SPÓJNOŚĆ TEKSTU

Temat lekcji:

WYPOWIEDŹ ARGUMENTACYJNA CZ. 3

SPÓJNOŚĆ TEKSTU

Ala Krawczyk

Drogi Uczniu! Na każdym slajdzie, oprócz tych, na których są ćwiczenia, nauczyciel ma Ci coś do powiedzenia. Jeśli dźwięk nie odtworzy się automatycznie - kliknij awatar.

Po dzisiejszej lekcji powinieneś:

- wiedzieć, co to znaczy, że tekst jest spójny bądź niespójny - umieć wymienić i swoimi słowami omówić zasady spójności tekstu - umieć te zasady zastosować w praktyce

Ogólne warunki spoójności tekstu

1. Tekst musi być sformułowany przez jednego, niezmiennego w trakcie komunikacji nadawcę. 2. Tekst powinien być kierowany do jednego odbiorcy (indywidualnego lub zbiorowego). 3. Tekst powinien być poświęcony tylko jednemu zagadnieniu (tematowi).

Podstawowe zasady spójności tekstu

ZASADA 1

Spójność w trójdzielności wypowiedzi

Temat: Bohater romantyczny - nieszczęściwy kochanek czy bojownik walki o wolność?

Romantyzm powstał na fali europejskich ruchów wolnościowych, które nawiązywały do ideałów Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W Polsce rozwijał się w pierwszej połowie XIX wieku. Literatura romantyczna stworzyła nowy typ bohatera - był nim człowiek o bogatej psychice, który takie uczucia jak miłość, nienawiść i cierpienie przeżywał ze zdwojoną siłą.

Zauważ brak czynnika zespalającego między wstępem a rozwinięciem. Zwróć też uwagę na brak tezy we wstępie.

ŹLE!

ZASADA 2

Selekcja materiału

ZASADA 3

Prawidłowe proporcje między częściami wypowiedzi

ROZWINIĘCIE wprowadzasz argumenty, udowadniasz je przykładami

WSTĘP atrakcyjny, by zainteresować czytelnika; na jego końcu teza

ZAKOŃCZENIE WNIOSKI - konkluzje wynikające z rozważań

ARGUMENTY najmocniejsze na początku, każdy w oddzielnym akapicie; od 3 do 5; poparte przykładami z literatury, sztuki i filmu.

ZASADA 4

BARDZO WAŻNA! Dotyczy spójności zdań w obrębie jednego akapitu.

Spójny tekst jest systemem odpowiedzi na przypuszczalne pytania, które można w stosunku do niego sformułować.

Platon, określił dwa rodzaje bytu.

pytanie:

Jakie rodzaje bytu?

odpowiedź:

Materię i Formę.

pytanie:

Co jest ich istotą?

odpowiedź:

Byt pierwszy- czasowy, przestrzenny i ograniczony był formowany przez drugi - doskonały.

pytanie:

Jaki związek zachodzi między Materią a Formą?

odpowiedź:

Między nimi istniała sprzeczność, przyczyna tego, że rzeczywistość mogła być jedynie odbiciem Formy, idei.

Brak jakiegoś elementu treści lub nielogiczność jego sformułowania to brak odpowiedzi na ukryte pytanie i tym samym przyczyna niespójności.

Prześledź to na przykładzie:

Platon określił dwa rodzaje bytu. W "Państwie" filozof przedstawia w alegorii życie człowieka.

Jak widzisz, tekst jest niespójny, ponieważ pierwsze zdanie nie prowokuje do pytania o dzieło filozofa ani o jego teorie na temat ludzkiego życia.

Aby przekonać się, czy na pewno rozumiesz tę zasadę spójności, zrób dwa zadania.

ZASADA 5

Ostatni wyraz pierwszego zdania może wnosić informację, która jest rozwinięta w zadaniu drugim.

Utwór ma bardzo wyrazisty rytm. Ceche tę zawdzęcza licznym powtórzeniom.

Zauważ, że ostatni wyraz pierwszego zdania (rytm) wnosi informację, która jest rozwinięta w zadaniu drugim (cechę tę).

ZASADA 6

Stosowanie powtórzeń, zwłaszcza terminów naukowych

Spójrz na przykład:

Poemat dygresyjny podstawowym chwytem narracyjnym uczynił dygresję, czyli odejście od zasadniczego tematu. Dygresja w sposób zamierzony, burzy spójność znaczeniową, wprowadzając wątki liryczne, publicystyczne lub satyryczne.

Zastąpienie w tekście wyrazu dygresja jakimkolwiek innym zburzyłoby spójność wypowiedzi.

ZASADA 7

Stosowanie zaimków przymiotnych i rzeczownych oraz przysłówków i zaimków przysłownych

Spójrz na przykład:

Folklor stał się dla romantyków źródłem inspiracji artystycznej - odnajdowano w nim narodową tożsamość, echa dawnych wieków, ludową mądrość. Stąd w twórczości poetów obecność ludowych obyczajów, wątki dawnych legend, chłopski kodeks moralności.

ZASADA 8

Stosowanie składników dodatkowych czyli wyrazów i wyrażeń niewchodzących w związki składniowe (zgody, rządu i przynależności) z innymi wyrazami w zdaniu.

Składniki dodatkowe sygnalizują:

równoczesność

równocześnie, jednocześnie, również, w tym samym czasie, tymczasem

najpierw, potem, następnie, za chwilę, wcześniej, urzednio

następstwo

w rezultacie, w następstwie

wynikanie jednych faktów z innych

niewątpliwie, z pewnością, przecież, wreszcie, właśnie, w gruncie rzeczy

wzmacnianie treści

jak wiadomo, jak łatwo zauważyć, powtórzę, wrócę raz jeszcze

nawiązywanie

przeciwnie, odwrotnie, natomiast

przeciwstawienie treści

ZASADA 9

Stosowanie spójników i wyrażeń spójnikowych w funkcji nawiązania międzyzdaniowego.

Do najczęstszych spójników i wyrażeń spójnikowych pełniących tę funkcję należą:

ale więc toteż chociaż oto otóż dlatego właśnie i oto

Prześledź przykład:

II część "Dziadów " kontynuowała moralną problematykę ballad, a także rozwijała polemikę poznawczą podjętą w "Romantyczności". Ale II cz. "Dziadów" wprowadzała też wątki zupełnie nowe - wspólnotę żywych i umarłych, objętych współuczestnictwem w pradawnym obrzędzie, podczas którego żywi niosą ulgę w cierpieni zmarłym, a zmarli udzielają moralnych pouczeń żyjącym. Tak więc dramat staje się moralitetem wypływającym z doświadczeń bycia na ziemi, jak i w rzeczywistości nadrealnej.

ZASADA 10

stosowanie wyrazów i zwrotów tworzących wypowiedź o samej wypowiedzi (metatekstowe)

środki wyliczające

środki uwydatniające myślowy porządek

KLIKNIJ

KLIKNIJ

Na podsumowanie wyliczmy raz jeszcze zasady spójności tekstu:

10

Tyle teoria.Zrób sobie krótką przerwęa nastepnie w myśl zasady: praktyka czyni mistrza, wykorzaj zdobytą wiedzę do wykonania zaproponowanych zadań.

W poniższym tekście znajdź wyznaczniki spójności a następnie poklasyfikuj je na:a. spójniki w funkcji powtórzenia międzyzdaniowego b. powtórzenia c. zaimki d. składniki dodatkowe

TU ZAJRZYJ PO ROZWIĄZANIU ZADANIA

Spośród wszystkich utworów Szekspira "Sonety" i "Burzę" uważano zawsze za najbardziej osobiste. Ale co to znaczy osobiste? Można w nich widzieć zaszyfrowane kalendarium i klucze do biografii albo wielki prolog i epilog. Prospera utożsamiano z Szekspirem i doszukiwano się w "Burzy" alegorycznego pożegnania się ze sceną (...). Nadzieja w "Burzy" jest gorzka. I tylko w tym znaczeniu "Burza" jest kluczem do biografii. Albo raczej jej częścią. Jest epilogiem. W tym samym znaczeniu autobiograficzne są "Sonety". Są prologiem.

W poniższym tekście informacje występują we właściwej kolejności. Spróbuj silniej powiązać je ze sobą, wykorzystując słowa podane w ramce. Zadanie zrób w zeszycie.

TU ZAJRZYJ PO ROZWIĄZANIU ZADANIA

Prologiem zbrodni jest spotkanie z trzema wiedźmami. .......... następuje pierwsze morderstwo, najważniejsze. ......... nie tylko dlatego, że jego ofiarą pada król. ...... morderstwo staje się dla bohatera doświadczeniem osobistym, a od zdławienia buntu chyba nieuniknionym. ....... znalezienie się w pobliżu tronu wywołuje żądze, którym wszystko zdaje się sprzyjać: przepowiednie wiedźm, namowy żony, dogodna sytuacja. ............ zdobycie i utrzymanie władzy ma swoją cenę: jest nią pamięć o popełnionych zbrodniach i strach przed kolejnymi, których nie da się uniknąć. ........... morderstwo rozrasta się do rozmiarów koszmaru, który ogarnia wszystko i wszystkich. ......... żywiołem koszmaru jest noc. .......... o tej porze rozgrywa się większość scen. ................noc jest bezsenna - ani Makbet, ani jego żona nie mogą i nie chcą zasnąć. .............. każdej nocy powraca wspomnienie zbrodni.

samo bowiem to właśnie bo wówczas potem ale po raz pierwszy najważniejsze a

I to już wszystko:) Mam nadzieję, że ten materiał pomoże Ci w redagowaniu wypowiedzi argumentacyjnej.

W ramach relaksu po ciężkiej pracy proponuję Ci kilka ślicznych piosenek z musicalu Notre-Dam de Paris.