Jan Kochanowski

ojciec polskiej literatury

Jan Kochanowski

muzeum jana kochanowskiego

tajemniczy kamień

POżegnanie

rodzinne nieszczęście

okres czarnoleski

pod znakiem kapłaństwa

życie dworskie

studia zagraniczne

pierwsze podróże

młodość

dzieciństwo

renesansowy myśliciel

Spis treści

Renesansowy myśliciel

Księgi Pierwsze. Pieśń VIII

,,Szczęśliwy ja człowiek, bych mógł jak użyć tego,Jakobych się nie omylił, co jest lepszego;Lecz jako na błędnym morzu, nie tam gdzie chcemy,Ale gdzie nas wiatry niosą, płynąć musiemy".

+info

syn ziemi lubelskiej

Urodził się w 1530 r. w Sycynie pod Zwoleniem (woj. mazowieckie). Pochodził ze średniowiecznej zamożnej i wielodzietnej rodziny szlacheckiej. Był synem Piotra, sędziego ziemi sandomierskiej, i Anny, kobiety towarzyskiej, obdarzonej wesołym usposobieniem.

Dzieciństwo

królewiec po raz pierwszy...

Na przełomie roku 1551/1552 udaje się po raz pierwszy do Królewca, by odwiedzić swego brata. Podczas kolejnej wizyty w 1555/1556 r. zapisuje się na królewiecki uniwersytet.

Pierwsze podróże

+info

krakowskim szlakiem

Czternastoletni Jan zostaje przyjęty w poczet żaków Wydziału Sztuk Akademii Krakowskiej, gdzie uczy się łaciny, greki i hebrajskiego. Prawdopodobnie w 1547 r. (po śmierci ojca) opuszcza mury krakowskiej uczelni. W 1550 r. wraz z bratem i matką stawia się przed sądem w radomiu, by uregulować sprawy spadkowe i majątkowe.

Młodość

I etap padewski- lata 1552-1555

Studiując we Włoszech, Kochanowski gruntownie poznał tradycję antyczną. Pomagają mu w tym podróże do Neapolu i Rzymu. Tutejsze studia zaraziły go wiarą w humanistyczne ideały, co skutkuje obudzeniem zainteresowania człowiekiem i oraz jego przeżyciami. Już na tym etapie staje się osobą szanowaną i lubianą. W 1554 r. zostaje wybrany przedstawicielem studiujących w Padwie Polaków. Do włoskiego miasta Kochanowski powróci na krótko w 1557 r. Po śmierci matki wyjedzie na chwilę do kraju, by znów wrócić po raz trzeci do Padwy w 1558 r.

Studia zagraniczne

twórczość w języku polskim

W 1559 r. Kochanowski wraca ostatecznie do kraju jako prawny właściciel połowy Czarnolasu, ale jeszcze nie osiedla się w dworku. W życiu poety rozpoczyna się trwający dekadę okres dworski. Zależy mu na tym, by pozostać twórcą niezależnym, wolnym od dworskich układów, ale nie jest to łatwe do osiągnięcia. Pełni funkcję sekretarza Zygmunta II Augusta i utrzymuje kontakty z potężnymi rodami arystokratycznymi (Firlejowie, Tęczyńscy). Aktywnie uczestniczy w życiu politycznym, bierze udział w obradach sejmu i zjazdach elekcyjnych, gdzie dostrzega egozim oraz prywatę szlachty polskiej.

Życie dworskie

+info

dworskie juwenalia

Przyjąwszy niższe święcenia kapłańskie, w 1564 r. przejmuje probostwo w katedrze poznańskiej, a dwa lata później w Zwoleniu. Kochanowski nie bywał częstym gościem w parafiach, gdyż preferował życie dworskie. W obowiązkach duszpasterskich wyręczał go wikariusz.

Pod znakiem kapłaństwa

+info

Gościu, siądź pod mym liściem...

Na przełomie roku 1569/1570 następujerozluźnienie stosunków Kochanowskiego z dworem, co powoduje jego osiedlenie się poety w rodzinnym majątku. Cztery lata później rezygnuje z dóbr i tytułów kościelnych, by ostatecznie w 1575 r. poślubić szlachciankę Dorotę Podlodowską, z którą ma później siedmioro dzieci.

Okres czarnoleski

Rodzinne nieszczęście

Czas rodzinnej żałoby rozpoczyna się wraz ze śmiercią brata poety (Kaspra) w 1577 r. Kryzys światopoglądowy nastąpi wraz z odejściem trzydziestomiesięcznej córki Urszuli (1578/1579), której zraniony ojciec ofiaruje pośmiertnie cykl dziewiętnastu Trenów. Rok później odejdzie córka Hanna, dla której poeta napisze czterowersowe epitafium.

Czas rozstań

śmierć poety

Pod koniec życia poeta zdecydował się wrócić do polityki, trafiając tym samym nadwór Stefana Batorego. Zmarł nagle na atak serca 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie. Po latach prochy poety zostały przewiezione do krypty kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Zwoleniu, gdzie spoczywają do dziś.

Pożegnanie

+info

ciekawostka

Nieopodal obelisku znajduje się wystający z ziemi płaski kamień, który podczas wycieczki w parku dworskim pełni funkcję ławki. Wedle miejscowych podań na tymże kamieniu miał siadywać poeta. Stąd też kamień ma niezwykłą moc. Kto na nim usiądzie, zostanie natchniony weną twórczą (poetycką).

Tajemniczy kamień

Muzeum Jana Kochanowskiego