Wyspa i latarnia

Latarnia

Życie latarnika

Kandydat na stanowisko

Plan dnia Skawińskiego

Dwie przestrzenie

Tam, na dworze, ludzie na owych okrętach walczyli z nocą, z ciemnością, z falą; w izbie zaś spokojnie było i cicho

przestrzeń otwarta, niebezpieczna, pełna zagrożeń

przestrzeń zamknięta, bezpieczna

Wyspa jako arkadia

Skawiński (...) czuł się tak szczęśliwym, jak nigdy w życiu nie był.

Jego wieża chroniła go przed wszelkim złem.

Był on naprawdę jak okręt, któremu burza łamała maszty, rwała liny, żagle, którym rzucała od chmur na dno morza, w który biła falą, pluła pianą — a który jednak zawinął do portu

Nadszedł nareszcie dla niego czas spokoju. Poczucie bezpieczeństwa napełniło jakąś niewysłowioną rozkoszą jego duszę.

Krajobraz Arkadii Jana Fransa van Bloemenaźródło: Wikipedia

Tam, na dworze, ludzie na owych okrętach walczyli z nocą, z ciemnością, z falą; w izbie zaś spokojnie było i cicho

Cały świat teraz zaczynał się dla starca i kończył się na jego wysepce

(...) starość lubi się odosabniać, jakby w przeczuciu grobu. Latarnia była już dla Skawińskiego takim półgrobem.

Etapy wyobcowywania się Skwińskiego ze świata

przestał bywać w mieście, rozmawiać z ludźmi, nie opuszczał latarni

Zżył się z wieżą i jej otoczeniem

przestał czytać gazety i rozmawiać z Johnsem

"przywyknął do samotności w niedziele wychodził na ląd, brał udział we mszy"

fascynacja, radość „Wpatrywał się w dal morską i oczy jego nie mogły się nigdy nasycić obrazami, które przed sobą widział”. uspokojenie, zadowolenie „Stary zżył się z wieżą, z latarnią, z urwiskiem, z ławicami piasku i samotnością”. akceptacja, afirmacja „W końcu pokochał swoją skałę i swoją bezdrzewną wysepkę”. przywiązanie, oddanie „Jego wieża chroniła go przed wszelkim złem. Opuszczał ją też tylko czasami w niedzielę z rana. [...] Wracał jednak natychmiast po mszy na wyspę i wracał szczęśliwy, bo zawsze jeszcze nie dowierzał stałemu lądowi”. zobojętnienie, apatia „Potem jednak widocznie zdziczał. Przestał bywać w mieście, czytywać gazety i schodzić na polityczne rozprawy Johnsa. Upływały całe tygodnie w ten sposób, że nikt jego nie widział ani on nikogo.[...] Widocznie stary zobojętniał dla świata”. izolacja, alienacja „Cały świat teraz zaczynał się dla starca i kończył się na jego wysepce. Zżył się już z myślą, że nie opuści wieży do śmierci, i po prostu zapomniał, że jest jeszcze coś poza nią”. letarg, odrętwienie, stopienie się z naturą, pozbawienie pamięci „W ciągłym odosobnieniu i wobec otoczenia nadzwyczaj prostego a wielkiego począł stary tracić poczucie własnej odrębności, przestawał istnieć jakoby osoba, a zlewał się coraz więcej z tym, co go otaczało. [...] Zatonął, ukołysał się, zapamiętał – i w tym ograniczeniu własnego, odrębnego bytu, w tym pół czuwaniu, pół śnie znalazł spokój tak wielki, że prawie podobny do półśmierci”.