Przypowieści kl. VI

Przypowieści biblijne

Cykl lekcji poświęconych biblijnym przypowieściom z wykorzystaniem głównie materiałów wydawnictwa WSiP - kl VI SP

Lidia Nykiel

TEMATY LEKCJI

Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie- ewangelia wg św. Łukasza

Przypowieść o talentach- ewangelia wg św. Mateusza

Przypowieść o siewcy- ewangelia wg św. Matesza

Przypowieść o pannach roztropnych i nierozsądnych- ewangelia wg św. Matesza

Przypowieść o synu marnotrawnym- ewangelia wg św. Łukasza

Biblia

JĘZYk

Biblia

CZAS POWSTANIA

„Biblia” znaczy po grecku: księgi. To liczba mnoga od słowa „biblion” – księga, zwój papirusu. Z czasem utrwaliła się jako nazwa włas­na, ale funkcjonuje też tytuł tradycyjny: Pismo Święte

PODZIAŁ

sTARY TESTAMENT

NOWY TESTAMENT

Ewangeliści

Ewangelistami było dwóch apostołów Jezusa: Mateusz i Jan oraz dwóch uczniów apostołów: Marek i Łukasz. Spisali oni cztery księgi, w których opisali życie i śmierć krzyżową Jezusa. Słowo ewangelia oznacza dobrą nowinę o przyjściu Mesjasza.

św. Mateusz

św. Jan

św. Łukasz

św. Marek

Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie

(Ewangelia wg św. Łukasza 10, 25-37)

"Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całą swoją mocą i całym swym umysłem; a swego bliźniego jak samego siebie“

Wzbogacamy język

Ćw. 1 Wyjaśnij, czym się różnią synonimy od antonimów, a następnie wpisz podane wyrazy do właściwych rubryk tabeli. w razie potrzeby skorzystaj z odpowiednich słowników

Kliknij

Ćw. 2 Uporządkuj podane wyrazy, aby powstały trzy związki wyrazowe ze słowem miłosierdzie. Z każdym związkiem ułóż zdanie.

Kliknij

Ćw. 3 Rozwiąż rebus. Podaj dwa znaczenia słowa będącego rozwiązaniem - weź pod uwagę pisownię litery. W razie potrzeby skorzystaj z dostępnych słowników.

Kliknij

Analizujemy

Ćw. 1 Przeczytaj przypowieść. i obejrzyj reprodukcję. Zapisz, o jakich osobach wspominał Jezus oraz podaj informacje o miejscu i czasie zdarzeń

Kliknij

Ćw. 2 Uporządkuj podane wydarzenia - wpisz je we właściwe miejsca na osi czasu.

Kliknij

Ćw. 3 Wyjaśnij, dlaczego kapłan i lewita nie udzielili pomocy pobitemu wędrowcowi, kto mu pomógł i dlaczego ten fakt był zdumiewający dla ludzi współczesnych Jezusowi?

Kliknij

Kliknij

Ćw. 4 Zapisz po kilka określeń , którymi można scharakteryzować podane postacie.

Jakie jest symboliczne znaczenie przypowieści?

Interpretujemy

Jakie symboliczne znaczenie można nadać drodze z Jerozolimy do Jerycha?

Czy omawiany fragment ewangelii jest przypowieścią? Uzasadnij!

Czego ucz y "Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie"?

Poszukujemy kontekstów

samarytanin - człowiek bezinteresownie pomagający innym

Zapoznaj się z tekstami uworów lirycznych znanych polskich poetów. Zastanów się, o jakich postawach wobec życia i ludzi mówią artyści.

Oto znane osoby, których działania można porównać do miłosiernego Samarytanina. Wskaż podobieństwa w postawach.

"Litania" Julian Tuwim

"***Uczę się ciebie, człowieku" Jerzy Liebert

"Przepaść" Tadeusz Różewicz

Wyszukaj w dostępnych źródłach informacje na temat innej postaci znanej z altruizmu i działalności na rzecz potrzebujących lub opowiedz o osobie , którą ty uważasz za współczesnego samarytanina.

Pracujemy samodzielnie

Opisz przedstawiony obraz włoskiego malarza. Skorzystaj z podanego planu. Plan opisu 1. Krótka informacja o dziele i jego autorze. 2. Temat obrazu. 3. Pierwszy plan. 4. Drugi plan. 5. Tło. 7. Nastrój, jaki u oglądającego wywołuje dzieło.

Przypowieść o siewcy.

(Ewangelia wg św. Łukasza 8, 4-15)

"Kto ma uszy, niechaj słucha!"

Wzbogacamy język

Ćw. 1 Zapoznaj się ze słownikowym znaczeniem słowa siać, a następnie połącz każdą definicję z odpowiednim przykładem. W razie potrzeby, skorzystaj ze słonika jęzka polskiego.

Ćw. 2 Dopasuj synonimy,weź pod uwagę wskazane znaczenia słowa. W razie potrzeby skorzystaj ze słownika wyrazów bliskoznacznych.

Analizujemy

Ćw. 1Rozpoznaj sytuację narracyją, kto się wypowiada w przypowieści?

Kliknij

Kliknij

Ćw. 2Wyjaśnij, jak rozumiesz zdanie z przypowieści- "Kto ma uszy, niechaj słucha"

Kliknij

Ćw. 3Jaki los spotkał ziarna wysiane przez siewcę? Na podstawie tekstu przypowieści dorysuj brakujące fragmenty iustracji, a następnie napisz, co się działo z kolejnymi ziarnami.

Kliknij

Kliknij

Interpretujemy

Ćw. 1 Przyjrzyj się rysunkom ilustrującym przypowieść. Powiedz, jakie przenośne znaczenia tych scen zostały wyjaśnione w przypowieści.

Ćw. 2 Podaj przykłady współczesnego odczytania zapisanej przez ewangelistę historii, np. ziarnami mogą być też wiadomości i wiedza, które trafiają do ludzi.

Ćw. 3 Przedstaw refleksję, która nasuwa się po zinterpretowaniu ukrytych znaczeń prypowieści.

Poszukujemy kontekstów

Czy dostrzegasz w słowach piosenki nawiązania do tekstu biblijnego? Jeśli tak, to jakie?

Przypowieść o pannach roztropnych i nierozsądnych.

"Czuwajcie, bo nie znacie dnia ani godziny"

Wzbogacamy język

Ćw. 2 Zapisz słownikowe wyjaśnienia podanych słów: - roztropny - nierozsądny

Ćw. 1 Jakie jest symboliczne znaczenie światła i zapalonej lampy?

Ćw. 3 Zapisz po sześć synonimów do podanych słów: - roztropny - nierozsądny

Ćw. 4 Ustal, jakie jest znaczenie związków frazeologicznych: - dolewać oliwy do ognia; - oliwa sprawiedliwa zawsze na wierzch wypływa; -oliwa nierychliwa, ale sprawiedliwa;

Analizujemy

Wykonaj polecenia:

Rozwiąż krzyżówkę dotyczącą treści utworu:)

1. Przeczytaj tekst przypowieści

2. Ustal, kto brał udział w opowiadanych zdarzeniach oraz podaj informacje o miejscu i czsie wydarzeń.

3. Zapisz plan najważniejszych wydarzeń przedstawionych w przypowieści.

4. Do których punktów zredagowanego przez ciebie planu wydarzeń odnoszą się przedstawione ilustracje? Uzasadnij wybór.

5. Na podstawie tekstu przypowieści uzupełnij dymki wypowiedziami panien, a następnie oceń ich postępowanie. Ustal według jakiej zasady zostały zestawione ze sobą panny z przypowiesci.

Interpretujemy

3. Sformułuj wypowiedź, w której przekonasz słuchających, że "Przypowieść o pannach roztropnych i nierozsądnych ma charakter uniwersalny.

Wykonaj polecenia

1. Jakie przenośne znaczenie mogą mieć wymienione poniżej elementy świata przedstawionego? - pan młody - światło - oliwa

Utrwalamy

4. Zapamiętaj cechy przypowieści!

2. Przytocz zdanie, które można byłoby uznać za przesłanie utworu. Wyjaśnij, jak należy je rozumieć,

Przypowieść o synu marnotrawnym.

(Ewangelia wg św. Łukasza 15, 11 - 32)

"(...) brat twój był umarły, a znów ożył, zaginął, a odnalazł się"

Analizujemy

„młodszy syn, zabrawszy wszystko, odjechał w dalekie strony”

„…będziemy ucztować i bawić się, ponieważ ten mój syn był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się.”

„Na to rozgniewał się i nie chciał wejść”

„A gdy wszystko wydał, nastał ciężki głód w owej krainie (…) przystał do jednego z obywateli owej krainy, a ten posłał go na swoje pola, żeby pasł świnie”

„ojciec wzruszył się głęboko; wybiegł naprzeciw niego, rzucił mu się na szyję i ucałował go. A syn rzekł do niego: „Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogu i względem ciebie…””

„Wtedy zastanowił się i rzekł: Iluż to najemników mojego ojca ma pod dostatkiem chleba (…) Zabiorę się i pójdę do mojego ojca”

„roztrwonił swój majątek, żyjąc rozrzutnie”

Interpretujemy

1. O czym świadczą: bliżej nieokreślony czas, miejsce , bohaterowie bez imion oraz schematyczna fabuła przypowieści?

2. Odczytaj przenośne znaczenie wydarzeń przedstawionych w przypowieści. Do każdego z nich dopisz interpretację religijną i uniwersalną.

trzeci plan

3. Opisz zachowanie i uczucia ojca na widok skruszonego syna powracającego do domu. W jaki sposób Rembrandt oddał powagę tej sceny? Zwróć uwagę na kolorystykę obrazu oraz grę światła i cienia.

pierwszy plan

4. Zacytuj fragment, w któym ojciec tłumaczy motywy swojego postępowania. Wyjaśnij, jak rozumiesz sens jego słów.

drugi plan

5. Na podstawie przypowieści oraz obrazu Boscha określ cechy ojca, a następnie omów symboliczne znaczenie tej postaci.

symbol - umowny znak, który zastępuje jakieś pojęcia i odsyła do ukrytych treści uworu literackiego, ,malarskiego. Może mieć kilka znaczeń, które zawsze trzeba powiązać z treścią konkretnego dzieła.

6. Wymień i zestaw kontrastowo cechy braci. Powiedz, jak można symbolicznie odczytać ich postawy.

7. Jakie uniwersalne prawdy można sformułować na podstawie "Przypowieści o synu marnotrwnym"?

Pracujemy samodzielnie

Napisz zaproszenie na wystawę poświęconą motywowi syna marnotrawnego w sztuce. Sformułuj dwa argumenty, którymi przekonasz koleżanki i kolegów do udziału w wystawie. Uwaga, w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.

Przypowieść talentach.

(Ewangelia wg św. Mateusza 25, 14 - 30)

Wzbogacamy język

1. Zapisz słownikowe znaczenie wyrazu - talent -(karta pracy).

2. Jaki może być talent? Uzupełnij schemat (karta pracy) przymiotnikami. Weź pod uwagę pierwsze znaczenie wyrazu. W razie trudności skorzystaj z dostępnych słowników.

3. Zapisz po sześć synonimów i antonimów słowa - talent. Skorzystaj z odpowiednich słowników - (karta pracy).

4. Wyjaśnij znaczenie podanych frazeologizmów . Skorzystaj ze słowników- (karta pracy).

5. Uporządkuj podane wyrazy/grupy wyrazów, tak aby powstały sentencje (złote myśli) dotyczące talentu -(karta pracy).

Analizujemy

1. Ustal, kto relacjonuje wydarzenia, kto jst narratorem i adresem wypowiedzi.

2. Jaka jest fabuła przypowieści? Wbierz odpowiednie określenia spośród informacji podanych poniżej. Fabuła jest uboga w realia/pełna zawiłości/z licznymi wątkami. Bohaterowie to postacie o skomplikowane osobowości/schematyczne/zmieniające się w trakcie akcji. Akcja rozgrywa się w bliżej nieokreślonym czasie i miejscu/ w konkretnych miejscach, które można wskazać na mapie oraz w prezycyjnie określonym czasie.

3. Wyjaśnij, co oznaczał talent w czasach biblijnych?

4. Opowiedz, jak postąpił każdy z bohaterówz otrzymanym talentem. W jaki sposób w dzisiejszych czasach można by pomnożyć te kwoty?

Analizujemy

5. Przyporządkuj sługom cechy i postawy. Wybierz ich nazwy spośród podanych - wykonaj quiz:)

6. Powiedz, jak zachował się pan po powrocie do domu? Za co nagrodził sługi, a za co je ukarał. Oceń jego postępowanie.

Interpretujemy

1. Co mogą znaczyć podane poniżej elementy świata przedstawionego w utworze? Podaj propozycje ich znaczeń przenośnych i ukrytych

2. Przytocz z tekstu zdanie mające charakter uniwersalnego przesłania. Jakie prawdy przedstawia? Sformułuj rady dla współczesnych ludzi obdarzonych talentami.

Pracujemy samodzielnie

Stwórz komiks składający się z sześciu obrazków (pierwszy obrazek jest gotowy), w którym przedstawisz treść "Przypowieści o talentach". W tym celu wykonaj podane czynności: 1. Zaplanuj kolejne obrazki do narysowania. 2. Wykonaj ilustracje, pokoloruj. 3. Sprawdż, czy rysunki tworzą spójną historię. 4. Zapisz w dymkach wypowiedzi bohaterów. 5. Umieść pod obrazkami niezbędne komentarze i informacje o upływie czasu. Skorzystaj z poniższej podpowiedzi:)

Pracujemy samodzielnie

Przygotuj album lub prezentację multimedialną o znanych Ci osobach, które potrafiły pomnożyć otrzymany talent. A może Ty jesteś taką osobą, jeśli tak uważasz, przygotuj pracę o sobie:)

Na zakończenie

Dziękuję za wagę i życzę mądrych spotakń z przypowieściami biblijnymi:)

Lidia Nykiel