OŚWIECENIE- WPROWADZENIE DO EPOKI

Oświecenie nazywano początkowo epoką rozumu lub wiekiem filozofów, a w końcu wiekiem oświeconym. Na zachodzie Europy oświecenie rozwijało się od końca XVII w., do Polski dotarło w drugiej połowie wieku XVIII. Jest to okres w literaturze i kulturze, lecz przede wszystkim ogół prądów ideowych, społecznych i politycznych.

OŚWIECENIE- WPROWADZENIE DO EPOKI

EUROPA

Przyjmuje się, że oświecenie na zachodzie Europy trwało od ostatnich dziesięcioleci XVII w. aż po końcowe dziesięciolecia XVIII w. Nowej epoce drogę utorowały z jednej strony sztuka klasycyzmu, rozwijająca się w XVII w. we Francji, a z drugiej – prace filozofów brytyjskich, którzy dostrzegali rolę rozumu i eksperymentu jako źródeł poznania. Schyłek oświecenia, podobnie jak jego początek, nadszedł stopniowo. Zrodzony w latach 70. XVIII w. ruch Sturm und Drang (czytaj: szturm und drang) początkowo w Niemczech, a potem w całej Europie zaszczepił wiele wartości, które doprowadziły do powstania romantyzmu.

POLSKA

W Polsce oświecenie pojawiło się około dwóch pokoleń później niż na zachodzie Europy. Badacze wyróżniają następujące etapy rozwoju tej epoki: ∙ wczesne oświecenie – lata 40. XVIII w. do 1764 r.; ∙ dojrzałe oświecenie lub czasy stanisławowskie – lata 1764–1795; ∙ schyłkowe oświecenie – lata 1795–1822.

FILOZOFIA

Mimo iż jednym z synonimów oświecenia jest nazwa ,,wiek filozofów”, określenie to – rozpropagowane przez twórców programu epoki – może być mylące. Filozofowie tego czasu nie byli bowiem wielkimi myślicielami tworzącymi nowe systemy czy teorie filozoficzne, a raczej popularyzatorami idei filozoficznych.

TRZY STYLE

Oświecenie jest okresem w dziejach kultury europejskiej między końcem XVII, a początkiem XIX stulecia (w Polsce to czas między drugą połową XVIII wieku, a pierwszą wieku XIX). Nazwy po raz pierwszy użyto w niemieckim Aufklarung w XVIII. Od tego czasu pojęcie to ewoluowało, obejmując swym znaczeniem stopniowo ogół prądów filozoficznych, artystycznych, społecznych i politycznych będących w opozycji do ideologii feudalizmu i wyrosłych pod wpływem przemian gospodarczo-społecznych, na przykład rewolucji przemysłowej czy migracji ludności ze wsi do miast. Szczególną rolę w tworzeniu się myśli oświeceniowej odegrały takie ośrodki, jak Londyn, Paryż, Amsterdam, Rzym, Wiedeń, Sankt Petersburg. Do najważniejszych stylów w architekturze, rzeźbie i malarstwie epoki oświecenia zaliczamy klasycyzm, sentymentalizm oraz rokoko.

WIEK ROZUMU

Dziękuję za uwagę!