Budowa i czynności życiowe bakterii

Bakterie - budowa i środowisko życia

Na podstawie prezentacji p. Pawła Mańkowskiego

Spis treści

1. Środowisko życia
2. Budowa komórki bakteryjnej
3. Formy bakterii
4. Odżywianie
5. Oddychanie
6. Wiązanie azotu atmosferycznego
7. Ruch
8. Formy przetrwalnikowe
9. Wzrost i rozmnażanie
10. Procesy płciowe
11. Film
12. Rola bakterii
13. Podsumowanie wiadomości - bakterie a wirusy

ŚRODOWISKO ŻYCIA

Bakterie to organizmy, które zasiedliły wszystkie środowiska życia. Występują w wodzie, glebie i powietrzu. Dzięki mikroskopijnym rozmiarom są one łatwo przenoszone przez prądy powietrza na drobinach kurzu lub w kroplach wody. Bytują także we wnętrzu oraz na powierzchni organizmów.

Z uwagi na swoje duże zdolności adaptacyjne część z poznanych dotąd bakterii jest w stanie przetrwać w skrajnie trudnych warunkach środowiska (np.gejzery).

Warto zapamiętać, że wykształciły zdolność do tzw. życia utajonego (anabiozy).

chromosom bakteryjny

Komórka bakteryjna autotroficzna

FORMY BAKTERII

JEDNOKOMÓRKOWE KOLONIJNE

KSZTAŁTY BAKTERII

SPIRALNE

KULISTE

ROZGAŁĘZIONE

PODŁUŻNE

Wykonaj zadanie

Kliknij w oczko

Czynności życiowe bakterii

Które bakterie są bardziej wrażliwe na działanie antybiotyków i dlaczego?

Do czego organizmom potrzebny jest azot? Gdzie jest najwięcej azotu?

chemotaksja dodatnia - ruch w kierunku bodźca

Ruch bakterii

Część bakterii posiada zdolność do aktywnego ruchu. Poruszanie może odbywać się za pomocą wici, ruchu ślizgowego, ruchu wirowego lub zmian wyporności. W przypadku ruchu wirowego bakteria używa pilusów, korzystając z nich jak z haka. Mocuje się nimi w podłożu i podciąga się ze stosunkowo dużą siłą. Mikroby mogą poruszać się z dużą prędkością, na przykład przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae) należący do najbardziej ruchliwych bakterii osiąga prędkość 200 μm/s, czyli w ciągu minuty jest w stanie pokonać odległość większą niż 1 cm. Ovobacter propellens potrafi poruszać się z prędkością nawet 1 mm/s.

Taksja – reakcja ruchowa całego organizmu lub zdolnych do samodzielnego ruchu komórek na kierunkowe boźce, np. chemiczne - to chemotaksja, na światło - to fototaksja.

chemotaksja ujemna - ruch w kierunku przeciwnym od działającego boźca

Formy przetrwalnikowe bakterii

Dlaczego bakterie tworzą formy przetrwalnikowe?

Zapamiętaj pojęcia !

ANABIOZA

CYSTA

ENDOSPORA

Wzrost i rozmnażanie

W optymalnych warunkach środowiska komórka bakteryjna może dzielić się co 20-30 minut. Na szczęście????? tak się nie dzieje. Dlaczego?

ROZMNAŻANIE

W odpowiedniej temperaturze i wilgotności oraz przy wystarczającym dostępie do pokarmu bakterie mnożą się w szybkim tempie, a ich liczba może podwajać się co około 20 minut. Na szczęście proces ten nie trwa w nieskończoność. Brak pożywienia i nagromadzenie toksycznych produktów odpadowych powoduje zahamowanie rozwoju kolonii. W efekcie liczebność żywych osobników spada.

10

Koniugacja bakterii

Jakie jest znaczenie procesu koniugacji dla bakterii?

Dlaczego o koniugacji mówimy proces płciowy, a nie rozmnażanie?

11

Dla zainteresowanych - film

12

POZYTYWNA ROLA BAKTERII

Produkcja serów, jogurtów, twarogów i kefirów

Produkcja kiszonek

12

POZYTYWNA ROLA BAKTERII

Rozkład materii organicznej do substancji nieorganicznych i tworzenie gleby

Symbioza z innymi organizmami

12

POZYTYWNA ROLA BAKTERII

Produkcja leków, prebiotyków, antybiotyków, hormonów, szczepionek i witamin

Wykorzystanie w biooczyszczalniach ścieków

12

POZYTYWNA ROLA BAKTERII

Bakterie jelitowe ułatwiają trawienie oraz produkują witaminy z grupy B i K

Produkcja alkoholi i kwasów organicznych

12

NEGATYWNA ROLA BAKTERII

Są odpowiedzialne za procesy gnilne

Powodują butwienie drewnianych konstrukcji

12

NEGATYWNA ROLA BAKTERII

Powodują zakwity wód (sinice)

Powodują choroby roślin i zwierząt (w tym człowieka)

12

CHOROBY BAKTERYJNE I WIRUSOWE

Na podstawie informacji zawartych w podręczniku oraz wykorzystując zasoby internetowe uzupełnij poniższą tabelę przedstawionymi poniżej nazwami chorób. Określ także nazwę patogenu, który je wywołuje:

SALMONELLOZA , GRUŹLICA, BORELIOZA, TĘŻEC, KIŁA, RZEŻĄCZKA

CHOROBY

13

PODSUMOWANIE WIADOMOŚCI

BAKTERIE vs WIRUSY

Zagraj w gry podsumowujące informacje dotyczące bakterii i wirusów:

Dziękuję za uwagę!!!

K. Leska