Skróty i skrótowce 1

Temat:

Na skróty przez język polski, czyli o skrótach i skrótowcach.

Zamiast wprowadzenia.

Po co nam skróty i skrótowce?

Gdzie spotkamy skróty i skrótowce?

CZYM SIĘ RÓŻNIĄ SKRÓTY OD SKRÓTOWCÓW?

1. SKRÓTY

- to skrócone pojedyncze wyrazy pospolite i wyrażenia zapisane małymi literami

prof. (profesor) dyr. (dyrektor) st. insp. (starszy inspektor)

lek. (lekarz) dr (doktor) nr (numer)

2. Z KROPKĄ CZY BEZ?

UWAGA!

To, że skrót mgr Zieliński zapiszesz bez kropki jest jasne - przecież ostatnia litera skrótu jest jednocześnie ostatnią literą wyrazu magister. Co zrobić, kiedy chcesz zapisać skrót nie w Mianowniku liczby pojedynczej, ale w innym przypadku - np. w Dopełniaczu - magistra? Masz wtedy dwie możliwości. 1. Możesz dodać odpowiednią końcówkę fleksyjną- -Nie ma mgra (magistra) Zielińskiego. -Idę z mgrem (magistrem) Zielińskim. 2. Po skrócie postawić kropkę, która zastąpi odpowiednią końcówkę. - List do mgr. Zielińskiego. - Spotkanie z mgr. Zielińskim.

CIEKAWOSTKA

Obecnie stosujemy klika skrótów z łaciny.

PS (postcriptum) - dopisek na końcu listuvs (versus) - kontra, przeciw

Rzymianie kończyli pisanie listu takim skrotem: S.V.B.E.E.V. (Si veles, bene est ego valeo) - Jeżeli masz sie dobrze, to szczęśliwie, ja czuję się dobrze.

A. D. (Anno Domini) to sktót łaciński; oznacza roku pańskiego; w tym przypadku rok powstania budynku.

3. SKRÓTOWCE

- to skrócone wielowyrazowe nazwy instytucji organizacji i urzędów. Zapisujemy je dużymi literami i odczytujemy w skróconej wersji, a nie jako całe wyrazy.

PCK (czyt. peceka - Polski Czerwony Krzyż) PAN (czyt. pan - Polska Akademia Nauk) GOPR (czyt. gopr- Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratownicze) ONZ (czyt. oenzet - Organizacja Narodów Zjednoczonych)

Podział skrótowców ze względu na budowę

4. Podział skrótowców ze względu na budowę

grupowce inaczej nazywamy sylabowcami

5. JAK ODMIENIAĆ SKRÓTOWCE?

A. Nie odmieniamy skrótowców, które w wymowie kończą się na samogłoskę.

Kolega zapisał sie do ZHP.

Mój kuzyn studiuje na SGH.

B. Skrótowce, które w wymowie kończą sie na spółgłoskę, możemy odmieniać albo nie.

Muszę zapłacić składki ZUS-owi. Muszę zapłacić składki ZUS.

Byłem dzisiaj w ZUS-ie. Byłem dzisiaj w ZUS.

UWAGA!

Skróty i skrótowce nie zawsze ułatwiają porozumiewanie się. Wyobraź sobie taką rozmowę:

O SKRÓTACH Z PRZYMRUŻENIEM OKA

Czasem ludzie wymyślają swoje zabawne wersje skrótów, często wesołe i nie mające nic wspólnego z właściwym znaczeniem.

Wyjaśnienia tych skrótów są żartobliwe, a czasem złośliwe, ale świadczą o dużej wyobraźni ich twórców.

Wiesz, co oznacza skrót POM? Masz jakiś pomysł? W czasach, gdy ja chodziłam do szkoły, oznaczało to "powolny obchód miasta", czyli po lekcjach, zamiast wracać od razu do domu, szło się poszwędać, pospacerować.

Podsumowanie !Obejrzyj i posłuchaj !

W zeszycie zapisz temat i kolejne punkty. Rozwiń je, wypisując najważniejsze informacje ze slajdów.

W zeszycie wykonaj ćwiczenia ukryte w żarówkach.

Na zakończenie, dla rozluźnienia, zagraj w grę ukrytą pod ikonką.

Dziękuję.

Jutro druga lekcja o skrótach i skrótowcach.

Czekam na zdjęcie ćwiczeń ukrytch w żarówkach.