Wampiryzm

WAMPIRYZM

w literaturze romantycznej

START

WAMPIRYZM

W I poł. XIX w. w literaturze chętnie wracano do korzeni tj. do wierzeń ludowych, w których obecne były byty z pogranicza świata żywych i umarłych.

WAMPIRYZM

Motyw wampira w epoce romantyzmu wiązał się z tajemniczością, cierpieniem i nieszczęśliwą miłością. Najwięksi twórcy romantyzmu podejmowali temat wampiryzmu przekształcając go na rozmaite sposoby – Juliusz Słowacki w „Beniowskim”, „Kordianie”, czy „Grobie Agamemnona”, Adam Mickiewicz w „Dziadach”, czy George Byron w „Giaurze”.

WAMPIRYZM

Postać ta zyskiwała popularność ze względu na swoją tajemniczość, grozę, jednoczesne przez jednoczesną reprezentację piękna i zła. Trzeba przyznać, że wampiry, niezależnie od tego, czy pokazane są jako bezduszne potwory, czy jako podobne do ludzi, ciekawią i przerażają jednocześnie. Budzą skrajne emocje, stąd też zapewne są dla nas tak fascynującymi stworzeniami.

WAMPIRYZM

Jednym z pierwszych pisarzy, który użył tego motywu w swoim dziele jest George Byron, który miał również wielki udział w tworzeniu wizerunku wampira literackiego. W własnej twórczości Byrona pojawia się natomiast jeden wampiryczny fragment w Giaurze, gdy matka Hassana rzuca rozbudowaną i przerażającą klątwę na mordercę syna:

"Lecz wprzód zostaniesz na ziemi upiorem; i trup twój, z grobu wyłażąc wieczorem, pójdzie nawiedzać krainę rodzinną, powinowatych spijać krew niewinną".

WAMPIRYZM

Czarny romantyzm – prąd literacki zaliczany do romantyzmu, który zaistniał w roku 1793. Charakterystyczne dla nurtu były irracjonalizm i melancholia, z fascynacją dotyczącą tworzenia się ludzkiego szaleństwa i zła. Artyści i autorzy kierunku zajmowali się inną stroną romantyzmu, przy czym ich dzieła miały często ponury, przepełniony rezygnacją charakter.

WAMPIRYZM

Tradycje czarnego romantyzmu nie były w Polsce zbyt rozbudowane. Po powstaniu listopadowym uwagę Polaków zabierały przede wszystkim zobowiązania polityczne i narodowe.

KIM JEST WAMPIR?

Wampir – klasyczna definicja wampira identyfikuje postać z trupem zmarłej osoby. Wg ludowych podań wampirem mogą zostać: przedwcześnie zmarłe osoby, czarownica, heretyk, dziecko z nieprawego łoża oraz wilkołak (charakterystyczne przenikanie postaci).Głównym pożywieniem wampira jest krew, mająca także wartość sakralną. Postać wampira powstała na skutek obaw przed zmarłymi i ich zjawami.

PROTOTYPY

PROTOTYPY

Torolf jako prototyp skandynawskiego wampira nachodził okoliczne gospodarstwa zimową porą. Jego ojciec wraz z towarzyszami bali się odwiedzać syna Torolfa w obawie, że ten również został wampirem (motyw produkowania wampirów przez inne wampiry). W obawie przed katastrofą przeniesiono ciało Torolfa w miejsce niedostępne dla ludzi (powracający motyw nabrzmiałego ciała). Był to jednak nie lada wyczyn, gdyż zwłoki były na tyle ciężkie, że przy ich przenosinach brało udział kilka osób.

WAMPIR WSPÓŁCZEŚNIE

Pamiętniki Wampirów – Lisa Jane Smith

Saga Zmierzch – Stephenie Meyer

ZAGADKA

Wyobraź sobie teraz, że nie lubisz wampirów i jesteś ich wykwalifikowanym łowcą. Przyjeżdżasz do Transylwanii. Na oku masz dwie siostry – Annę i Marię.

• Co wiesz na temat mieszkańców Transylwanii:
• Zdrowe umysłowo wampiry zawsze kłamią.
• Zdrowi umysłowo ludzie zawsze mówią prawdę.
• Połowa mieszkańców Transylwanii jest obłąkana: zdania prawdziwe uznaje za fałszywe, a zdania fałszywe za prawdziwe.
• Jedna z sióstr jest na pewno wampirem.
• Nic nie wiesz na temat zdrowia sióstr.

Następnie przeprowadzasz taki wywiad: Ty (do Anny): Powiedz mi coś o sobie. Anna: Obie jesteśmy obłąkane. Ty (do Marii): Czy to prawda? Maria: Oczywiście, że nie! I oto zagadka: która siostra jest wampirem?