Kościoły Jaworzna

Kościoły Jaworzna

Pierwsze osady na terenie obecnego Jaworzna datowane są na XII-XIII wiek. W tym czasie mieszkańcy należeli do parafii w Lędzinach, a we wsi Jaworzno istniało miejsce duszpasterskie podlegające tamtejszemu proboszczowi. Samodzielna parafia w Jaworznie została powołana w latach 1326-1335 i należała do biskupstwa krakowskiego.Kolejne parafie zaczęły powstawać dopiero w początkach XX wieku, pierwsza w Jeleniu, druga w Szczakowej (1914 rok). Ostatnie z piętnastu jaworznickich parafii powstały w 1994 roku, w Borach i Jeziorkach.

Parafia św. Wojciechai św. Katarzyny Aleksandryjskiej

ŚRÓDMIEŚCIE

Wielokrotnie przebudowywana jaworznicka świątynia pochodzi z 1532 roku. W nawie głównej znajduje się, wykonany z czarnego marmuru, barokowy ołtarz (XVII w.), który przywieziono do Jaworzna z kościoła św. Michała w Krakowie. Na frontowej ścianie umieszczono największy w Europie trójkątny witraż, którego centralną postacią jest święty Wojciech. W świątyni jest także wsławiony cudami obraz Matki Boskiej Jaworznickiej (Passawskiej), namalowany w 1666 roku w Neapolu.

Parafia św. Wojciechai św. Katarzyny Aleksandryjskiej

ŚRÓDMIEŚCIE

Budowa kościoła św. Wojciecha i św. Katarzyny, Jaworzno, 1977 r.

Jeleń

Od 1691 roku istniała na terenie Jelenia tzw. kapelania. Był to mały kościółek pw. Świętego Krzyża, zbudowany i urządzony ze środków prywatnej fundacji Ludwika Mikołaja Grabiańskiego. Samodzielna parafia dla tej dzielnicy została ustanowiona w 1914 roku, a rozbudowę położonej na skarpie kapelanii rozpoczęto w 1934 roku. W latach 80-tych XX wieku dobudowano do powstałego kościoła wieżę. Cennym zabytkiem jest XVII wieczny ołtarz główny, ufundowany przez M. Grabińskiego.

Parafia pw. PodwyższeniaKrzyża Świętego

szczakowa

Parafia pw. św. ElżbietyWęgierskiej

Parafia pw. św. Elżbiety Węgierskiej

szczakowa

Świątynia powstała w latach 1898-1903. Z tego też czasu pochodzą ołtarze: główny z figurą św. Elżbiety i dwa boczne, a także Droga Krzyżowa, ambona z wyrzeźbionymi postaciami czterech Ewangelistów oraz 13 głosowe organy. Była to druga, po parafii w Jeleniu, parafia na terenie Jaworzna.

Uroczystosć Roku Świętego, Szczakowa, 1974 r.

ciężkowice

Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy

Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy

ciężkowice

Chociaż sama parafia zaczęła działać dopiero w 1921 roku, już na przełomie VIII i IX wieku, w miejscu obecnego kościoła, istniała kaplica poświęcona św. Rozalii z Palermo, patronce broniącej przed zarazą i różnymi zagrożeniami. Od 1954 roku w kościele znajdują się relikwie bł. Bronisławy i św. Andrzeja Boboli. W 1974 roku parafię odwiedził kard. Karol Wojtyła, który udzielił sakramentu bierzmowania oraz poświęcił figurę Chrystusa Króla.

byczyna

Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa

Pierwsze starania o wybudowanie kościoła rozpoczęto w Byczynie już w 1913 roku. Niestety wojna udaremniła te zamiary, ale od 1928 roku, w przydrożnej kapliczce odprawiano msze święte. Dziesięć lat później wierni po raz pierwszy zgromadzili się na nabożeństwie w nowym kościele, który w 1965 i 1975 roku gościł kard. Karola Wojtyłę.

dąbrowa narodowa

Parafia pw. Matki Bożej Anielskiej w Dąbrowie Narodowej została ustanowiona 29 października 1950 r. przez metropolitę krakowskiego Adama Sapiehę. Niewielki, prostej budowy kościół, jest nieco oddalony od ulicy i otoczony zielenią. Początki jego budowy sięgają lat 30-tych XX w.

Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej

Długoszyn

Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Parafia pw. Narodzenia NMP w Jaworznie-Długoszynie została ustanowiona w 1982 r. przez metropolitę krakowskiego Franciszka Macharskiego. Znana jest między innymi z corocznych jesiennych koncertów organowych. Pięknie brzmiący instrument został sprowadzony z Holandii i jest absolutnym unikatem.

osiedle stałe

Parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy

Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy

osiedle stałe

Osiedle Stałe według komunistycznej władzy miało być ateistyczne, ale w roku 1978 jeden z kapłanów zakupił na swoje nazwisko 2 budynki mieszkalne i po przeprowadzonym w tajemnicy remoncie oddał je na kaplicę i salki katechetyczne. Wkrótce, jako pielgrzym, odwiedził to miejsce kard. Karol Wojtyła, a dwa lata później rozpoczęto budowę kościoła. Władze musiały ustąpić.

Budowa kościoła parafialnego, lata 1981-1997

podłęże

Ks. kard. Franciszek Macharski dokonał wmurowania kamienia węgielnego pod kościół w 1986 r., a pierwsze msze święte odbyły się w marcu 1992 r. Świątynia, mimo usytuowania na obrzeżu osiedla jest, dzięki swej 60 metrowej wieży, bardzo dobrze widoczna, a jej dzwony słychać w promieniu wielu kilometrów.

Parafia pw. św. Barbary

niedzieliska

Parafia pw. św. Jana Kantego

Parafia pw. św. Jana Kantego

niedzieliska

Parafia powstała w 1947 roku i mieściła się w budynku starej szkoły w Niedzieliskach. Potem w 1958 roku władze komunistyczne zaplombowały kaplicę. Miejscowa ludność zerwała zabezpieczenie i rozpoczęła całodobowe czuwanie. Przez długi czas rządzący nakładali spore kary pieniężne dla niepokornych katolików, ale w końcu, w 1961 roku zaniechali represji. Pierwsza msza w wybudowanym kościele odbyła się w 1997 roku.

Budowa kościoła w Niedzieliskach, lata 90. XX w.

Parafia pw. św. Karola Boromeusza

Stara Huta

Od 1982 r., w prywatnym domu w Starej Hucie, odprawiane były msze święte i odbywały się katechezy. Wkrótce zakupiono inny dom i w 1986 roku na jego miejscu rozpoczęto budowę kościoła. W 1994 roku na placu przykościelnym powstała grota Matki Bożej Niepokalanej, a w 2007 roku w parafii pojawiły się dwa dzwony: Jan Paweł II oraz św. Karol Boromeusz, które po raz pierwszy zabiły w niedzielę 9 listopada 2008 r. w uroczystość ku czci patrona parafii, św. Karola Boromeusza.

pieczyska

Parafia pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego

W dawnej willi dyrektora cementowni „Szczakowa”, 1 października 1997 roku, ustanowiono parafię św. Brata Alberta. Później wybudowano „Wzgórze Miłosierdzia" oraz ołtarz zewnętrzny i dzwonnicę. Parafia słynie z hodowli pszczół, dzięki którym pięknie rozkwita otaczający ją ogród i zbierany jest miód. Przy kościele działa też piłkarska drużyna dla młodzieży: „Proboszczanka".

Bory

W 1987 roku na Borach zakończono budowę kaplicy, ale okazało się, że dla licznych wiernych jest ona za mała. W takiej sytuacji, w 1993 roku zdecydowano o powstaniu kościoła. W 2000 roku świątynia została poświęcona. Parafię wyróżnia oryginalna architektura oraz trzy piękne dzwony, ufundowane przez osoby prywatne i wspólnotę parafian.

Parafia pw. Miłosierdzia Bożego

Parafia pw. św. Józefa Rzemieślnika

jeziorki

Została ustanowiona 10 sierpnia 1994 r. Terytorialnie wydzielona z parafii w Byczynie. Do momentu powstania obecnej świątyni msze odbywały się w drewnianej kaplicy. Kościół wg projektu Józefa Marii Dutkiewicza, został wybudowany w latach 1986-1996 i uroczyście poświęcony 5 listopada 2000 r. przez biskupa sosnowieckiego Adama Śmigielskiego.

śródmieście

Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski

W 1980 roku powstała przy ul. ks. J. Sulińskiego kaplica, która miała być zaczątkiem budowy nowego kościoła. Zmiana planu zagospodarowania miasta sprawiła, że wówczas nie było to możliwe. Powtórnie zainicjowane prace, ukończone w 2005 roku, zaowocowały utworzeniem parafii pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Kapliczki Jaworzna okiem Czesława Kempińskiego

Ilustracje zaczerpnięto z wydawnictwa „Do was przybywam. Biskup i kardynał Karol Wojtyła w Jaworznie", Muzeum Miasta Jaworzna, Jaworzno 2006Fotografie archiwalne: Archiwum Muzeum Miasta Jaworzna, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, Archiwum Urzędu Miejskiego w Jaworznie, Archiwa Parafii i osób prywatnych Fotografie kościołów parafialnych: Jolanta Witalińska Reprodukcje akwarel Czesława Kempińskiego pochodzą z archiwum Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaworznie

Opracowanie merytoryczne: Agnieszka DąbrowskaOpracowanie graficzne: Olga Kasztelewicz

Jaworzno 2020