Słowniki

Słowniki

SŁOWNIKI

SŁOWNIKI

SPIS TREŚCI

Kliknij w treści, które Cię interesują.

Słownik poprawnej polszczyzny

1. Pojęcie

Słownik terminów literackich

Historia

Słownik synonimów

Pierwszy słownik w języku polskim

Rodzaje słowników używanych na lekcjach języka polskiego

Słownik ortograficzny

11

Słownik frazeologiczny

Słownik języka polskiego

12

Sprawdź wiedzę!

Słownik wyrazów obcych

NAZWA

Nazwa słownik oznacza w języku polskim „zbiór lub zasób słów” i upowszechniła się ona dopiero w XIX wieku. Kiedyś słowniki w Polsce nosiły różne nazwy wywodzące się z łaciny: vocabula, nomenklator, dictionarius, lexicon, a także thezaurus (określenie wywodzące się ze starożytnej greki, oznaczające „skarbiec”). Funkcjonowały także określenia spolszczone, staropolskie takie jak dykcjonarz oraz wokabularz – oznaczenie pochodzące od łacińskiego terminu vocabulare.

HISTORIA

Powstanie współczesnych słowników miało charakter ewolucyjny i związane było z historycznym rozwojem języka polskiego. Ich genezę można odnaleźć już w średniowieczu. Początkowo były to jednak słowniki dwujęzyczne: polsko-łacińskie, ponieważ to łacina pełniła rolę powszechnego języka literackiego i naukowego, a języki narodowe jak język polski, niemiecki czy angielski były uznawane za nieliterackie języki potoczne – mówione. Z biegiem czasu, wraz z rozwojem literatury oraz nauki, narodowe języki stały się równouprawnione z łaciną. Słowniki językowe były pierwszym rodzajem słowników, jakie pojawiły się na terenie Polski. Miało to miejsce już w końcu średniowiecza. Ich genezę odnaleźć można w pracy skrybów, którzy przepisując łacińskie teksty w skryptoriach dopisywali przy niektórych wyrazach polskie znaczenia. Do XVIII wieku dominowały słowniki wielojęzyczne najczęściej o układzie tematycznym, rzeczowym. Dopiero później upowszechnił się alfabetyczny układ haseł. Jednojęzyczne słowniki zaczęły pojawiać się dopiero w czasach oświecenia.

Pierwszym jednojęzycznym słownikiem, który całkowicie poświęcony był tylko językowi polskiemu był słownik autorstwa Samuela Bogumiła Lindego opublikowany na początku XIX wieku.

RODZAJE SŁOWNIKÓW UŻYWANYCH NA JĘZYKU POLSKIM

SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO

SŁOWNIK FRAZEOLOGICZNY

SŁOWNIK POPRAWNEJ POLSZCZYZNY

SŁOWNIK TERMINÓW LITERACKICH

SŁOWNIK SYNONIMÓW

SŁOWNIK ORTOGRAFICZNY

SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO

Jego podstawowym zadaniem jest dostarczenie wiedzy o znaczeniu ujętych w nim słów poprzez opisowe wyjaśnienie. W zależności od objętości zawiera elementy fleksji, ortografii, etymologii oraz przykłady ich użycia.

świątek

dyszel

opowiadacz

kutia

Internetowa wersja słownika języka polskiego PWN. Kliknij w ikonę

SŁOWNIK WYRAZÓW OBCYCH

zawiera zbiór słów pochodzących (przyjętych) z innych języków, a używanych w języku polskim.

carpe diem

Jednym z najbardziej znanych jest Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych napisany przez Władysława Kopalińskiego. Pierwsze wydanie ukazało się w roku 1967.

abiturient

egocentryzm

winieta

Słownik istnieje w wersji elektronicznej. Wystarczy kliknąć w tę ikonę

SŁOWNIK POPRAWNEJ POLSZCZYZNY

to zbiór porad językowych dotyczących odmiany wyrazów i ich prawidłowego użycia. Słownik ten jest niezastąpioną pomocą w rozstrzyganiu wątpliwości językowych i doskonałym źródłem informacji dla wszystkich, którzy pragną poprawnie mówić i pisać po polsku.

Istnieje internetowa wersja słownika. Żeby z niej skorzystać, wystarczy kliknąć w poniższą ikonę

pokoi czy pokojów?

pomarańcza czy pomarańcz?

rożen czy rożno?

rodzynek czy rodzynków?

SŁOWNIK TERMINÓW LITERACKICH

zawiera hasła z zakresu teorii literatury.

Skorzystaj z internetowej wersji słownika, klikając w poniższą ikonę:

oda

tragifarsa

parabola

narrator

SŁOWNIK SYNONIMÓW

to zbiór haseł o tym samym lub podobnym znaczeniu.

Istnieje internetowa wersja słownika. Wystarczy kliknąć w ikonę poniżej.

władca

przyjaźń

dziecko

śmiać się

SŁOWNIK ORTOGRAFICZNY

zawiera zbiór zasad pisowni oraz informacje o normatywnej odmianie i pisowni wyrazów;

Sprawdź pisownię dowolnego wyrazu, klikając w poniższy link:

czyhać czy czychać ?

Jak podzielić wyraz wanna?

Przed lub stawiamy przecinek?

Pisownia wyrazów z zakończeniem - aż

SŁOWNIK FRAZEOLOGICZNY

to zbiór frazeologizmów typowych dla języka.

chleb

Aby skorzystać z wersji internetowej słownika, kliknij w ikonę poniżej:

oko

mieć

Spać snem sprawiedliwego

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ, WYKONUJĄC OBYDWA ĆWICZENIA.

Z których słowników pochodzą definicje słowa WERNISAŻ ?

D. wernisażu, lm MB. wernisaże, D. wernisaży. UWAGI: Mówimy: wernisaż wystawy. Wyrazu tego nie należy używać w znaczeniu "wystawa".

«uroczyste otwarcie wystawy dzieł sztuki»

demonstracja,ekspozycja,event,galeria,kolekcja dzieł sztuki,pinakoteka,pokaz,salon wystawowy, przegląd

udany wernisaż; iść na wernisaż; wernisaż Marka

wernisaż -żu; -że, -ży

<fr. vernissage, od vernisser lakierować> przyjęcie inaugurujące wystawę malarstwa, rzeźby

Dziękuję za uwagę!

Jola Żukowska