? Co z szachami i finansami? To oczywiście kolejne przykłady rzeczowników, które mają jedynie liczbę mnogą.

Singularia tantum (rzeczowniki występujące tylko w liczbie pojedynczej)To rzeczowniki, którym obca jest liczba mnoga, a często paradoksalnie nazywają jakąś zbiorowość. Takie singularia tantum każdy z nas ma w… kuchni. Choćby ryż, cukier, sól i pieprz. Materiały, tworzywa i pierwiastki chemiczne też nie lubią liczby mnogiej, np. bawełna, mosiądz, platyna, aluminium. Określenia grup i warstw społecznych, takie jak młodzież, inteligencja, chłopstwo, duchowieństwo, występują jedynie w liczbie pojedynczej. Również uczucia i stany emocjonalne kłębią się w jedną całość, np. duma, zawiść, nienawiść. Większość nazw geograficznych także możemy potraktować jako singularia tantum, np. Warszawa, Wisła, Afryka

Przykłady: Singularia tantum Pluralia tantum Młodzież Ferie Duchowieństwo Wakacje Inteligencja Perfumy Ryż Urodziny Kasza Zaręczyny Pieprz Plecy Bawełna Szachy Platyna Spodnie Duma Włochy Nienawiść Alpy Zazdrość Nożyce Wisła Okulary Kraków Skrzypce Polska Schody Powietrze Majtki Tlen Fusy

Istnieją rzeczowniki, które mają tylko liczbę pojedynczą oraz takie, które występują tylko w liczbie mnogiej.

Warto wiedzieć!

Rzeczowniki odmieniają się też przez przypadki. Jest ich siedem.

Odmiana przez przypadki - przykłady

M. - Mama D. - dała C. - Celinie B. - bułkę N. - nasmarowaną Ms. - masłem W. - wiejskim

lub

M. - Malutki D. - domek C. - czerwonych B. - biedronek N. - nadepnął Ms. - małżonek W. - wilczycy

Jak zapamiętać przypadki po kolei? Pomocny może okazać się "wierszyk"!

Użycie przycisku reset sprawi, że zmienią się przykłady, zatem ćwiczenie możesz wykonywać wielokrotnie.

Użycie przycisku reset sprawi, że zmienią się przykłady, zatem ćwiczenie możesz wykonywać wielokrotnie.

Przypadek

Liczba

Rodzaj

Czas na ćwiczenia!

Dziękuję za uwagę!

Karolina Woszczewska