ODMIENNE CZĘŚCI MOWY KL. 6

Temat: Co już wiemy o odmiennych częściach mowy?

LICZEBNIKI

Oprócz liczebników głównych i porządkowych możemy wyróżnić inne typy. Liczebniki zbiorowe

• określają liczbę– osób różnej płci, np. dwoje profesorów,– istot niedorosłych nazywanych rzeczownikami rodzaju nijakiego, zakończonymi w M. lp na -ę, np. troje piskląt,– przedmiotów nazywanych przez rzeczowniki występujące wyłącznie w liczbie mnogiej, np. czworo skrzypiec,– rzeczy występujących zwykle parami, np. dwoje uszu;
• odmieniają się tylko przez przypadki, M. pięcioro wnucząt, D. pięciorga wnucząt, C. pięciorgu wnuczętom, B. pięcioro wnucząt, N. pięciorgiem wnucząt, Ms. (o) pięciorgu wnuczętach

Liczebniki ułamkowe

• oznaczają niepełną liczbę czegoś, np. półtorej godziny, trzy czwarte życia;
• niektóre liczebniki ułamkowe odmieniają się przez przypadki, np. to tylko jedna dziesiąta sekundy, zabrakło mu jednej dziesiątej sekundy, niektóre zaś pozostają nieodmienne, np. za pół roku, przed pół rokiem

Liczebniki nieokreślone

• nazywają ilość ogólnikowo, w przybliżeniu, np. mnóstwo przedmiotów, kilkudziesięciu zainteresowanych, wiele radości;
• odmieniają się przez przypadki i rodzaje, tak jak liczebniki główne, np. kilku artystów, kilka artystek, z kilkoma artystami, o kilku artystach.

RZECZOWNIKI

PRZYMIOTNIKI

CZASOWNIKI

WYRÓŻNIAMY FORMY OSOBOWE I NIEOSOBOWE CZASOWNIKA. Nieosobowe formy czasownika to:

• bezokolicznik (brać, wieźć)
• formy zakończone na -no i -to (np.: zrobiono, zbito)
• konstrukcje składające się z czasownika i słowa się (np.: zawiadamia się)

Przygotowała: Anna Stasiak

Wykonaj w zeszycie zadania do tego tematu

Rzeczownik to część mowy, która nazywa osoby, zwierzęta , rzeczy, rośliny, a także zjawiska, uczucia , pojęcia np. przyjaciel, pies, dom, kwiat, upał, nadzieja, prawo.Odpowiada na pytania: kto?, co? Podział ten wiąże się z różnymi sposobami odmiany rzeczownika.

Przymiotnik to część mowy, która nazywa cechy i właściwości osób, zwierząt, rzeczy, roślin, zjawisk.

• Odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie?.
• Przymiotnik jest najczęściej określeniem rzeczownika i dostosowuje do niego swoją formę, np. źródlana woda, źródlanej wody, źródlanej wodzie, źródlaną wodę, źródlaną wodą, źródlanej wodzie, źródlana wodo.
• Przymiotniki odmieniają się przez liczby, rodzaje i przypadki.

Przymiotniki występują w formie:

• liczby pojedynczej, np. nowy (sklep),
• liczby mnogiej, np. nowe (sklepy)

W liczbie pojedynczej mogą mieć formę:rodzaju męskiego, np. świetny (punkt),rodzaju żeńskiego, np. bezpłatna (usługa),rodzaju nijakiego, np. dobre (połączenie). W liczbie mnogiej występują:w rodzaju męskoosobowym,np. pomocni (sprzedawcy),w rodzaju niemęskoosobowym,np. sprawne (kasjerki), świeże (produkty).