Kordian

Część pierwsza trylogii Spisek koronacyjny

Kordian w pigułce

O utworze Dokładny tytuł brzmi: Kordian. Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny, mimo że część druga nie powstała, a część trzecia (zapowiedziana w katalogu księgarni Januszkiewicza) została najprawdopodobniej zniszczona przez autora. Przyjęło się użycie dla części pierwszej, tytułu całej trylogii.

Geneza Książka ukazała się w druku w 1834 w drukarni Pinardów i sprzedawano ją w wielu paryskich księgarniach. Interesujący jest też fakt, że Słowacki opublikował swoje dzieło anonimowo.Kordian miał być głosem krytycznym Słowackiego odnośnie wybuchu, przebiegu i upadku powstania listopadowego. Kordian jest krytyką wybuchu zrywu niepodległościowego.

Motto Więc będę śpiewał i dążył do kresu; Ożywię ogień, jeśli jest w iskierce. Tak Egipcjanin w liście z aloesu, Obwija zwiędłe umarłego serce; Na liściu pisze zmartwychwstania słowa; Chociaż w tym liściu serce nie ożyje, Lecz od zepsucia wiecznie się zachowa, W proch nie rozsypie... Godzina wybije, Kiedy myśl słowa tajemną odgadnie, Wtenczas odpowiedź będzie w sercu - na dnie. Juliusza Słowackiego - Lambro.

Przygotowanie ma miejsce w nocy 31 grudnia 1799 roku, przy chacie Twardowskiego w Górach Karpackich. Na miejscu zlatują się czarownice i diabły – sam Szatan, Mefistofeles, Astarot i inni. Szatan mówi, że nadchodzi wielka chwila dla pewnego narodu (chodzi tu o Polaków). Mefistofeles radzi, aby stworzyć temu narodowi przywódców. Na scenie pojawia się kocioł, z którego wyłaniają się po kolei stwarzani przez Szatana przywódcy powstania listopadowego. Nagle na scenie pojawiają się aniołowie, którzy przepędzają zgromadzenie czarownic i diabłów.

Przygotowanie

Prolog to zestawienie trzech koncepcji poezji, jej roli w kwestii odzyskania niepodległości i zagrzewania narodu do boju. Słowacki obok swojego przedstawił stanowisko Adama Mickiewicza (poeta-mesjasz) i opozycyjne wobec niego, nawołujące do walki cały naród.

Prolog

Akt I składa się z trzech scen. Opowiada on historię młodego, piętnastoletniego, Kordiana i jego nieszczęśliwego uczucia wobec pięknej Laury. Tytułowy bohater bardzo przypomina na tym etapie swojego życia Wertera znanego z dzieła Goethego. Podobnie też jak on postanawia on popełnić samobójstwo.

Juliusz Słowacki

“Boże! Zdejm z mego serca jaskółczy niepokój, Daj życiu duszę i cel duszy wyprorokuj… ”

Akt II- 1828 rok podróż po Europie (Anglia, Włochy), kolejne rozczarowania – miłosne, polityczne, ideologiczne Akt kończy się monologiem na Mont Blanc (to odpowiednik Wielkiej Improwizacji) W haśle „Polska Chrystusem narodów” zastępuje Chrystusa Winkelriedem – bohaterem szwajcarskim, przyjmującym na siebie atak wroga, za cenę własnego życia, zapewniając zwycięstwo swoim rodakom. Z tym hasłem Kordian wraca do kraju, aby przygotować powstanie

Londyn, James Park

Dover, tu czyta Króla Leara Szekspira

Włochy

Watykan

“Jam jest posąg człowieka na posągu świata”

Na szczycie Mont Blanc

Akt III – maj 1829 Warszawa, koronacja cara Mikołaja I na króla Polski. Spór miedzy spiskowcami (między Prezesem a Podchorążym) o to, czy można zabić monarchę. Kordian zamierza zabić cara, ale przed jego komnatą upada, zemdlony. Budzi się w szpitalu dla obłąkanych, gdzie toczy spór z Doktorem – Szatanem. Zostaje skazany na śmierć, staje przed plutonem egzekucyjnym, przybywa rozkaz ułaskawienia, ale nie wiadomo, czy dowódca zdąży go przyjąć, bo nie zauważa gońca. Zakończenie dramatu pozostaje otwarte.

Dramat Kordian jest polemiką niezdolności do romantycznego czynu spiskowca, obezwładnionego moralną rozterką legalizmu i krytyką postawy Konrada z Dziadów. Utwór nawiązuje do powstania listopadowego i opisuje historię nieudanego spisku na życie cara Mikołaja I. Główny bohater, tytułowy Kordian, ze względu na wewnętrzną słabość, nie jest w stanie dokonać zamachu i car uchodzi z życiem. Słowacki próbuje zrozumieć przyczyny klęski powstania oraz pokolenia powstańców. Uważa, że jedynie absolutne poświęcenie i zgoda na walkę do końca może przynieść niepodległość.

radgor@onet.pl

https://zapiskipolonistki.blogspot.com/

Radosława Górska

Dziękuję za uwagę