Archaizmy

Kinga Brzezinaklasa 7 za "Nowe Słowa na Start! wyd. Nowa Era

Jak ongiś mówiono, jak drzewiej pisano?

Cele:

przypomnimy czym są archaizmy;podzielimy archaizmy; dopasujemy słowa do rodzaju archaizmu;

Brawo polski! Archaizmy

Co to jest archaizm?

ARCHAIZMforma wyrazu, wyraz, jego znaczenie, konstrukcja składniowa, które wyszły z użycia i są przestarzałe,termin pochodzi z języka greckiego [gr. archaíos ‘dawny’], w literaturze archaizmy są stosowane w celach stylizatorskich (stylizacja archaiczna = archaizacja) lub ekspresywnych.

Nowa wiadomosć!

Podręcznik str. 101

ćwiczenia interaktywne

Dopasuj

archaizmy do znaczenia

Przeczytaj Tren VII Jana Kochanowskiego, a następnie wykonaj poniższe polecenia.

Jan Kochanowski Tren VII Nieszczesne ochędóstwo, żałosne ubiory Mojej namilszej cory! Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie, Żalu mi przydajecie? Już ona członeczków swych wami nie odzieje: Nie masz, nie masz nadzieje! Ujął ją sen żelazny, twardy, nieprzespany. Już letniczek pisany I uploteczki wniwecz, i paski złocone, Matczyne dary płone. Nie do takiej łożnice, moja dziewko droga, Miała cię mać uboga Doprowadzić; Nie takąć dać obiecowała Wyprawę, jakąć dała. Giezłeczkoć tylko dała a lichą tkaneczkę; Ociec ziemie bryłeczkę W główki włożył. – Niestetyż, i posag, i ona W jednej skrzynce zamkniona. Jan Kochanowski, Tren VII, [w:] tegoż, Treny, oprac. Janusz Pelc, Wrocław 1997, s. 14–15.

1. Wypisz z tekstu archaizmy (przynajmniej 6) i przyporządkuj im kategorię (czy są na płaszczyżnie słownictwa, odmiany, budowy czy wymowy). 2. Do znaczeń dopisz archaizmy: "letnia sukienka" - "ubrania, ozdoby" - "wstążki do włosów" - "córki" -

Skorzystaj z dostępnych źródeł informacji

Poszukaj informacji o tym, co dawniej mogły znaczyć słowa chrobry i łokietek. Jakie mogły być przyczyny nadania takich przydomków władcom?

Bolesław Chrobry, Władysław Łokietek

Zadanie domowe

Podręcznik str. 105, zadanie 5.

Dziękuję!