Mickiewicz

Adam Mickiewicz

University Logo

POWTÓRKA PRZED EGZAMINEM

Index

PAN TADEUSZ

ŚWITEZIANKA

BIOGRAFIA

DZIADY CZ. II

STEPY AKERMASKIE

REDUTA ORDONA

ŚMIERĆ PUŁKOWNIKA

A. Mickiewicz (1798-1855) BIOGRAFIA

Jeden z najwybitniejszych twórców epoki romantyzmu. Urodził się w 1798 r. w Zaosiu pod Nowogródkiem (dzisiejsza Białoruś) w rodzinie szlacheckiej. Studiował na uniwersytecie w Wilnie. W czasie studiów należał do tajnych związków młodzieżowych - Towarzystwa Filomatów. W 1824 r. został aresztowany, oskarżony o działalność przeciwko caratowi i zesłany w głąb Rosji. W 1829 r. opuścił Rosję i rozpoczął podróż po Europie, zwiedził Niemcy, Szwajcarię i Włochy, na dłużej osiadł w Paryżu. Na emigracji rozpoczął pracę publicysty i wykładowcy (był profesorem literatury łacińskiej na akademii w Lozannie i wykładowcą literatury słowiańskiej w College de France). W 1855 r. pojechał do Stambułu, by tworzyć polskie oddziały mające walczyć w wojnie krymskiej przeciwko Rosji. Tam zmarł na cholerę. Jego ciało zostało pierwotnie pochowane na cmentarzu w Montmorency w Paryżu. Do Polski przewieziono je w 1890 roku i pochowano na Wawelu.

Ciekawostki

SZKOŁA MIŁOŚĆ ŻONA I RODZINA

Pan Tadeusz

Geneza utworuTreść Bohaterowie Ważne zagadnienia

Jacek Soplica

Tadeusz Soplica

Losy bohateraJacek w oczach Gerwazego . Charakterystyka Działalność polityczna

Zosia

Sędzia Soplica

Telimena

Pozostali bohaterowie

Hrabia

Jacek Soplica - charakter

Drugi etap życia

Młodość

Po zabójstwie Stolnika Jacek całkowicie zmienił swoje dotychczasowe zycie. Przybrał nazwisko Robak - znak skromności, pokory, wstąpił do bernardynów.Poskromił swój temperament, Stał się cichy, dyskretny, małomówny, skromny. Z młodości zachował żywotność, postawę i celność zołnierską. Oddał swoje życie w służbie narodowi, co świadczy o jego ofiarności, patriotyźmie, odwadze. Działał cicho, bez rozgłosu.Chciał odkupić swoje winy. Czuł się odpowiedzialny za syna Tadeusza i Zosię.

Młody, przystojny szlachcic, z fantazją, kłótnik i awanturnik, paliwoda, gwałtowny i porywczy. Cechowały go duma i pycha. Dzięki osobistym zaletom i umiejętności przewodzenia cieszył się poważaniem i autorytetem wśród szlachty.Był również człowiekiem szczerym i prostolinijnym, otwartym. Szczerze i gorąco pokochał Ewę Horeszkównę, wobec której był czuły, tkliwy i delikatny. Świetny żołnierz. Szczerze oddany ojczyźnie (nie przyjął zaszczytów proponowanych mu przez Moskali po zabiciu Horeszki).

Dwór w Soplicowie jako "centrum polszczyzny". Obyczaje szlacheckie. Obraz szlachty. Spór o zamek, zajazd. Wątek miłosny. "Pan Tadeusz" jako epopeja narodowa

Dwór w Soplicowie jako "centrum polszczyzny"

Dom ten można nazwać "centrum polszczyzny" ze względu na jego właściciela, jak i na obyczaje w nim panujące. * Młody Tadeusz nosił imię na cześć Kościuszki, co świadczyło o tradycjach patriotycznych. * Wystrój domu (portrety bohaerów narodowych na ścianach, zegar wybijający "Mazurka Dąbrowskiego") również świadczą o patriotyźmie właścicieli. * Właściciel dworu i jego goście przestrzegali staropolskich obyczajów. * Staropolska gościnność to kolejna cecha (otwarta brama). * Chlubiono się strojem narodowym (kontusz, żupan), pogardzano bezmyślnym naśladowaniem mody francuskiej. * Sedzia przychylnie odnosił się do działań ks. Robaka, popierał walkę narodowowyzwoleńczą..

Obyczaje polskiej szlachty

Inne

Obraz szlachty

Zróżnicowanie majątkowe:* magnateria (stolnik Horeszko, Hrabia) *szlachta średniozamożna (Sędzia, Podkomorzy) *szlachta sprawująca urzędy (Asesor, Rejent, Woźny, Wojski) * szlachta zaściankowa (Dobrzyńscy) Szlachta jest bohaterem zbiorowym epopei. Świat szlachecki, jaki oglądamy w Panu Tadeuszu, jest światem, który odchodzi, mija wraz ze swoją epoką, dlatego tak często używa autor w utworze słowa „ostatni” , np.: - ostatni klucznik, - ostatni woźny trybunału, - ostatni, co tak poloneza wodzi, - ostatni zajazd na Litwie. Wady i zalety szlachty

Świtezianka

Tekst Streszczenie Problematyka Nastrój

Ballada jako gatunek literacki Geneza

Śmierć Pułkownika

Kim była Emilia Plater? Tekst wiersza Interpretacja wiersza

Dziady cz.II

Streszczenie Obrzęd dziadów Przestrogi moralne duchów

Reduta Ordona

Tekst Kim był Ordon? Streszczenie utworu Obraz polskiego dowódcy i rosyjskiego cara

Stepy akermańskie

Geneza Interpretacja Gatunek

pierwsza zwrotka 2 zwrotka

Suchego przestwór oceanu Na niezwykłej metaforze skojarzenia stepu z oceanem poeta oparł całą pierwszą strofę. „Suchego przestwór oceanu” to wyrażenie pozornie bez sensu! Jednak bezmiar traw może skojarzyć się z bezbrzeżnym, ogromnym oceanem, a szum i falowanie głaskanych wiatrem roślin – z szumem fal oceanu. Wśród zieleni traw odcinają się kępy koralowych kwiatów burzanu, które przypominają wyspę (ostrów). Podmiot liryczny porusza się po stepie wozem, a ma wrażenie, jakby płynął łodzią po oceanie. Metaforyka morska ma podkreślić bezmiar i bujność roślinności oraz ogrom stepowej przestrzeni. Liczne czasowniki (wpłynąłem, nurza, brodzi, omijam) dynamizują opis, wprowadzją wrażenie ruchu.

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu.

druga zwrotka 3 i 4 zwrotka

Z kolei ze strofy drugiej dowiadujemy się, że pielgrzym podróżuje nocą - zapadł zmrok, Wędrowiec czuje się zagubiony, wypatruje gwiazd na niebie niczym zagubiony żeglarz. Jego dezorientację oddają pytania retoryczne. „Bohaterką” drugiej strofy jest na pewno niezwykła metafora: „lampa Akermanu”. Można by przypuszczać, że chodzi o księżyc lub o latarnię. Najpewniej jednak poeta nie miał na myśli latarni – w tamtych czasach jej tam nie było. To również nie księżyc, lecz błyszczące wody Dniestru, które stają się dla niego drogowskazem Zrwrotki pierwsza i druga mają charakter opisowy.

Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu; Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi; Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi? To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu.

trzecia i czwarta zwrotka

W tej strofie obraz przyrody przekształca się z widzialnego w słyszalny (a raczej niesłyszalny ); nadawca wypowiedzi w poprzednich strofach kładł nacisk na zmysł wzroku, teraz – na zmysł słuchu. Cisza jest tak wielka, że można usłyszeć dźwięki, których na co dzień nie dałoby się usłyszeć. W tych strofach zmienia się też rola nadawcy wypowiedzi – dotąd zachwycał się i opisywał oglądane widoki, a teraz zaczyna pisać o swoich odczuciach, samotności i tęsknocie za krajem rodzinnym. Trzecia i czwarta zwrotka mają charakter refleksyjny. Podmiot liryczny (można go utożsamiać bez wątpienia z autorem) oczekuje na znak z Litwy. Ma nadzieję, że ktoś o nim pamięta i wzywa. Niestety, przeżywa rozczarowanie. Pełne goryczy wyznanie: „Jedźmy, nikt nie woła!” podkreśla jego smutek i poczucie osamotnienia na obcej ziemi. Piękno przyrody nie jest w stanie odwrócić jego uwagi od tęsknoty za ojczyzną.

Stójmy! — Jak cicho! — Słyszę ciągnące żurawie, Których by nie dościgły źrenice sokoła; Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie, Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła. W takiéj ciszy — tak ucho natężam ciekawie, Że słyszałbym głos z Litwy. — Jedźmy, nikt nie woła!