Działania w sytuacjach zagrożeń - EdB

Edukacja dla bezpieczeństwa

zagrożenia i działania ratownicze

rodzaje zagrożeń i ochrona przed nimi

zagrożenia dla bezpieczeństwa w czasie pokoju

zagrożenia spowodowane działalnością człowieka

zagrożenia społeczne

zagrożenia naturalne

• zanieczyszczenie środowiska
• zmniejszanie się zasobów wody i tlenu atmosferycznego
• zakłócenia równowagi przyrodniczej
• awarie (np. zakładów przemysłowych, linii energetycznych)
• skażenia toksycznymi środkami przemysłowymi i skażenia biologiczne

• katastrofy komunikacyjne
• zakłócenia w komunikacji i transporcie (z powodu mrozów, awarii, katastrof)
• wzrost promieniowania wody, gleby i powietrza
• wzrost natężenia promieniowania UV na skutek niszczenia warstwy ozonowej
• zagrożenia ekonomiczne (np. wysoka inflacja, upadające systemy bankowe, giełdowe, ubezpieczeniowe)

• socjalne (np. bezrobocie, ubóstwo, bezdomność)
• psychospołeczne (np. narkomania, alkoholizm)
• demograficzne (np. przeludnienie, niż demograficzny, masowe migracje spowodowane zamieszkami, działaniami wojennymi, sytuacją ekonomiczną)
• terroryzm
• przestępczość zorganizowana
• przestępczość pospolita
• zbrodnie (wojenne, przeciwko ludzkości, przeciwko pokojowi)
• korupcja

• pożary
• obfite i gwałtowne opady
• powodzie
• gradobicia
• ekstremalne temperatury powietrza
• długotrwałe susze
• silne mrozy i śnieżyce
• huraganowe wiatry, trąby powietrzne
• lawiny
• mgły
• trzęsienia ziemi i osunięcia gruntu
• wybuchy wulkanów
• upadki meteorytów i komet
• zagrożenia biologiczne (np. epidemie chorób zakaźnych) związane z dużą gęstością zaludnienia

zagrożenia czasu wojny

Wojna to zorganizowany konflikt zbrojny między państwami, narodami lub grupami etnicznymi i społecznymi.

Podczas wojny istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń kryzysowych czasu pokoju - szczególnie społecznych, spowodowanych działalnością człowieka. Pojawiają się również nowe zagrożenia, takie jak: - użycie broni konwencjonalnej (ostrzał artyleryjski, bombardowanie lotnicze, ataki rakietowe), - użycie broni masowego rażenia (jądrowej, chemicznej, biologicznej), - zagrożenia będące pośrednimi skutkami ataków na cele wojskowe i administracyjne (pożary, skażenie terenu, braki wody, prądu, żywności, paliwa), - paraliż transportu publicznego, zakłócenia łączności telefonicznej i radiowej, - ataki terrorystyczne na ludność cywilną.

przeciwdziałanie zagrożeniom

1 Odpowiednie przygotowanie społeczeństwa - m.in. przez edukację dla bezpieczeństwa.2. Utrzymywanie w gotowości sił i środków przeznaczonych do zapobiegania i usuwania zagrożeń, bądź minimalizowania ich skutków. 3. System ratownictwa i rozpowszechnianie działań prewencyjnych (ratowanie ludzi, profilaktyka społeczna, ochrona środowiska naturalnego).

zagrożenia powodziowe

POWÓDŹ

Powódź to przejściowe wezbranie wód powodujące zatopienie znacznych obszarów lądu i będące przyczyną dużego zagrożenia dla ludności, a także ogromnych strat materialnych.

Powodzie są jednymi z najbardziej niebezpiecznych klęsk żywiołowych a walka z nimi jest stale aktualnym problemem ogólnoświatowym.

skąd się biorą powodzie?

W skrócie najczęściej wygląda to tak – rośnie temperatura atmosfery a im wyższa temperatura, tym więcej energii, która musi się jakoś uwolnić, a uwalnia się głównie w zjawiskach burzowych i nawałnicach.

Te występujące w Polsce można podzielić na kilka rodzajów: - roztopowe (wiosenne) – przyczyną jest gwałtowne topnienie śniegu i lodu, spływanie wody z gór, czy kry z rzek; - opadowe (letnie) - najczęstsze (66%) – przyczyną są obfite opady letnie oraz nakładanie się wód w rzekach; - zatorowe (zimowe) – przyczyną jest nasilenie niektórych zjawisk lodowych, np. powstawanie kry; - sztormowe (jesienno-zimowe) – przyczyną są gwałtowne wiatry od morza i lądu oraz cofanie się wody morskiej w koryta rzek; - awarie tam, zapór, stopni wodnych.

Czy wiesz, że...- na terenach suchych częstym zjawiskiem jest tzw. powódź błyskawiczna (gdy dotychczas sucha ziemia zostaje nasycona wodą zgromadzoną tak szybko, że nie może jej wchłonąć – woda zbiera się i szybko falą spływa dalej; może się pojawić gdziekolwiek i nawet w kilka minut po ulewnym deszczu czy burzy); - na terenach zurbanizowanych zagrożeniem jest powódź miejska (miasta są zbyt gęsto zabudowane a podłoże zabetonowane, by mogły bez problemu przyjąć silne i gwałtowne opady – zbyt małe tam są połacie terenów zielonych, które mogą je wchłonąć.

jak się przygotować na nadejście powodzi?

w czasie powodzi nie wolno!

zapobieganie powodziom (ochrona przeciwpowodziowa)

- używać wody powodziowej i gruntowej do celów spożywczych i sanitarnych, - poruszać się po terenach zalewowych, - zbliżać się do linii energetycznych, - spożywać niczego, co miało kontakt z wodą powodziową.

- budowa i konserwacja obiektów hydrotechnicznych (zbiorników retencyjnych, wałów przeciwpowodziowych, kanałów i rowów melioracyjnych); - regulowanie koryt rzek i potoków (co umożliwia szybszy i swobodniejszy przepływ wody) i utrzymywanie polderów zalewowych (niezasiedlonych obszarów na falę powodziową); - zalesianie obszarów wzdłuż rzek (fala wolniej narasta i woda wsiąka w grunt); - stworzenie systemu obiegu informacji, umożliwiającego kontrolowanie przepływu fal powodziowych (prognozowanie zjawisk meteorologicznych, sprawnie działający system obiegu informacji i ostrzegania, który pozwala na szybkie podejmowanie działań).

- przygotuj zapasowe baterie (zapas na co najmniej 3 dni) i latarki dla każdego członka rodziny, świece, zapałki, zapalniczki, - apteczkę i zapas stałych leków, - radio na baterie, telefon komórkowy, - zapas żywności dla domowników i zwierząt (3-5 dni), - odzież przeciwdeszczową i nieprzemakalne buty, - łódź lub ponton, kamizeli ratunkowe, - środki higieny osobistej i środki czystości, - ubrania na zmianę.

obszary zagrożone powodzią w polsce

powiększ

wzywanie pomocy

Teren przewidywanej powodzi dzieli się na trzy strefy: I strefa – ewakuacja ludności jest bezwzględnie konieczna, nie ma żadnych szans na ratunek II strefa – ewakuacja ludności jest bezwzględnie konieczna, po odpowiednio wczesnym zaalarmowaniu istnieje możliwość ratunku (możliwość ta rośnie im dalej od strefy I) III strefa – obszar względnie bezpieczny, na którym można uratować nie tylko ludzi ale i część dobytku.

Jeżeli jesteśmy otoczeni wodami powodziowymi i potrzebujemy pomocy, możemy to zasygnalizować załodze śmigłowca: - przez wywieszenie w widocznym miejscu fragmentu tkaniny w kolorze białym, czerwonym lub niebieskim (kolory i ich znaczenie obok) - lub poprzez odwzorowanie swoją sylwetką litery Y – yes (tak, potrzebuję pomocy) lub N – no (nie, pomoc niepotrzebna). Nie machamy rękami.

zagrożenia pożarowe

czym jest pożar?

Pożar – to niekontrolowane rozprzestrzenianie się ognia, które stwarza zagrożenie dla ludzi, objętych nim obiektów oraz środowiska.

Warunkiem zapoczątkowania pożaru (procesu spalania) jest istnienie trójkąta spalania (3 elementy: źródło ciepła – zapłonu, materiał palny, powietrze). Jeśli zabraknie choćby jednego z jego elementów, wówczas pożar nie powstanie.

przyczyny pożarów

• nieostrożne używanie otwartego ognia w miejscach zagrozonych pożarem (stodoły, magazyny, składy opału, młyny, zakłady stolarskie),
• nieszczelność przewodów kominowych,
• wadliwe fukcjonowanie instalacji elektrycznej i urządzeń elektrycznych,
• przeciążenie instalacji i samodzielne jej naprawianie,
• wypalanie łąk i ściernisk,
• rozpalanie ognisk w lasach lub w ich sąsiedztwie,
• przechowywanie słomy i siana zbyt blisko zabudowań, lasów, dróg i torów kolejowych,
• samozapłon materiałów organicznych,
• uderzenie pioruna,
• zaprószenie ognia podczas pracy (obróbka metalu, spawanie),
• zabawy dzieci pozostawionych bez nadzoru,
• nieostrożne używanie petard i sztucznych ogni,
• działania pirotechniczne w warunkach domowych,
• celowe podpalenia.

Znaki przeciwpożarowe (wymagane w każdym obiekcie użyteczności publicznej, umieszczone na drogach ewakuacyjnych i w miejscach zagrożenia pożarem) - kliknij i powiększ

Ochrona przeciwpożarowa to wszystkie przedsięwzięcia, których celem jest ochrona zdrowia, życia lub dobytku przed pożarem i jego skutkami.

Ochrona pożarowa to: - zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, - zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, - prowadzenie działań ratowniczych, - przestrzeganie wszystkich nakazów i zakazów, - odpowiednio wczesne poinformowanie straży pożarnej o zaistniałym zagrożeniu, - wcześniejsze zaplanowanie ewakuacji ludzi i dobytku, - przeszkolenie wszystkich użytkowników danego miejsca w zakresie zasad postępowania zawartych w instrukcji przeciwpożarowej.

Srodki gaśnicze to wszelkie substancje wykorzystywane do gaszenia ognia -> woda, piasek, piana gaśnicza, dwutlenek węgla, proszek gaśniczy. Należy pamiętać o tym, żeby do gaszenia pożarów użyć odpowiednich środków (kliknij)

Podręczny sprzęt gaśniczy (do gaszenia ognia w zarodku) to najczęściej gaśnice, hydronetki, agregaty gaśnicze, hydranty, koce gaśnicze, tłumice.

ważne

ważne!

kolejność działań ratowniczych

Jeśli pożar zauważono zbyt późno lub powstał w wyniku eksplozji, jak najszybciej opuść zagrożone miejsce i wezwij Straż Pożarną.Przede wszystkim należy chronić swoje własne życie! Ratowania powinny się podejmować osoby dorosłe, przed wejściem do płonącego budynku należy powiadomić kogo o naszych planach, okna i drzwi powinny pozostać zamknięte - tlen podsyca ogień - otwieramy je tylko wchodząc i wychodząc.

• określ miejsce, rozmiar i zasięg pożaru (gdzie się pali),
• alarmuj! (krzycz: Pali się!),
• znajdź kogoś do pomocy (w razie możliwości), rozdziel zadania,
• odetnij dopływ gazu i prądu,
• spróbuj ugasić ogień (sprzęt lub środki gaśnicze),
• zawiadom Straż Pożarną (998/112),
• ratuj najpierw ludzi, następnie zwierzęta, później - jeśli to będzie możliwe - dobytek,
• jeśli działania są nieskuteczne i pożar się rozprzestrzenia - rozpocznij ewakuację.

ewakuacja

• zabezpiecz drogi oddechowe (np. mokry ręcznik),
• poruszaj się na czworakach (w wysokiej temperaturze gazy spalinowe się unoszą),
• przemieszczaj się wzdłuż ścian (nie zgubisz drogi),
• nie korzystaj z windy,
• po wyjściu udaj się na miejsce zbiórki,
• koniecznie trzeba sprawdzić, czy nikogo nie brakuje.

inne zagrożenia

upały

mrozy, śnieżyce, lawiny

wichury i burze

• w czasie upałów szczególnie narażone są osoby chore, starsze oraz dzieci,
• w upalne dni jak najdłużej przebywaj w pomieszczeniach/miejscach osłoniętych (wychodź wczesnym rankiem, późnym popołudniem i wieczorem),
• osłaniaj głowę,
• jedz lekkie posiłki, bogate w owoce,
• dużo i często pij (najlepiej wodę),
• używaj kremów ochronnych z filtrem UV i okularów przeciwsłonecznych,
• noś lekką, luźną odzież w jasnych kolorach,
• dużo odpoczywaj, unikaj wysiłku,
• szukaj ochłody w pomieszczeniach klimatyzowanych i nad wodą.

• przygotowując się ustal sposób komunikacji z bliskimi,
• naucz małe dzieci, jak mają wzywać pomocy i zawiadomić odpowiednie służby, zakoduj numery w telefonie, powieś spis w widocznym miejscu w domu,
• upewnij się, że wszyscy domownicy wiedzą gdzie i jak odciąć dopływ gazu, prądu i wody,
• zabezpiecz dach, rynny, usuń z parapetów zbędne rzeczy, zamknij okna, zabezpiecz drzwi,
• przygotuj niezbędne rzeczy, dokumenty, prowiant, leki, zapas latarek, baterii, świec etc,
• nie wychodź z domu, jeśli nie musisz,
• w czasie burzy nie korzystaj z telefonu komórkowego, unikaj przebywania na taflach wody, unikaj pojedynczych drzew, masztów, anten, poruszaj się powoli, małymi krokami.

• ubierz się ciepło, "na cebulkę",
• pozostaw informację, gdzie wychodzisz i o której powinieneś wrócić,
• zabierz ze sobą naładowany telefon,
• zachowaj ostrożność, przemieszczaj się w ciągu dnia, unikaj wypraw w pojedynkę, słuchaj komunikatów pogodowych i o zagrożeniach lawinowych,
• drogę do celu przemierzaj tym samym szlakiem, obserwuj otoczenie,
• zabierz ze sobą w góry niezbędny sprzęt i ekwipunek,
• po zejściu lawiny wezwij pomoc, zachowaj chwilę ciszy, upewnij się, że nic ci nie grozi.

zagrożenia związane z działalnością człowieka

BEZPIECZEŃSTWO A ZAGROŻENIE

Bezpieczeństwo to najważniejsza potrzeba człowieka. Decyduje o jakości życia i dobrym samopoczuciu, daje poczucie pewności i szanse rozwoju. Jego brak jest przyczyną niepokoju i poczucia zagrożenia.

Zagrożenie to stan, który wywołuje lęk i poczucie dyskomfortu psychicznego. Będąc w stanie zagrożenia zaczynamy bać się utraty zdrowia, życia czy dobytku.

Cechy zagrożeń związanych z działalnością człowieka: - nieprzewidywalne, - masowe i gwałtowne, - powodują znaczne straty w ludziach oraz straty materialne, - stanowią zagrożenie dla otoczenia i środowiska naturalnego.

rodzaje zagrożeń

atak terrorystyczny

katastrofy techniczne, zawalenia, tąpnięcia i wybuchy

to użycie wbrew prawu siły lub przemocy przeciwko osobom lub własności, mające na celu zastraszenie i wymuszenie na danej grupie ludzi realizacji określonych celów.

to nagłe sytuacje, spowodowane najczęściej błędami człowieka. Skutkują one zagrożeniem zdrowia i życia ludzi oraz znacznymi stratami materialnymi.

katastrofa komunikacyjna

to zderzenie pojazdów mechanicznych uczestniczących w ruchu lądowym, upadek statku powietrznego, zderzenie obiektów pływających.

źródła:

• Żyję i działam bezpiecznie -Edukacja dla bezpieczeństwa - podręcznik Nowa Era
• https://epodreczniki.pl/a/zagrozenia-naturalne---powodzie/DmBpBjN0o
• https://epodreczniki.pl/a/zagrozenie-pozarem/D160vnI1p
• https://epodreczniki.pl/a/wypadki-komunikacyjne-awarie-i-katastrofy/D10nFM5iW
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamach_z_11_wrze%C5%9Bnia_2001_roku

Źródła zdjęć: PIXABAY - bezpłatna baza zdjęć i obrazów

dziękuję

Igor 1a