Juliusz Słowacki "Hymn" - kl. 8

Temat: Dlaczego smutno poecie?

Juliusz Słowacki "Hymn"

Przygotowała: Anna Stasiak

Obejrzyj zachody słońca.

Przypomnij sobie własne odczucia towarzyszące obserwowanym zachodom słońca.

Nazwij stany emocjonalne, jakie człowiek ma w takich chwilach.

Poznaj biografię autora

Utwór, któremu poświęcone będą dzisiejsze zajęcia, powstał w czasie wędrówki poety do ZiemiŚwiętej.

W roku 1836 Juliusz Słowacki wyruszył z Neapolu na Bliski Wschód i do Ziemi Świętej. W czasie podróży, trwającej blisko 2 lata, poeta zdobył szczyt Wezuwiusza, zwiedził Pompeje, Akropol i zabytki starożytnej Grecji w Atenach; płynął Nilem do Kairu, odbył wycieczkę do piramid, odwiedził Jerozolimę i Gazę, zwiedził miejsca upamiętnione w Starym i Nowym Testamencie: Górę Oliwną, grób Marii, Betlejem, klasztor świętej Saby, brzeg Morza Martwego, Jordan, Jerycho, Nazaret. Z Bejrutu powrócił do Europy.

W liście do matki wspominał:

Grecja pełna ruin przecudownych podobała mi się bardzo i bardziej niż Rzym mnie zachwyciła. Egipt zatarł Grecję w mojej pamięci - nic cudowniejszego nad ruiny nad Nilem będące. Przepędziłem całą jedną noc sam jeden na Grobie Chrystusa [...] Byłemw Betlehem, w Jerycho, w Nazaret... nad jeziorem Genzaretanskim.

Zapis z dziennika podróży dokonany w czasie rejsu z wyspy Syra do Aleksandrii:

... podróż morska - brzegi znikają, mgła, stado bocianów - pod Aleksandrią zachód słońca...

Wysłuchaj wiersza

Przyjrzyj się poetyckiemu pejzażowi.

Omów zastosowane środki poetyckie i omów ich funkcje.

Zwróć uwagę na opis przyrody. Tworzy on ramę kompozycyjną (rozpoczyna i kończy wiersz), buduje nastrój, jest źrodłem i tłem uczuć podmiotu lirycznego.

Wskaż metafory, epitety, peryfrazę i hiperbole.

Człowiek jest zagubiony w tak hiperbolicznie określonej przestrzeni.

Myśl poety kieruje się w przeszłość i w przyszłość, świadczy to o zagubieniu w czasie.

Obraz poetycki został zbudowany za pomocą metafor i epitetów, które wprowadzają niezwykły nastrój.

Przypomnij sobie, co czułeś oglądając zachody słońca?

Co zaskakuącego jest w wierszu Juliusza Słowackiego?

W kontekście wcześniej omówionych fragmentów biografii Juliusza Słowackiego możemy, w przypadku tego wiersza, osobę mówiącą utoższamić z autorem.

Potwierdza to końcowy dopisek poety:

Pisałem o zachodzie słońca na morzu przed Aleksandrią [19 października 1836 r.]

Ustalmy przyczynę smutku podmiotu lirycznego.

SMUTNO MI, BOŻE!

Tytuł wiersza jest także nazwą gatunku lirycznego.

HYMN— :- uroczysta pieśń;— - utwór pochwalny sławiący Boga, bóstwo, wielkie idee, wartości;— - apostroficzność wypowiedzi;— podniosły ton uzyskany środkami retorycznymi;— - podmiot zbiorowy (w imieniu zbiorowości przemawiać może jednostka).

Szukając cech gatunku hymnicznego w utworze Słowackiego, trzeba zwrócić uwagę na jego nietypowość.

Hymn od wieków był głosem zbiorowym, modlitwą wielu ludzi skierowaną do Boga. Tu wyraża uczucia jednostki, nie przemawia w imieniu zbiorowości, przekształcił się w prywatną skarę człowieka, który ma odwagę mówić tylko o swoich uczuciach, o swojej tęsknocie, o swojej samotności...

[...] Dla mnie na zachodzieRozlałeś tęczę blasków promienistą;Przede mną gasisz w lazurowej wodzieGwiazdę ognistą…Choć mi tak niebo Ty złocisz i morze [...]

Wskaż w tekście wiersza apostrofy skierowane do Boga.

Notatka:

Oprócz powtarzającego się refrenu: Smutno mi, Boże!, pojawiająsię zaimki ty, tobą. Zniwelowany zostałdystans między poetą a Bogiem. Utwór ma charakter monologu skierowanego do Boga, przed którym człowiek - samotny, wygnany z ojczyzny, tułający siępo świecie - otwiera swoją duszę. Człowiek uwydatnia swoją rangę, to on pozostaje w centrum uwagi. I mimo że ma świadomość własnej przemijalności, nicości wobec wspaniałej natury stworzonej przez Boga, pozwala sobie na czysto ludzki akt smutku, który nie jest aktem buntu wobec Boga czy przyjęciem postawy rezygnacji, ale podkreśleniem wartości człowieczeństwa. Bóg w utworze nie jest przedmiotem uwielbienia, ale słuchaczem ludzkiej skargi.

Dziękuję za uwagę!